Niemiecki historyk chce naukowego wydania "Mein Kampf"

Władze Bawarii, które posiadają prawa autorskie do książki, sprzeciwiają się jej wydaniu uważając, że powszechnie dostępna publikacja mogłaby przyczynić się do odrodzenia skrajnie prawicowej ideologii. Wydanie kontrowersyjnej książki odradza też niemieckie Ministerstwo Spraw ZagranicznychSpraw Zagranicznych, obawiając się negatywnych skutków dla międzynarodowego wizerunku Niemiec.

Horst Moeller powiedział "FAZ", że nie da się logicznie uzasadnić, dlaczego możliwe było wydanie dzienników szefa nazistowskiej propagandy Josepha Goebbelsa, czy też służbowego kalendarza dowódcy SS i policji Heinricha Himmlera, a publikacja "Mein Kampf" jest niemożliwa. Wszystkie możliwe nazistowskie pisma, podżegające przeciwko innym, zostały opublikowane, z wyjątkiem "Mein Kampf" - zauważył historyk. Dodał, że w niektórych krajach, jak chociażby w Izraelu, książka jest dostępna; można ją również przeczytać w Internecie.

Moeller podkreślił, że jego instytut jest gotowy do krytycznego wydania "Mein Kampf". Krytyczna edycja musi zawierać informacje o okolicznościach powstania dzieła oraz jego instrumentalizacji jako politycznego środka walki w czasie Republiki Weimarskiej i III Rzeszy - wyjaśnił naukowiec. Monachijski instytut należy do najbardziej renomowanych naukowych placówek na terenie Niemiec.

Historyk zwrócił uwagę, że prawa autorskie wygasają po 70 latach od śmierci autora. Od 1 maja 2015 roku każdy będzie mógł wydać "Mein Kampf" bez pytania o pozwolenie. Z pewnością znajdzie się wiele wydawnictw, które będą chciały wykorzystać tę sytuację i "zrobią sensację" - ostrzegł. Z naukowego punktu widzenia byłoby dobrze, gdyby przedtem ukazało się krytyczne wydanie tej książki - uważa Moeller.

Jego zdaniem, książka jest "źle napisana, stanowi kompilację fragmentów obcych tekstów i składa się z tyrad pełnych nienawiści". Dlatego jest dobrym źródłem do poznania nazistowskiej polityki i ideologii. Moeller uważa, że krytyczne wydanie pozwoli zerwać z mitem, jako narósł wokół książki Hitlera. Dla "politycznej higieny" powinniśmy wykazać, jaką kiepską jakość mają wywody Hitlera - dodał.

Hitler napisał "Mein Kampf" odsiadując w twierdzy Landsberg karę więzienia za udział w puczu w Monachium z 9 listopada 1923 roku. Książka ukazała się po jego zwolnieniu z więzienia w grudniu 1924 roku. "Mein Kampf" jest połączeniem autobiografii Hitlera z traktatem o podstawach nazistowskiej ideologii oraz wykładem taktycznego działania. "Podstawową jego koncepcji był prymitywny darwinizm, który w bezlitosnej walce wszystkich przeciwko wszystkim, w zwycięstwie silnego nad słabym dopatrywał się czegoś w rodzaju prawa rozwoju świata" - oceniał biograf Hitlera Joachim Fest.

Próby wydania "Mein Kampf" podejmowane były także w Polsce. Na początku 2005 roku 20 tys. egzemplarzy książki wydało wrocławskie wydawnictwo XXL. W maju tego roku Sąd Rejonowy Wrocław-Środmieście umorzył warunkowo na dwa lata postępowanie wobec wydawnictwa i jego właściciela Marka S. Wydawca i władze Bawarii podpisały wcześniej ugodę, na mocy której oskarżony zgodził się wycofać książkę z rynku.

Jacek Lepiarz