Naukowcy odkryli gen, który pozwala zapomnieć
Receptor glutaminianu, jednego z głównych neuroprzekaźników w mózgu, odgrywa główną rolę w procesie zapominania - informują naukowcy z USA na łamach pisma "Journal of Neuroscience". Ich najnowsze odkrycie ma szanse przyczynić się do
opracowania nowych terapii fobii, lęku i zespołu stresu pourazowego.
- Większość naukowców skupia się na badaniu procesu uczenia się, a mechanizm zapominania jest równie ważny i zdecydowanie słabiej poznany - przekonuje główny autor pracy, profesor Stephen Heinemann z Salk Institute.
Specjaliści są zgodni, że zaburzenia procesu zapominania leżą u podstaw zespołu stresu pourazowego (z ang. PTSD)
. Jest to zespół zaburzeń psychicznych powstałych na skutek bardzo silnego negatywnego przeżycia (np. gwałtu, agresywnego napadu, walki frontowej, katastrof komunikacyjnych, bombardowań, tortur itp.). Chorym stale przypominają się traumatyczne przeżycia, dręczą ich koszmarne sny, często mają problemy z zasypianiem lub snem, trudności w koncentracji, są drażliwi, mają wybuchy gniewu i złości. Największą grupę chorych stanowią weterani wojenni.
Naukowcy zauważają, że każde przykre doświadczenie w codziennym życiu - nie tylko wyjątkowo drastyczne - pozostawia w naszej pamięci wspomnienia, które mogą przyczynić się do zaburzeń lękowych. Jeżeli traumatyczne przeżycia pozostają w pamięci w nieprawidłowej postaci mogą stale się przypominać i wywoływać związany z tym stres i strach.
Doktor Heinemann wraz z zespołem postanowił zbadać czy receptor glutaminianu o nazwie mGluR5 - o którym wiadomo że bierze udział różnych rodzajach uczenia się - jest zaangażowany również tzw. uczenie hamujące. To taki mechanizm poznawczy, który pozwala nam przystosować się do nowych warunków środowiskowych, ale wymaga zarówno nabywania nowych informacji, jak i wyciszenia wcześniej zdobytych doświadczeń.
Naukowcy wyhodowali myszy bez genu mGluR5 i w badaniach behawioralnych wykazali, że zwierzęta te nie potrafią zapomnieć nieprzyjemnych doświadczeń.
Następnie autorzy pracy sprawdzili w kolejnych testach, czy brak tego receptora nie zaburza umiejętności przyswajania nowych informacji przestrzennych. Jak się okazało, mimo że zwierzęta bez mGluR5 uczą się troszkę wolniej, to są w stanie przyswoić niezbędne informacje. Dużo trudniej idzie im natomiast adaptacja do nowych, zmienionych warunków środowiska.
- Myszy pozbawione mGluR5 mają poważne zaburzenia w zapominaniu informacji, których się nauczyły - tłumaczą badacze. - Wierzymy, że podobne uszkodzenia występują u chorych na PTSD oraz że receptory mGluR stanowią potencjalny cel terapii tego schorzenia - dodają.