Międzynarodowy raport: Polska wzorem dla innych
Polska w ostatnich latach uczyniła znaczne postępy w zakresie edukacji globalnej - wynika z raportu przygotowanego przez międzynarodowy zespół ekspertów, który jesienią ub.r. dokonał w Polsce partnerskiego przeglądu w ramach Europejskiej Sieci Edukacji Globalnej. Autorzy raportu chwalą też wprowadzenie treści edukacji globalnej do nowej podstawy programowej nauczania, m.in. na lekcjach historii, geografii, wiedzy o społeczeństwie, czy biologii.
Jak mówił podczas prezentacji raportu szef zespołu ekspertów Helmuth Hartmeyer, z Austriackiej Agencji Rozwoju (ADA), polski przykład wykorzystania możliwości stworzonych przez obecną reformę szkolnictwa i włączenie edukacji globalnej w główny nurt nauczania w szkole może być wzorem dla innych krajów.
- Edukacja globalna pokazuje nam, że co prawda bardzo ważne jest to co się dzieje w naszym powiecie, gminie, lokalnej społeczności, ale że zależymy również od tego co się dzieje nawet tysiące kilometrów od nas. Dobrym przykładem może być wybuch w elektrowni w Czarnobylu - mówił podczas prezentacji raportu wiceminister edukacji Krzysztof Stanowski.
Zaznaczył, że dzięki umieszczeniu w podstawie programowej treści związanych z edukacją globalną, przestała być ona hobby niektórych nauczycieli, lecz stanie się normą w każdej szkole. - Jest to podobny proces do tego jak kiedyś obserwowaliśmy w odniesieniu do edukacji obywatelskiej, uczeniu o prawach człowieka - powiedział.
Zdaniem wiceministra, to bardzo ważna zmiana, bo choć w ostatnich latach bardzo wiele na rzecz edukacji globalnej uczynili poszczególni nauczyciele wspierani przez Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli oraz organizacje pozarządowe, to trzeba robić więcej. - W ciągu ostatnich kilku lat Polska zaczęła pomagać innym krajom w sposób systemowy. Z kraju, który przyjmował wsparcie z innych krajów, stała się donatorem. To Polska teraz pomaga w trudnych sytuacjach w Afryce, to Polska wysyła wsparcie na Haiti - zaznaczył Stanowski.
Jego zdaniem, dobrze prowadzona edukacja to nie tylko rzetelna informacja przekazywana przez nauczycieli i organizacje pozarządowe, ale też angażowanie uczniów w działanie. - Prawdziwa edukacja, taka skuteczna, na lata, jest wtedy gdy sami coś własnoręcznie robimy - podkreślił. Wspomniał akcję grupy uczniów z Radomia, którzy kilka tygodni temu zdecydowali się kupić krowę dla grupy kobiet z Tadżykistanu i sami na ten cel zbierali pieniądze. - Odmienili w ten sposób życie jednej wioski - ocenił.
Jak podkreślił Hartmeyer, w raporcie bardzo pozytywnie oceniono też stałą współpracę Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i organizacji pozarządowych w dziedzinie edukacji globalnej. Choć jak zaznaczył, być może powinno zostać powołane specjalne ciało, które by się zajęło koordynacją tej współpracy. Zwrócił uwagę na bogaty dorobek organizacji w tej dziedzinie.
W raporcie można przeczytać, że z roku na rok w budżecie MSZ rośnie kwota na finansowanie edukacji globalnej. W ubiegłym roku wynosiła ona ok. 3,5 mln zł, z czego ponad 1 mln zł przeznaczony był na granty dla organizacji pozarządowych, ponad 180 tys. zł na granty dla naukowców, a blisko 120 tys. na szkolenia dla nauczycieli.
Europejska Sieć Edukacji Globalnej (Global Education Network Europe - GENE) - to sieć ministerstw, agencji i innych instytucji, które odpowiadają na szczeblach krajowych za edukację globalną w Europie. W ramach starań na rzecz poprawy jakości edukacji globalnej organizuje od 2004 r. w kolejnych krajach przeglądy partnerskie. W ubiegłym roku podobny jak w Polsce przegląd przeprowadzono w Norwegii.
Nie ma jednej obowiązującej definicji co to jest edukacja globalna. Specjaliści, którzy się nią zajmują zwracają uwagę na konieczność uświadomienia młodym ludziom poczucia związku ze społecznością światową, wpływu wydarzeń w odległych nawet zakątkach świata na ich życie i odwrotnie oraz na wzajemną współodpowiedzialność za losy świata i poszczególnych mieszkańców ziemi.
W ramowej strategii na rzecz poprawy jakości edukacji globalnej w Europie, zawartej w Deklaracji z Maastricht z 2002 r. napisano, że "edukacja globalna otwiera ludziom oczy i umysły na świat oraz uświadamia im konieczność podejmowania działań na rzecz upowszechniania sprawiedliwości, równości i praw człowieka dla wszystkich".
W Deklaracji zapisano także, że "edukacja globalna jako globalny wymiar edukacji obywatelskiej obejmuje edukację rozwojową, edukację o prawach człowieka, edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju, edukację na rzecz pokoju i zapobiegania konfliktom oraz edukację międzykulturową".