"NYT": instytut Yad Vashem łagodzi krytykę pod adresem Piusa XII

Jak zauważa nowojorski dziennik, organizatorzy wystawy złagodzili nieco jej wymowę, odnotowując m.in. w nowej wersji, że Pius XII nie "protestował publicznie", gdy z Rzymu deportowano Żydów; w starej wersji było sformułowanie, według którego papież "nie interweniował".

Obie wersje mówią, że Pius XII "wstrzymał się z podpisaniem deklaracji sprzymierzonych potępiającej eksterminację Żydów" w grudniu 1942 roku. Jednak w nowej notce uwzględniono wystąpienie Piusa XII na Boże Narodzenie tego roku, w którym zwrócił uwagę na los setek tysięcy ludzi "skazanych na śmierć lub powolną eliminację" z powodu pochodzenia. Jak relacjonuje gazeta, w komentarzu zauważono jednak, że "Żydzi nie zostali tam wymienieni explicite". Ponadto zmieniono tytuł wystawy z "Papież Pius XII" na "Watykan".

Rzeczniczka instytutu wyjaśniała, że poprawki są rezultatem nowych badań, po części opartych na otwartym archiwum Piusa XI, a nie presji ze strony Watykanu, który "długo utrzymywał, że Pius XII interweniował w kwestii deportacji rzymskich Żydów do Auschwitz".

Jak pisze "New York Times", organizatorzy odnotowują kontrowersje wobec papieża z czasów wojny. Przywołują stanowisko krytyków Piusa XII, "którzy twierdzą, że jego decyzja o wstrzymaniu się z potępieniem morderstw Żydów przez nazistowskie Niemcy stanowi moralną porażkę". Wspomina jednak także opinię obrońców papieża, którzy argumentują, że właśnie "ta neutralność zapobiegła ostrzejszym represjom w stosunku do Watykanu i instytucji Kościoła w Europie, umożliwiając podjęcie na wielu szczeblach Kościoła konspiracyjnych działań pomocy" potrzebującym.

Powołany w 1953 roku Yad Vashem bada i dokumentuje zagładę Żydów w czasie II wojny światowej. Jest również miejscem pamięci o ofiarach Holokaustu.