Nowe technologie - dwunasty zawodnik mistrzostw świata
Mistrzostwa świata w piłce nożnej tradycyjnie już stają się nie tylko teatrem emocjonujących sportowych zmagań, ale również areną prezentacji najnowszych osiągnięć technologicznych. Nie inaczej będzie w przypadku tegorocznego mundialu, który rozegrany zostanie na stadionach naszych zachodnich sąsiadów, Niemców, w czerwcu i lipcu. Po raz pierwszy w przypadku imprezy tej rangi zastosowanie znajdą rozległe, kompleksowe teleinformatyczne systemy zarządzające, przekazy telewizyjne wysokiej rozdzielczości, technologia radiowej identyfikacji RFID czy też standard cyfrowej łączności radiotelefonicznej TETRA.
07.02.2006 | aktual.: 07.02.2006 16:49
Szacuje się, iż finałowy mecz mistrzostw świata obejrzy ok. 3,5 miliarda widzów. Nic zatem dziwnego, że uwagę zainteresowanych przyciąga zwłaszcza telewizja wysokiej rozdzielczości HDTV - nie dla wszystkich wystarczy przecież biletów. Każdy z 12 stadionów piłkarskich, na których toczyć się będą boje o puchar mistrzowski zostanie wyposażony w co najmniej 20 kamer transmitujących obraz w wysokiej rozdzielczości, podłączonych przez podwójne łącza światłowodowe ze specjalnie do tego celu przeznaczonymi sieciami szkieletowymi. Mogą one przesyłać dane z prędkością 480 gigabitów na sekundę. Ustanowione zostaną także szerokopasmowe połączenia satelitarne - mają one pełnić rolę specyficznego wentyla bezpieczeństwa, umożliwiającego ciągły przekaz telewizyjny w sytuacji awarii połączeń światłowodowych. Zarządzaniem danymi ma zajmować się monachijskie International Broadcasting Center - sygnał telewizyjny będzie tam przetwarzany na potrzeby różnych systemów telewizyjnych, używanych w różnych miejscach globu.
Inną technologią debiutującą na mistrzostwach świata w piłce nożnej będzie RFID ( radio frequency identification ).
Przypomnijmy, iż technologia ta służy do kontroli produktów w oparciu o zdalny odczyt i zapis danych ( "radiową etykietę" ) i ma stanowić dodatkowe zabezpieczenie przeciwko fałszowaniu dokumentów ( np. paszportów ) oraz przyspieszyć ich weryfikację. Zgodnie z wymogami FIFA ( Fédération Internationale de Football Association ), organizatora imprezy, wszystkie bilety uprawniające do wejścia na stadiony muszą dysponować układem RFID ( elektroniczne skanery do ich odczytu zainstalowano już m.in. w bramach stadionów w Dortmundzie, Frankfurcie i Monachium ). Skanery będą umieszczone także w innych częściach stadionu - np. na trybunach, dzięki czemu widz, który wykupił miejsce na stadionie, będzie pewien, że nie zajmie go ktoś inny. Innym zastosowaniem technologii RFID mogłoby okazać się pomoc w
śledzeniu ujmowaniu stadionowych huliganów, wzniecających burdy, jednak przedstawiciele technologicznych partnerów FIFA ( np. T-Systems ) uspokajają, że takie zastosowanie RFID-a nie jest planowane.
FIFA priorytetowo potraktowała także bezpieczeństwo widzów oglądających na żywo przebieg piłkarskich zmagań. Za przykład może tu posłużyć chociażby stadion Allianz Arena w stolicy Bawarii, Monachium. Zamontowano na nim 80 kamer wideo oraz setki czujników monitorujących bramy, przejścia, schody i drogi ewakuacyjne. Jednostki policji i straży pożarnej, jak również karetki pogotowia, zabezpieczające wszystkie areny mistrzostw, będą posługiwać się telefonami w systemie łączności radiowej TETRA ( terrestrial trunked radio ). System TETRA wykorzystuje technologię TDMA ( Time Division Multiple Access ) w jednym kanale radiowym o szerokości 25 kHz. Dzięki temu dostępne są niezależne szczeliny czasowe, które można wykorzystywać do jednoczesnego prowadzenia nawet do czterech rozmów lub transportu danych w poszczególnych i niezależnych kanałach komunikacyjnych ( 2,4-28,8 kb/s ). Zaletą systemu jest to, iż połączenia
alarmowe są w sieci traktowane nadrzędnie i w sytuacjach nie cierpiących zwłoki ( zagrożenie zdrowia lub życia ), kanały zajęte innym połączeniem są uwalniane automatycznie. Dzięki temu staje się on szczególnie przydatny w zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi. Telefon w systemie TETRA może zablokować naziemne interferencje - jest to bardzo ważny szczegół zwłaszcza w czasie masowych imprez, takich jak mistrzostwa świata, gdzie ważne jest, aby rozmówcy rozumieli się wyraźnie. Komórki będą także wyposażane w moduł GPS.
Czerwona kartka dla inteligentnej piłki
W ubiegłym roku w laboratoriach koncernu Adidas powstała piłka o nazwie "Smartball", wyposażona w mikroprocesor, który miałby pomagać sędziom piłkarskim w precyzyjnym rozstrzyganiu o tym, czy strzelono bramkę. Wiązane są tym duże nadzieje - nie jest bowiem tajemnicą, iż obecnie wiele podejmowanych przez arbitrów decyzji nie ma uzasadnienia ( np. bramki strzelone z tzw. "spalonego", uznanie gola w sytuacji, gdy piłka nie przekroczyła pełnym obwodem linii bramkowej, itp ).
Umieszczony w piłce mikroprocesor ASIC ( application-specific integrated circuit ) zawieszony jest w jej środku tak, aby wytrzymać wiele mocnych uderzeń. Mierzy ok. 15 mm. Jego działanie polega na wysyłaniu kodowanego sygnału radiowego w momencie przekroczenia linii bramkowej do rozmieszczonych wokół murawy boiska odbiorników. Piłki tego typu były testowane podczas piłkarskich mistrzostw świata drużyn do lat 17, które odbyły się w Peru w minionym roku. W czasie trwania mistrzostw sygnał z mikroprocesora wysyłany był do 12 anten umieszczonych wokół boiska, które przesyłały go do komputera. Ten zaś z kolei przesyłał informacje do odbiornika noszonego przez arbitra - informacja o strzeleniu gola była sygnalizowana alarmem wibracyjnym. Wszystko to odbywało się w czasie krótszym niż sekunda. Podczas tych mistrzostw nie doszło jednak do żadnej sytuacji, w której sędziowie musieliby skorzystać z pomocy elektronicznego sygnalizatora.
Niestety, mimo iż rezultaty testów okazały się dla FIFA "interesujące", Federacja podjęła decyzję, iż inteligentne piłki nie będą używane podczas mistrzostw świata w Niemczech. Jan Runau, rzecznik firmy Adidas powiedział, że "technologia nie jest idealna" - "Musimy być na 1000 procent pewni, że system będzie zachowywał się perfekcyjnie, zanim zdecydujemy się na to rozwiązanie w zawodowych rozgrywkach piłkarskich".
