Komórki macierzyste z tłuszczu?
Amerykańskim naukowcom udało się zamienić komórki tkanki tłuszczowej w prawidłowo działające neurony. Wyniki publikuje pismo "Experimental Neurology".
Zdaniem autorów w przyszłości tkanka tłuszczowa może stać się dla naukowców nieograniczonym źródłem komórek macierzystych, z których będzie można otrzymywać komórki innych tkanek do leczenia poważnych schorzeń, m.in. układu nerwowego.
Na razie zespół z Uniwersytetu Duke'a wykorzystał do badań tkankę tłuszczową myszy. Wyizolowane z niej komórki poddano działaniu mieszaniny czynników wzrostu i innych związków. Dzięki temu uzyskano dwa rodzaje komórek tworzących centralny układ nerwowy - neurony i komórki glejowe.
Naukowcy programują
Na początku roku 2004 naukowcom udało się udowodnić, że komórki tkanki tłuszczowej, z których rozwinęły się neurony i komórki gleju, są dorosłymi komórkami macierzystymi. Najnowsze doświadczenia ujawniły natomiast, że przekształcone komórki produkują białka charakterystyczne dla neuronów (lub komórek glejowych) i zachowują się podobnie do nich. Na przykład, w odpowiedzi na toksyczny dla neuronów związek N-metylo-D-asparaginian (NMDA), nowo powstałe neurony obumierały. NMDA jest produkowany w mózgu np. w przypadku udaru. Blokuje on na neuronach receptory dla glutaminianu, co prowadzi do nadaktywości komórek, ich uszkodzenia lub śmierci.
Naukowcom udało się już wcześniej przeprogramować komórki macierzyste tkanki tłuszczowej w komórki tkanki kostnej lub chrząstki. Wszystkie te komórki należą jednak razem do tzw. tkanki łącznej i wywodzą się z zarodkowej tkanki o nazwie mezenchyma. Uzyskanie komórek nerwowych jest dużo większym sukcesem, gdyż stanowią one zupełnie inną linię rozwojową (wywodzą się z innej tkanki zarodkowej - tzw. ektodermy).
Pobieranie bez kontrowersji
Zdaniem autorów pracy, ich wyniki to kolejny krok na drodze do rozwoju nowych metod leczenia chorób ludzkich - metod, które zamiast leków czy operacji chirurgicznej, będą wykorzystywały komórki. Praca ta rodzi też nadzieję, że w przyszłość tkanka tłuszczowa stanie się niewyczerpanym źródłem komórek macierzystych. Jest to o tyle istotne, że jej pobieranie jest bardzo proste i nie budzi tak silnych etycznych kontrowersji, jak inne metody pozyskiwania tych komórek.
Autorzy zdają sobie jednak sprawę, że zanim uda im się zastosować nową metodę w praktyce, czeka ich jeszcze wiele pracy. Celem następnego etapu badań będzie sprawdzenie, w jaki sposób zachowują się macierzyste komórki tkanki tłuszczowej po przeszczepieniu ich żywemu zwierzęciu.
