Komisarz Praw Człowieka RE z wizytą w Polsce. Wysłuchał opinii szefów KRS, Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego. Przygotowuje specjalny raport

Komisarz Praw Człowieka Rady Europy Nils Muiznieks spotkał się z szefami Krajowej Rady Sądownictwa, Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego. Przedstawili mu swe krytyczne uwagi m.in. o nowej ustawie o prokuraturze oraz nowelizacji o policji.

Jak mówili polscy uczestnicy spotkania, było ono poświęcone: sprawności postępowań sądowych, nowej ustawie o prokuratorze i połączeniu funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, stosowaniu aresztów tymczasowych, zmian w ustawach regulujących uprawnienia służb specjalnych do inwigilacji, równouprawnieniu kobiet oraz równouprawnieniu płci.

Muiznieks przebywa w Polsce od 8 lutego na zaproszenie MSZ z okresową, rutynową wizytą. Spotkał się m.in. z przedstawicielami administracji rządowej, władzy ustawodawczej oraz władzy sądowniczej. Na przełomie maja i czerwca ma przygotować raport dla Rady Europy o sytuacji praw człowieka w polskim porządku prawnym.

W spotkaniu z komisarzem w SN uczestniczyli m.in. prezes TK Andrzej Rzepliński, przewodniczący KRS Dariusz Zawistowski i pierwsza prezes SN Małgorzata Gersdorf.

- Komisarz zadawał uzupełniające pytania do wiedzy, która jest mu potrzebna do napisania raportu o przestrzeganiu praw podstawowych w Polsce, która jest zobowiązana ich przestrzegać - powiedział dziennikarzom po spotkaniu Rzepliński.

Oświadczył, że przewidywany przez nową ustawę o prokuraturze specjalny wydział ds. przestępstw sędziów i prokuratorów "nie stabilizuje władzy sądowniczej". - Sędzia musi stać na twardym gruncie, a nie dokonywać kroku defiladowego w terenie bagiennym - dodał prezes TK. Dodał, że nie rozmawiał o nowelizacji ustawy o TK, bo jest to przedmiotem badań Trybunału.

Rzecznik SN sędzia Dariusz Świecki poinformował zaś, że prezes Rzepliński przedstawił komisarzowi informacje ws. zmian ustawodawczych co do TK i ich konsekwencjach.

- My wskazaliśmy, że budzi pewne zdziwienie zapis nowej ustawy o prokuraturze o wyłączeniu odpowiedzialności dyscyplinarnej prokuratora, jeśli jego zachowanie miało na celu ochronę uzasadnionego interesu społecznego, co stanowi przejaw pewnego dodatkowego przywileju dla prokuratorów - powiedział Świecki.

- Budzi też pewne obawy potrzeba i racja stworzenia w prokuraturze specjalnego wydziału wewnętrznego ds. przestępstw sędziów i prokuratorów - oświadczył rzecznik SN. - Naszym zdaniem, nie jest to tego typu problem społeczny, który by wymagał specjalnego wydziału - dodał. Według niego może to być "element oddziaływania na sędziów i prokuratorów".

Świecki powiedział, że komisarzowi przekazano, iż Polska generalnie nie odstaje od średniej europejskiej, jeśli chodzi o długotrwałość postępowań sądowych. Skrócił się średni czas trwania aresztu tymczasowego - dodał.

Według rzecznika KRS Waldemara Żurka komisarzowi przedstawiono pisemne uwagi KRS co do ustawy regulującej zasady stosowania inwigilacji. - Jej przepisy nie są w pełni zgodne z orzeczeniem TK i prawem unijnym - powiedział Żurek. Wskazał na zagrożenia związane z możliwym ujawnianiem tajemnicy adwokackiej, inwigilacją obywateli w internecie oraz nieskutecznością następczej tylko kontroli sądów pobierania przez służby specjalne danych telekomunikacyjnych czy internetowych obywateli.

Żurek mówił, że prokurator generalny będzie mógł wydawać wiążące dyspozycje w każdej sprawie i ujawniać dokumenty śledztwa. - Wydział wewnętrzny może sugerować obywatelowi, że sędziowie i prokuratorzy mają być traktowani inaczej niż każdy obywatel - powiedział rzecznik KRS.

- To nie były skargi z naszej strony; komisarz wcześniej przedstawił tematy, które poruszy - podkreślił Żurek. Według niego, komisarz wskazał, że choć jego wizyta była rutynowa, to przypada w "dobrym momencie, bo rozwiązania prawne w Polsce są szeroko omawiane na forum europejskim".

Na spotkaniu mówiono też o klauzuli sumienia dla lekarzy, kwestii aborcji i równouprawnieniu osób tej samej płci, pozostających w związkach partnerskich.

Komisarz Praw Człowieka RE (Muiznieks jest nim od 2012 r)., to niezależny organ Rady Europy, promujący poszanowanie praw człowieka oraz wiedzę na ich temat w państwach Rady Europy.

Kilka dni temu w Warszawie przebywała delegacja Komisji Weneckiej, organu doradczego Rady Europy złożonego z niezależnych ekspertów w dziedzinie prawa. O zmianach w ustawie o TK rozmawiała m.in. z władzami Sądu Najwyższego, prezydiami Sejmu, Senatu i Krajowej Rady Sądownictwa, z ministrem sprawiedliwości Zbigniewem Ziobro, z sędziami TK, w tym z prezesem Trybunału Andrzejem Rzeplińskim, Rzecznikiem Praw Obywatelskich Adamem Bodnarem oraz organizacjami pozarządowymi. Ponadto przewodniczący Komisji Gianni Buquicchio spotkał się z prezydentem Andrzejem Dudą.