Kto pamięta Angelę Davis?

Angela Davis była zaskoczona, widząc, że sporo młodych Murzynek, które przyszły wysłuchać jej wystąpienia, nosi t-shirty z jej wizerunkiem z lat 70. Spytała, co ten wizerunek dla nich oznacza. – Odparły, że dzięki niemu czują siłę i więź z innymi ruchami społecznymi – mówi. – To było naprawdę wzruszające, bo nie miało ze mną nic wspólnego. One wykorzystywały ten wizerunek jako wyraz tego, kim chciałyby być i co chciałyby robić. A ja już przestałam walczyć z tego typu komercjalizacją mojej osoby. To walka bez końca, której człowiek nigdy nie wygra.

Mimo licznych osiągnięć w ciągu ostatnich 37 lat dla wielu ludzi Angela Davis pozostaje symbolem zamrożonym w czasie. A czas ten to rok 1970. Wtedy dobiegał końca burzliwy okres walki o prawa obywatelskie, którego kulminacją były zamachy na Martina Luthera Kinga i Malcolma X. Po pokojowych manifestacjach na rolniczym Południu nastąpiła seria gwałtownych zamieszek w miastach na Północy. Siła ciężkości przesunęła się od integracji do black power, działacze powoływali się na wzorce od Gandhiego i Biblii po Mao Zedonga i marksizm.

Inteligentna, przystojna, elokwentna, nieustraszona i stylowa, Davis weszła na scenę polityczną z zaciśniętą pięścią uniesioną wysoko i z jeszcze wyższym afro. Buntowniczka i rewolucjonistka o sylwetce modelki. Radykalna i modna jak Che Guevara – z tą różnicą, że ona dożyła czasów, gdy jej opór obłaskawiła kultura popularna. Jej studentka z lat 80. wspomina: Chciała uczyć i była bardzo sumienną, porywającą nauczycielką. Ale bywało, że gdy prezentowała jakiś wywód historyczny, ktoś podnosił rękę i wypowiadał uwagę na temat jej fryzury. Myślałam wtedy: „Nie pozwalają jej być tym, kim chce”. Davis powiedziała pewnego razu: To upokarzające, gdy widzę, że minęło zaledwie jedno pokolenie od wydarzeń, które ukształtowały mnie jako osobę publiczną, a pamięta się mnie wyłącznie ze względu na fryzurę.

Gary Younge
Źródło: The Guardian

Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu "Forum".