"Mama mnie kocha, ale nie ma wyjścia". To tu rodzice porzucają swoje dzieci

Siostra Barbara Król ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi idzie korytarzem. Nagle słyszy sygnał smsa. "Okno życia" – widzi na ekranie telefonu i już pędzi po schodach, by jak najszybciej dotrzeć do pokoiku na parterze. W biegu odbiera jeszcze połączenie, że ktoś otworzył okno, a po chwili kolejnego smsa, że okno zostało zamknięte.

Szybko otwiera drzwi i zagląda do maleńkiego łóżeczka z łososiowym kocykiem, które stoi w oknie. Widzi papierową foliową torbę na zakupy, z której wystają ubranka. – Pewnie znowu ktoś przyniósł rzeczy dla dzieci – myśli i bierze pakunek. Jest bardzo lekki. Zagląda do środka i szeroko się uśmiecha. – W środku śpi kruszynka. Cichutka, maleńka jak laleczka – wspomina moment, gdy 10 dni temu zobaczyła kilkudniowego Kubusia.

W ten sposób siostry znalazły w oknie życia już 16 dzieci. Zygmuś, Marysia, Franio, Ewunia, Józio, Pawełek, Piotruś, Paulinka, Karolek, Ania, Marcelinka, Zosia, Natalka, Staś, Matylda i Kubuś – wylicza kolejno siostra Barbara i podaje godziny, o których dzieci zostały pozostawione w oknie. Nie ma reguły. Kubuś, znaleziony półtora tygodnia temu, został porzucony o 13:00. Natalka tuż przed 23:00, a Ania o 5:40 rano.

Mata ogrzewająca i pogotowie

Zazwyczaj są to kilkudniowe noworodki. Siostry są przeszkolone przez lekarzy, jak się nimi zajmować. – Sprawdzamy, czy dziecko oddycha i czy nie ma żadnych obrażeń. Jeśli ma niezabezpieczoną pępowinę, to musimy się tym jak najszybciej zająć. Wkładamy do specjalnego łóżeczka z matą ogrzewającą i dzwonimy po pogotowie oraz policję.

Najbardziej zapada w pamięć pierwsze dziecko, które znalazły siostry. To był 20 grudnia 2008 r. Dwa tygodnie po otwarciu okna życia przy Hożej 53. Siostra dostała sygnał, że ktoś je otworzył i pobiegła sprawdzić. Znalazła foliową torbę na zakupy. – W środku był śniady chłopczyk. Maleńki. Nie wierzyłyśmy, że tak szybko ktoś zostawił dziecko. Zaczęłyśmy go odwijać i przeraziłyśmy się: "Nie ma nóżek". Dotykam śpioszków, puste nogawki, ale jak go rozebrałam, okazało się, że miał podkulone nóżki, jak to u noworodków – mówi siostra Barbara.

Siostry zadzwoniły na pogotowie. Dyspozytorka zapytała o personalia dziecka. Zaczęło się tłumaczenie, że to chłopiec z okna życia i nie ma nazwiska. Zapisano więc "n.n." - nazwisko nieznane.

Ledwo mieścił się w łóżeczku

Wtedy siostry wpadły na pomysł, że będą nadawać dzieciom tymczasowe imiona. Pierwszy chłopczyk został Zygmusiem od imienia ojca założyciela wspólnoty sióstr - Zygmunta Szczęsnego Felińskiego. Kilkoro dzieci miało już imiona nadane przez rodziców, o czym informowali na pozostawionych liścikach. Wtedy siostry ich nie zmieniają.

Największe dziecko pozostawione w oknie życia przy ul. Hożej miało osiem miesięcy – tak ocenili lekarze. Ledwo mieściło się w łóżeczku. To był Józio, którego siostry znalazły w Wielki Piątek. Siostra Barbara już z daleka słyszała, jak płacze. – Darł się wręcz. Weszłam i zobaczyłam go w żółtym kubraczku. Miał brudne paluszki. Ktoś po prostu go włożył i odszedł. A on przecież już rozumiał, że nie ma przy nim mamy – mówi siostra Barbara.

Siostry znalazły też w oknie około 7-8 miesięczną dziewczynkę. Jej matka opuściła dom samotnej matki i szukała miejsca dla dziecka. Zostawiła w je oknie życia. – Dziewczynka tak przeżywała to, że zniknęła jej mama, że długo nie mogłam jej utulić. W szpitalu nie chciała jeść, a gdy widziała, jak rodzice przytulają inne dzieci, dostawała spazmów – mówi siostra Barbara.

Zostawiają dziecko w ułamku sekundy

Dzieci zazwyczaj przynoszą matki. To ułamek sekundy. Otwierają okno, wkładają dziecko i natychmiast się oddalają. – Robią to tak szybko, że gdy kilka metrów starsza kobieta sprzedawała truskawki, nawet nie zauważyła, że ktoś otworzył okno i zostawił dziecko – przyznaje siostra Barbara.

Pozostawione w oknie życia dzieci zazwyczaj są czysto ubrane. Część mam zostawia książeczkę zdrowia z zamazanymi danymi osobowymi i kartę szczepień. Tylko jedna osoba zostawiła jedzenie dla niemowlęcia. Czasem zdarza się krótki liścik.

"Dziękuję całym sercem za opiekę i życzę powodzenia i szczęścia w całym życiu. Oby Bóg dał ci kochających rodziców, aby wspierał i prowadził. Wszystkie prawa oddaję adopcyjnym rodzicom, niech się tak stanie" – napisała mama chłopca, którego uratowały siostry.

W ubrankach ostatnio znalezionego chłopca siostry znalazły małą karteczkę. "Mam na imię Kubuś, urodziłem się 5 maja, mam szczepienia, jestem zdrowy. Mama mnie kocha, ale nie ma innego wyjścia, jak zostawienie w oknie. Bardzo przeprasza."

Wrócili po godzinie

Rodzice Matyldy, która trafiła do okna życia trzy lata temu, tłumaczyli w liściku, że jeszcze się uczą i nie mają możliwości wychowania córki, ale chcą, by żyła i miała kochających rodziców. Inna mama zostawiła przy dziecku małą pamiątkę. Tłumaczyła, że nie ma możliwości, by wychować dziecko. Jej matka popełniła samobójstwo, a ojciec dziecka ją zostawił. Była sama i bez środków do życia.

W jednym przypadku rodzice wrócili po dziecko godzinę po tym, jak matka zostawiła je w oknie życia. Tłumaczyli, że kobieta była w szoku po porodzie. Partner musiał wyjść do pracy, a ona nie mogąc sobie poradzić z niemowlęciem, zaniosła je do sióstr. – Odesłałyśmy ich na policję, by udowodnili, że naprawdę są rodzicami dziecka. Maleństwo było już wtedy w szpitalu. Z tego, co wiem, odzyskali prawa do dziecka – wspomina siostra.

Pogotowie zabiera dziecko do szpitala, gdzie przechodzi ono szczegółowe badania. Po kilku dniach trafia do ośrodka adopcyjnego. – Dzieci z okna życia mają szczęście. Zazwyczaj już po kilku tygodniach trafiają do adopcji. Zygmuś znalazł rodziców po pięciu tygodniach. Gdy ostatnio trafił do nas Kubuś, godzinę po informacji w mediach zadzwoniło do nas małżeństwo, że chcą go wychować. Odesłałam ich do ośrodka adopcyjnego, który za to odpowiada – mówi siostra Barbara.

Oddanie dziecka do okna życia oznacza zrzeczenie się praw rodzicielskich. To bardzo ułatwia adopcję. Matka pozostaje anonimowa i nikt nie ściga jej za oddanie synka czy córeczki. W jednym przypadku kobieta została do tego zmuszona, dlatego policja sprawdza tylko, czy dziecko zostało pozostawione u sióstr dobrowolnie.

Sąd wybiera nazwisko

W czasie pobytu dziecka w ośrodku adopcyjnym zbiera się sąd, który nadaje mu nowe dane osobowe – imię i nazwisko oraz datę urodzenia. Sędziowie często pozostawiają imiona nadane przez siostry, nazwisko sami muszą wybrać. Nowa data urodzenia – jeśli przy dziecku nie było książeczki zdrowia - to dzień pozostawienia w oknie życia.

Część rodziców, którzy adoptują dziecko znalezione w oknie życia, utrzymuje kontakt z siostrami. – Przysyłają zdjęcia, przychodzą z kwiatami. Pokazują zdjęcia. Czasem przychodzi też dawna rodzina dziecka. Dopytują, jak się miewa, ale bardzo rzadko – przyznaje siostra.

Zgromadzenie siostry Barbary ma długą tradycję w pomaganiu najmłodszym. W czasie II wojny światowej w klasztornych murach schronienie znalazło 500 żydowskich dzieci.

W Polsce jest 55 okien życia, w których pozostawiono niemal 100 dzieci. Pierwsze powstało 19 marca 2006 r. w Krakowie u sióstr nazaretanek. Wszystkie dzieci pozostawione w oknie życia przy ul. Hożej 53 były zdrowe. Najstarsze ma już 10 lat. Wszystkie trafiły do adopcji. - To chyba najlepiej pokazuje, że okna są potrzebne. Bo gdyby je zamknąć, to musiałybyśmy w to miejsce postawić śmietnik. Tam by wtedy trafiały te maleństwa – mówi siostra Barbara.