Ludmiła Aleksiejewa uhonorowana nagrodą szefa MSZ Polski

Wyróżnienie 87-letniej Aleksiejewej wręczyła w Moskwie ambasador RP w Federacji Rosyjskiej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Poinformowała, że szefowa Moskiewskiej Grupy Helsińskiej otrzymała nagrodę w uznaniu zasług w obronie praw człowieka i swobód podstawowych.

Dziękując za to wyróżnienie, Aleksiejewa podkreśliła, że "nagroda od Polaków ma szczególną wartość".

- Na przestrzeni dziejów wiele wobec nich zawiniliśmy. Okropnie się wobec nich zachowywaliśmy. I po tym wszystkim Polacy wręczają mi nagrodę. To szlachetny naród - powiedziała.

Aleksiejewa otrzymała wyróżnienie w obecności m.in. legendarnego obrońcy praw człowieka i dysydenta Siergieja Kowalowa, który w poniedziałek obchodził 85. urodziny, oraz szefa niezależnego Ruchu Praw Człowieka Lwa Ponomariowa.

Moskiewska Grupa Helsińska powstała w 1976 roku z inicjatywy dysydentów skupionych wokół Andrieja Sacharowa. Wśród jej założycieli była Aleksiejewa, pierwsza maszynistka pierwszego w ZSRR opozycyjnego biuletynu informacyjnego "Kronika Wydarzeń Bieżących" (w latach 1968-72). Za swoją działalność była wielokrotnie zatrzymywana i przesłuchiwana.

W 1977 roku pod groźbą aresztowania Aleksiejewa została zmuszona do emigracji - wyjechała do USA, gdzie dokumentowała działalność środowisk dysydenckich. Współpracowała też z rozgłośniami Radio Swoboda i Głos Ameryki. W 1993 roku powróciła do Rosji, a trzy lata później stanęła na czele Moskiewskiej Grupy Helsińskiej.

Nagroda "Pro Dignitate Humana" ustanowiona została zarządzeniem ministra spraw zagranicznych w 2011 r. Wyróżnienie przyznawane jest osobie lub organizacji pozarządowej za pełne poświęcenia, bezkompromisowe działania w obronie praw osób prześladowanych i narażonych na represje oraz niezłomną postawę w obronie praw jednostki i poszanowania godności ludzkiej. Wręczenie nagrody odbywa się w uroczystej formie w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka.

Pierwszym laureatem nagrody został Aleś Bialacki (Białoruś), założyciel i szef Centrum Praw Człowieka "Wiosna". W 2012 roku nagrodę "Pro Dignitate Humana" otrzymało stowarzyszenie Memoriał, zasłużona rosyjska organizacja pozarządowa broniąca praw człowieka i dokumentująca stalinowskie zbrodnie. Memoriał został uhonorowany za poświęcenie i bezkompromisowe działania w obronie praw osób prześladowanych i narażonych na represje, a także niezłomną postawę w poszukiwaniu prawdy historycznej, w tym za walkę o ujawnienie prawdy o Katyniu. W ub. roku laureatką nagrody była pakistańska prawniczka i działaczka na rzecz praw człowieka Asma Jahangir, znana również z działalności na arenie międzynarodowej.