Król Hiszpanii Juan Carlos abdykuje

Król Hiszpanii Juan Carlos de Borbon abdykuje na rzecz swojego syna, księcia Filipa. - Mój syn, Filip, jest gwarantem stabilności Hiszpanii. A ona jest symbolem i podstawą monarchii - zapewniał król podczas telewizyjnego wystąpienia. Jak poinformował wcześniej hiszpański premier Mariano Rajoy, aby jednak abdykacja była możliwa, konieczna jest zmiana w konstytucji.

76-letni monarcha panuje od 1975 r. Zdaniem komentatorów, król ustępuje, by "uratować nadszarpnięte imię monarchii". Jej popularność spada, odkąd wydało się, że Juan Carlos polował na słonie, a jego zięć został posądzony o korupcję. W pogrążonej w kryzysie gospodarczym Hiszpanii coraz głośniejsze są hasła antymonarchistyczne.

Czy książę Filip uratuje wizerunek swojej rodziny i hiszpańskiego tronu? Oto krótka historia monarchy i jego następcy.

Na zdjęciu: książę Filip i król Juan Carlos; 2011 r.

(IAR, PAP, WP.PL / mp)

Król Juan Carlos urodził się w 1938 r., ale nie w Hiszpanii, lecz w Rzymie. W kraju trwała wówczas krwawa wojna domowa, która zakończyła się przejęciem władzy przez wojskowego dyktatora, gen. Francisco Franco. Młody książę przyjechał do Hiszpanii dekadę później. To tam też się wykształcił pod okiem gen. Franco, a dwa dni po śmierci dyktatora (w 1975 r.) Juan Carlos stał się szefem państwa.

Na zdjęciu: wówczas jeszcze książę Juan Carlos oraz gen. Francisco Franco; 1969 r.

Juan Carlos nie zamierzał jednak trzymać kraju w żelaznym uścisku, jak czynił to gen. Franco. Król opowiedział się za reformą ustroju i demokratyzacją kraju. Jego panowanie zostało zagrożone w 1981 r., gdy doszło do próby puczu. Przewrót zakończył się jednak po 18 godzinach, a Juan Carlos nie stracił władzy.

Na zdjęciu: hiszpańska królowa Sofia, amerykańska pierwsza dama Nancy Reagan oraz król Juan Carlos i prezydent USA Ronald Reagan; 1987 r.

Książę (wówczas nie był jeszcze królem) Juan Carlos poślubił w 1962 r. grecką księżniczkę Sofię. Królewska para ma troje dzieci: córki, Elenę i Cristrinę, oraz syna Filipa.

Prywatnie Juan Carlos był również znany z zamiłowania do sportu (brał udział w Igrzyskach Olimpijskich w 1972 r.), polowań (co w przyszłości przysporzy mu sporych kłopotów) oraz kobiet... Hiszpański monarcha miał m.in. romansować z księżną Dianą.

Na zdjęciu: Juan Carlos, jeszcze książę, podczas zabawy ze swoim synem, 1975 r.

W późniejszych latach rola króla sprowadzona została głównie do funkcji reprezentacyjnych. Monarcha podróżował po świecie promując Hiszpanię oraz działał jako siła stabilizująca kraj, w którym napięcia tworzą dążące do secesji regiony takie jak Kraj Basków i Katalonia.

Przez wiele lat cieszył się wśród rodaków ogromną popularnością i pozostawał najbardziej lubianym członkiem rodziny królewskiej; fenomen ten doczekał się w języku hiszpańskim terminu "juancarlismo".

Na zdjęciu: król Juan Carlos i prezydent Portugalii Anibal Cavaco Silva, który gratuluje piłkarzowi Realu Madryt Cristiano Ronaldo; 2014 r.

Jednak w ostatnich latach znacznie spadła sympatia Hiszpanów do ich króla. Stało się to za sprawą kilku skandali. Podczas gdy kraj trawił kryzys gospodarczy, a bezrobocie wśród młodych obywateli osiągało coraz wyższy poziom - król Juan Carlos wybrał się na luksusowe safari do Botswany. Do prasy wyciekły zdjęcia z tego wyjazdu, którego szczegóły ujrzały światło dzienne, gdy monarcha złamał biodro. Na fotografiach król dumnie pozuje przy zabitym słoniu. Wyprawa króla oburzyła też obrońców praw zwierząt.

Sytuację pogorszyły powiązania rodziny królewskiej z aferą korupcyjną - zięć króla, były olimpijczyk Inaki Urdangarin, oskarżony jest o pranie brudnych pieniędzy i defraudację środków przeznaczanych na założoną przez niego fundację.

Na zdjęciu: protest przeciwko królewskiemu zięciowi; 2013 r.

Odchodzący monarcha nie cieszy się dobrym zdrowiem. Przeszedł aż dziewięć operacji w ciągu ostatnich lat. Władzę ma przejąć po nim syn - książę Filip. Następca tronu ma 46 lat, podobnie jak ojciec brał kiedyś udział w zawodach żeglarskich na Igrzyskach Olimpijskich. Przyszły król Hiszpanii jest absolwentem Wydziału Prawa madryckiego Uniwersytetu Complutense, skończył też stosunki międzynarodowe na waszyngtońskim Georgetown. Został przygotowany nie tylko do pełnienia funkcji głowy państwa, ale też Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych. Jest kapitanem marynarki wojennej oraz pułkownikiem wojsk powietrznych i lądowych.

Na zdjęciu: książę Filip; 1987 r.

Książę Filipa spotykał się w przeszłości m.in. norweską modelką bielizny. Ale to nie ona przymierza się teraz do królewskiej korony. W 2004 r. Filip ożenił się bowiem z dziennikarką i rozwódką (co początkowo było niemałą sensacją w Hiszpanii) Leticią Ortiz. Para ma dwie córki - 9-letnią Leonorę i 7-letnią Sofię.

Na zdjęciu: książę Filip z żoną i córkami; 2014 r.

Czy książę Filip, który nie jest uwikłany w żadne skandale, uratuje wizerunek hiszpańskiej monarchii? Według danych podawanych przez Polską Agencję Prasową, jest on dobrze oceniany przez 66 proc. Hiszpanów. Z kolei jego ojca, króla Juana Carlosa - według Informacyjnej Agencji Radiowej - popiera tylko 40 proc. społeczeństwa.

Aby jednak książę Filip mógł zasiąść na tronie, hiszpański parlament musi przegłosować zgodę na abdykację. We wtorek odbędzie się nadzwyczajne powiedzenie rządu w tej sprawie.

(IAR, PAP, WP.PL / mp)