Niepełnosprawni nie dostaną się na wybory?
Do niektórych lokali wyborczych nie da się wjechać wózkiem inwalidzkim, choć figurują na liście lokali dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Do innych są zbyt wysokie progi. Ogółem - stwierdzili pracownicy biura Rzecznika Praw Obywatelskich - ponad jedna trzecia lokali wyborczych z listy nie spełnia warunków określonych przez resort spraw wewnętrznych i administracji. Tymczasem, jak wynika z internetowego badania przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Integracja, ok. 60% niepełnosprawnych chce uczestniczyć w wyborach prezydenckich.
Na początku czerwca pracownicy biura RPO skontrolowali 97 lokali wyborczych w 18 miejscowościach, m.in. w Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu, Zawierciu, Gdyni, Katowicach i Mysłowicach. Uchybienia stwierdzono w 35 z nich.
W 24 lokalach były zbyt wysokie progi przy drzwiach wejściowych, w 10 - brakowało urządzeń umożliwiających dotarcie do lokalu osobie poruszającej się na wózku inwalidzkim, sześć lokali znajdowało się w piwnicy lub na piętrze, w dwóch były zbyt wąskie drzwi wejściowe, a w jednym szerokość pomieszczeń w budynku uniemożliwiała swobodne poruszanie się osobie niepełnosprawnej.
Zastępca RPO Stanisław Trociuk wyniki przeprowadzonej kontroli przesłał do szefa MSWiA Jerzego Millera, przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Stefana Jaworskiego, pełnomocnika rządu ds. równego traktowania Elżbiety Radziszewskiej i pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych Jarosława Dudy.
W listach Trociuk podkreślił, że biorąc pod uwagę, iż liczba lokali wpisanych na listę dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych jest i tak niewielka, liczba stwierdzonych uchybień musi budzić niepokój. Zaznaczył, że o wpisaniu lokalu na listę dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych gospodarze niektórych z nich dowiadywali się dopiero od pracowników biura rzecznika podczas prowadzonej kontroli.
"Osobom niepełnosprawnym przysługują takie same prawa i wolności jak innym obywatelom, w tym czynne prawo wyborcze. Państwo polskie jest zobowiązane, zarówno konstytucją jak i międzynarodowymi aktami praw człowieka, do ułatwiania niepełnosprawnym wyborcom udziału w głosowaniu" - napisał zastępca rzecznika.
Pracownicy Biura RPO zwrócili podczas kontroli uwagę także na inne przeszkody, które mogą utrudniać dostęp osób niepełnosprawnych do lokalu wyborczego, a które nie zostały uwzględnione w rozporządzeniu ministra SWiA. W ich ocenie problem stanowią przede wszystkim: brak zarezerwowanych dla niepełnosprawnych miejsc parkingowych, niefunkcjonujące podjazdy (brak barierek, podjazd zbyt stromy lub zbyt wąski, uniemożliwiający skręcenie wózkiem inwalidzkim) oraz wąskie przejścia na terenie okalającym budynek, np. wąskie furtki w ogrodzeniach.
Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych, co najmniej jeden taki lokal powinien przypadać na każde 15 tys. mieszkańców gminy. W każdej gminie powinien być co najmniej jeden.
Lokal taki powinien znajdować się na parterze budynku wyposażonego w podjazdy lub inne urządzenia umożliwiające samodzielne dotarcie do niego wyborcy na wózku inwalidzkim. Wymiary lokalu powinny zapewniać niepełnosprawnemu swobodne poruszanie się po nim; przejście między miejscem wydania karty do głosowania, miejscem zapewniającym tajność głosowania a urną wyborczą powinno mieć szerokość co najmniej 1,5 m. W rozporządzeniu znajdują się też szczegółowe wytyczne dotyczące wymiarów lokalu wyborczego i jego wyposażenia.