Kościół anglikański wypłaci odszkodowania za pracę niewolników
Arcybiskup Canterbury, duchowy zwierzchnik wspólnoty anglikańskiej, Rowan Williams jest zdania, że Kościół anglikański powinien rozważyć możliwość wypłaty odszkodowań za wykorzystywanie w przeszłości niewolników.
Kościół "po części ukształtowany" przez ten fragment swojej przeszłości, z którego czerpał znaczne zyski, powinien wypłacić odszkodowania - oświadczył w poniedziałek Williams w radiu BBC z okazji obchodzonej w niedzielę 200. rocznicy zniesienia niewolnictwa w Wielkiej Brytanii.
Kościół anglikański wykorzystywał niewolników w swoich plantacjach na wyspach Morza Karaibskiego. Właściciele takich plantacji jak Coddrington na Barbadosie wypłacali też misjonarzom z anglikańskiego Towarzystwa Krzewienia Ewangelii około jednej trzeciej swoich zysków.
Po zniesieniu niewolnictwa rząd brytyjski wypłacił właścicielom niewolników rekompensaty. Kościół anglikański otrzymał wówczas 9 tys. funtów, co było w tamtych czasach znaczną sumą.
Jesteśmy tu, gdzie jesteśmy, i tym, kim jesteśmy, po części za sprawą straszliwych rzeczy, których dopuścili się nasi przodkowie - oświadczył arcybiskup.
Dodał, że trudność przedstawia określenie, kto powinien być beneficjentem odszkodowań, ale nie przeszkadza to "stanąć oko w oko z tym problemem".
Kościół anglikański już w ubiegłym roku przeprosił za swój udział w handlu niewolnikami, a w niedzielę anglikański arcybiskup Yorku John Sentamu stanął w Londynie na czele marszu upamiętniającego zniesienie niewolnictwa.
Sentamu odrzucił ideę wypłaty odszkodowań, ale zaapelował do brytyjskiego rządu o wyraźniejsze przeproszenie za niewolnictwo. Do tej pory premier Tony Blair wyraził tylko "głęboki żal" z powodu brytyjskiej roli w sprowadzaniu niewolników z Afryki do W. Brytanii, skąd byli transportowani statkami na zachodnią półkulę.
Kwestia odszkodowań została podniesiona w 1999 roku przez Afrykańską Komisję Prawdy na rzecz Światowych Odszkodowań. Komisja zażądała ich od "wszystkich państw i instytucji Europy Zachodniej i obu Ameryk, które uczestniczyły w handlu niewolnikami i kolonializmie oraz czerpały z nich zyski". Łączną wysokość odszkodowań oszacowano - na podstawie liczby osób, które straciły życie, oraz ilości wydobytych w czasach kolonialnych diamentów i złota - na 770 mld dolarów.
Biorąc pod uwagę, że ponad 3 mln spośród co najmniej 10 mln niewolników przewieziono przez Atlantyk przed 1850 rokiem na statkach brytyjskich, na Wielką Brytanię przypadłyby odszkodowania w wys. 150 mln dolarów - szacuje historyk Niall Ferguson.
Niewolnictwo zniesiono w koloniach brytyjskich w 1838 roku, ale w niektórych utrzymało się znacznie dłużej. Na Złotym Wybrzeżu (dziś Ghana) zniesiono je w 1874 roku, a w południowej Nigerii dopiero w 1916 roku. Jeszcze w 1924 roku W. Brytania przyznała się Lidze Narodów, iż niewolnictwo jest wciąż praktykowane m.in. w Sierra Leone, Nigerii północnej, Gambii, Birmie i Hongkongu.
