Jan Karski doceniony przez Amerykanów

W setną rocznicę urodzin Jana Karskiego senat USA przyjął jednogłośnie rezolucję, uznającą spuściznę i osiągnięcia słynnego emisariusza polskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej.

Jan Karski (właściwie Jan Kozielewski) urodził się 24 kwietnia 1914 r. w Łodzi. Po ucieczce z niewoli radzieckiej rozpoczął działalność konspiracyjną. Ze względu na doskonałą pamięć i znajomość języków powierzono mu obowiązki kuriera władz Polskiego Państwa Podziemnego.

(WP.PL, TVN24, PAP, mg)

Karski, pełniąc rolę emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego, dostarczył w 1942 roku przywódcom i rządom państw alianckich udokumentowany raport o planowej eksterminacji Żydów. W raporcie znajdowała się także prezentacja Polskiego Państwa Podziemnego oraz jego unikatowego charakteru w skali okupowanej Europy.

W czasie jednej z misji Karski został aresztowany przez gestapo. Po brutalnych przesłuchaniach próbował popełnić samobójstwo, obawiając się, że podczas kolejnych tortur może zdradzić Niemcom ważne informacje. Odratowany, trafił do więziennego szpitala, z którego został uwolniony dzięki akcji Związku Walki Zbrojnej.

W 1942 roku (pod pseudonimem Jan Karski) wyruszył w kolejną misję, tym razem do Wielkiej Brytanii i USA. Jednym z jego głównych zadań było poinformowanie aliantów o tragicznej sytuacji ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką. Zbierając informacje na ten temat, dwukrotnie przedostał się do warszawskiego getta i obozu przejściowego w Izbicy.

Po wojnie Karski pozostał w USA. Podjął studia z zakresu nauk politycznych i obronił doktorat na Uniwersytecie Georgetown, gdzie przez następne kilkadziesiąt lat wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu. Wśród jego studentów był między innymi przyszły prezydent USA Bill Clinton.

Karski otrzymał wiele prestiżowych wyróżnień między innymi tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, liczne doktoraty honoris causa, był kawalerem Orderu Orła Białego i honorowym obywatelem Izraela. Zmarł w 2000 roku w Waszyngtonie.