Lek na syndrom X

To największe w ostatnich latach wydarzenie w walce z otyłością, a być może także w leczeniu nałogów. Tak mówi się o leku nowej generacji pozwalającym się pozbyć nadmiaru kilogramów, który od kilku dni jest dostępny w Wielkiej Brytanii i Niemczech. Analitycy rynku przewidują, że gdy rimonabant (acomplia) firmy Sanofi-Aventis pojawi się w USA (pod koniec tego roku) roczna jego sprzedaż przekroczy 5 mld dolarów. Będzie zatem co najmniej trzykrotnie wyższa niż sprzedaż viagry. Zainteresowanie rimonabantem może jeszcze wzrosnąć, jeśli się potwierdzi, że "cudowna pigułka" jest w stanie spełnić marzenie palaczy o tym, by się pozbyć nałogu i nie przytyć! Pierwsze badania sugerują, że jest to możliwe, bo lek ma wyjątkowo szeroki zakres działania. W Polsce będzie dostępny najwcześniejszej w przyszłym roku.

- Chcemy najpierw przekonać lekarzy i pacjentów, że ten lek nie jest jedynie kolejnym środkiem odchudzającym. Owszem, zmniejsza otyłość, ale przeznaczony jest głównie do leczenia wyjątkowo groźnego, ale wciąż mało znanego schorzenia, jakim jest zaburzenie metaboliczne nazywane syndromem X - powiedział "Wprost" prof. Jean-Pierre Bassand, kardiolog z uniwersytetu w Besanon we Francji. Nie jest to zatem kolejny lifestyle drugs, czyli preparat, który nie leczy chorób, lecz jedynie poprawia samopoczucie czy sprawność organizmu.

Dostępne dotychczas leki na nadwagę i otyłość zmniejszały apetyt lub redukowały wchłanianie tłuszczu w układzie pokarmowym, czyli działały jak dieta niskotłuszczowa. Rimonabant jest pierwszym preparatem, który wykazuje kompleksowe działanie - zarówno hamuje łaknienie i zmniejsza masę ciała, jak i poprawia przemianę materii. - To może być przełom - uważa prof. Bassand. Środek ma pomóc przede wszystkim w zwalczaniu związanych głównie z otyłością brzuszną zaburzeń metabolicznych, prowadzących do cukrzycy, zawału serca i udaru mózgu. A na tego rodzaju lek jest większe zapotrzebowanie niż na środki odchudzające.

Na świecie jest już więcej ludzi otyłych niż głodnych - alarmowano podczas Europejskiego Kongresu Kardiologicznego, który na początku września odbył się w Barcelonie. Otyłość i nadwaga to problem ponad miliarda osób - liczba cierpiących głód jest o 200 tys. niższa. Znacznie większym zagrożeniem niż otyłość są jednak zaburzenia metaboliczne, które mogą występować nawet u ludzi z nieznaczną nadwagą. W Polsce liczba otyłych wynosi 11,3 proc., ale podejrzewa się, że u dwukrotnie większej grupy (20-25 proc.) rozwija się syndrom X (pisaliśmy o nim we "Wprost" w numerze 30/2006). Wiele z tych osób, które nie mają jeszcze objawów miażdżycy i cukrzycy, ale występuje u nich otyłość brzuszna, podwyższony poziom glukozy, cholesterolu i trójglicerydów, będzie mogło zażywać rimonabant.

Lek po roku zażywania zmniejsza wagę ciała o 5-10 proc. - wykazały badania przeprowadzone na grupie 6,3 tys. osób w USA i Europie, w tym w Polsce. To wystarczy, by w organizmie wystąpiły korzystne zmiany metaboliczne, takie jak wzrost wrażliwości tkanek na insulinę i obniżenie poziomu lipidów we krwi. - Z naszych obserwacji wynika, że spadek masy ciała zaledwie o 7 proc. obniża ryzyko wystąpienia cukrzycy aż o 58 proc. w ciągu trzech lat - mówi prof. Richard F. Hamman z George Washington University w Rockeville, koordynator programu Diabetes Prevention. Wydłuża się też oczekiwana długość życia, bo każde 2 kg powyżej prawidłowej masy ciała to o jeden rok życia mniej.

- Największą zaletą leku jest to, że likwiduje on otyłość brzuszną, najbardziej szkodliwą dla zdrowia, bo napędzającą zaburzenia metaboliczne i zwiększającą ryzyko zawału serca - mówi prof. John Betteridge, endokrynolog z University College w Londynie. U osób, które zażywały lek, obwód w pasie (świadczący o otyłości brzusznej) zmniejszył się o ponad 5 cm. Jeszcze lepsze efekty uzyskano u pacjentów, którzy przyjmowali rimonabant i przestrzegali diety: jeśli zredukowali wartość energetyczną posiłków co najmniej o 600 kalorii, tracili w talii ponad 8,5 cm. Jednocześnie ze spadkiem wagi poprawia się metabolizm: obniża się poziom glukozy, złego cholesterolu LDL i trójglicerydów, a o 8-9 proc. wzrasta stężenie dobrego cholesterolu HDL, chroniącego przez zawałem.

Zbigniew Wojtasiński