Koncert muzyki cerkiewnej w Białymstoku
Koncert muzyki cerkiewnej, popularyzujący
słynne napiewy supraskie, odbył się wieczorem w cerkwi
Hagia Sophia w Białymstoku. Napiewy pochodzą z Irmologionu
Supraskiego, księgi liturgicznej zawierającej zbiór unikalnie
zapisanych tekstów śpiewanych podczas nabożeństw.
Koncert był częścią obchodów pięćsetlecia nadania prawosławnemu klasztorowi męskiemu w Supraślu koło Białegostoku tomosu, czyli przyznaniu mu prawnych ram działalności, przez patriarchę Konstantynopola Joachima w 1505 roku. Wystąpiły trzy chóry z Supraśla i Białegostoku.
Irmologion supraski jest uważany za najstarszą na świecie transkrypcję zapisu melodii przy pomocy notacji nutowo-liniowej. Taka transkrypcja jest nazywana "kriukami", a utwory w ten sposób powstałe - "napiewami".
"Kriuki" to rodzaj zapisu obrazkowego, gdzie znak graficzny wyobraża nutę. Nie wiadomo jednak, jak każdy z nich brzmi, bowiem tę wiedzę przekazywano z ust do ust, a do naszych czasów nie przetrwały żadne przekazy na ten temat.
Irmologion jest cerkiewną księgą liturgiczną, zawierającą teksty śpiewane podczas nabożeństw. Supraski powstał w latach 1598-1601. Na 700 stronach zebrano utwory cerkiewnego śpiewu. Irmologion z Supraśla jest dziełem unikatowym, porównywalnym z najznakomitszymi rękopisami nutowymi na świecie.
Zapis "kriukowy" rozszyfrowywał członek Związku Kompozytorów Rosji, specjalista w dziedzinie muzyki cerkiewnej Aby wiedzieć, w jaki sposób były śpiewane, przejrzał wiele materiałów źródłowych. Dzięki intensywnym i wieloletnim badaniom udało mu się przywrócić dzieło życiu muzycznemu. Wydał nawet płyty i kasety z supraskimi zaśpiewami w wykonaniu chóru moskiewskiego patriarchatu.