Jest pisemne uzasadnienie wyroku TK ws. lustracji
Na stronach internetowych Trybunału Konstytucyjnego ukazało się pisemne uzasadnienie wyroku ws. lustracji z 11 maja. Trybunał zakwestionował wówczas 39 zapisów nowego prawa lustracyjnego.
TK napisał w pisemnym uzasadnieniu wyroku m.in. o tym, że IPN ma zwrócić oświadczenia lustracyjne tym, których Trybunał Konstytucyjny 11 maja wyłączył spod lustracji, czyli m.in. dziennikarzom, naukowcom, dyrektorom szkół niepublicznych, szefom spółek medialnych. Według TK, nie ma zaś obowiązku zwrotu oświadczeń osobom, które nadal podlegają lustracji.
Według niego, oświadczenia złożone przez osoby wyłączone spod lustracji, stają się "lustracyjnie bezużyteczne". "Oświadczenia już złożone przez te osoby, na ręce wskazanych przez ustawę organów lub osób, winny być zwrócone. Obowiązek ten istnieje bez potrzeby wydawania w tej kwestii jakichkolwiek dodatkowych regulacji normatywnych" - podkreślił TK.
Według niego, wszelkie problemy związane ze zwrotem oświadczeń mają "charakter wyłącznie techniczny i stosowne urzędy państwowe powinny dołożyć wszelkich starań, by niekorzystne skutki związane ze złożeniem oświadczeń lustracyjnych, które następnie w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego stały się bezprzedmiotowe, zostały jak najszybciej usunięte".
Zarazem TK uznał, że nie ma obowiązku zwrotu oświadczeń osobom, które złożyły oświadczenia i nadal podlegają lustracji. "Oświadczenia te zostały złożone w wykonaniu ustawy nadal obowiązującej i w dobrej wierze, ale według wzoru, który wymagał w części instrukcyjnej ustosunkowania się do współpracy wyłącznie tajnej. W tej części zatem wszystkie te oświadczenia zachowały swój walor" - uznał TK. Według niego, nie mogą być zaś one podstawą negatywnych skutków dla składających je osób w zakresie ewentualnej współpracy.
TK dodał, że ustawodawca może zobowiązać te osoby do złożenia albo powtórnego oświadczenia lustracyjnego o pełnej treści według nowego, prawidłowego wzoru, albo oświadczenia lustracyjnego według wzoru obejmującego wyłącznie treść art. 3a ust. 2 (o współpracy, która wynikała z ówczesnej ustawy) - co według TK byłoby wprawdzie bardziej prawidłowe, ale też mogłoby wprowadzić chaos organizacyjny, związany z technicznym dołączaniem "nowego" oświadczenia do oświadczenia "starego". Wybór sposobu rozwiązania tej kwestii należy do ustawodawcy - podkreślił TK.
Po wyroku IPN podawał, że czeka na pisemne uzasadnienie wyroku, by zdecydować, co robić ze złożonymi oświadczeniami lustracyjnymi. Z kolei politycy czekali na uzasadnienie, by zdecydować o ewentualnej nowelizacji ustawy lustracyjnej.
Uzasadnienie ma ponad 320 stron. TK zakwestionował wzór oświadczenia lustracyjnego, gdzie wymieniano poszczególne kategorie współpracy ze służbami PRL, do których dana osoba miała się przyznawać (ale ich nie definiowano). Uznał, że niekonstytucyjne jest m.in. publikowanie przez IPN katalogów osób, które miały współpracować z tajnymi służbami PRL. Za zgodne z konstytucją TK uznał zaś pozostałe trzy katalogi, nad którymi - zgodnie z nową ustawą - pracuje IPN: oficerów służb PRL, osób inwigilowanych oraz przywódców PRL.
TK orzekł też, że niekonstytucyjna jest lustracja ogółu dziennikarzy i naukowców. Dziewięciu sędziów z 11-osobowego składu TK zgłosiło zdania odrębne do tego wyroku.