Kolejne antyjapońskie protesty w cieniu historycznej rocznicy w Chinach

Demonstracje zaczęły się w zeszłym tygodniu po decyzji rządu Japonii o wykupieniu z rąk prywatnych wysp, które według Pekinu podlegają suwerenności Chin. Te bezludne wyspy noszą japońską nazwę Senkaku i chińską Diaoyu. Są one od lat administrowane przez Tokio, a znajdują się w pobliżu bogatych łowisk i prawdopodobnie dużych złóż ropy naftowej i gazu.

We wtorek antyjapońskie protesty objęły już około 100 chińskich miast. W Pekinie przed ambasadą Japonii demonstrowało kilka tysięcy ludzi. Budynek chroniły dwumetrowe barierki i specjalne oddziały policji; doszło do krótkich starć. Demonstranci po raz pierwszy spalili flagi japońskie i fotografię premiera tego kraju Yoshihiko Nody.

- Nigdy nie zapomnimy Japończykom upokorzenia, jakie spotkało nas w czasie II wojny światowej. Japonia to nasz największy wróg! - powiedział PAP jeden z demonstrantów. - Powinniśmy przestać kupować japońskie towary. Niech japońska gospodarka padnie na kolana - dorzucił inny z protestujących.

W Szanghaju ponad 3 tys. ludzi ruszyło w stronę konsulatu Japonii, mimo prób policji, by ich rozproszyć. Demonstranci nieśli m.in. portrety twórcy komunistycznych Chin, Mao Zedonga. - Gdyby Mao dziś tutaj był, poszlibyśmy po prostu walczyć z Japonią - powiedział młody mężczyzna, cytowany przez AFP.

W Shenzhen (Szenczen) na południu Chin w protestach wzięło udział według policji 4 tys. ludzi. W większości była to młodzież. Manifestanci i tam nieśli portrety Mao, i skandowali: "Chiny nie zostaną nigdy więcej upokorzone!", "Precz z japońskim imperializmem!".

Około 4,5 tys. manifestantów zgromadziło się też przed japońskim konsulatem w Shenyangu (Szenjangu), czyli dawnym Mukdenie w prowincji Liaoning, gdzie wydarzył się tzw. incydent mukdeński z 1931 roku. Protestujący obrzucali kamieniami i cegłami budynki japońskiej placówki, rozbijając okna; inni palili japońskie flagi.

Incydent mukdeński (nazywany też mandżurskim) był prowokacją - żołnierz japoński wysadził w powietrze odcinek należącej do Japonii kolei w pobliżu Mukdenu, a Japonia oskarżyła stronę chińską o sabotaż. Incydent nie był jeszcze faktycznym początkiem wojny japońsko-chińskiej, która wybuchła dopiero w 1937 roku, ale posłużył jako pretekst do aneksji Mandżurii przez Japonię i ustanowienia tam marionetkowego państwa Mandżukuo.

Co roku w Chinach odbywają się uroczystości upamiętniające tę rocznicę. W trzech prowincjach dawnej Mandżurii: Heilongjiang (Hejlungciang), Jilin (Cilin) i Liaoning zawyły nad ranem syreny. Demonstrowano pod hasłami "Nie zapomnijcie upokorzenia narodowego!" i odwiedzano miejsca pamięci.

W związku z rocznicą i panującymi nastrojami setki japońskich firm i restauracji wysłały zapobiegawczo swych pracowników na urlopy - relacjonuje agencja AFP. Wśród antyjapońskich nastrojów, podsycanych przez dzienniki chińskie, nawet mieszkańcy Hongkongu i Makao wykazali wrogą Japończykom postawę, co dotąd się nie zdarzało.

Nastroje antyjapońskie są w Chinach bardzo silne od czasu drugiej wojny światowej. Japończycy zaatakowali wtedy Chiny i przez długi czas okupowali terytorium kraju, dopuszczając się przy tym okrucieństw wobec ludności cywilnej.