Jakie dobra w polskich domach są najpowszechniejsze?

CBOS zbadał opinie Polaków o ich sytuacji materialnej. Oprócz pytań na temat sytuacji finansowej, respondentów pytano również o inne wskaźniki poziomu życia: wyposażenie gospodarstw, realizowanie potrzeb społecznych (wypoczynek, kontakty z rodziną i znajomymi, uczestniczenie w kulturze) oraz zmiany w warunkach życia w ciągu ostatniego roku. Jak pokazało badanie, polskim rodzinom żyje się obecnie znacznie lepiej, niż przed czterema laty - gromadzą w swych domach coraz więcej dóbr, coraz rzadziej mają problemy z zaspokojeniem różnego rodzaju potrzeb, zarówno tych podstawowych, jak i bardziej luksusowych.

Wyraźną poprawę poziomu życia Polaków zaobserwowano już w 2007 r., czyli jeszcze przed kryzysem gospodarczym. Wyniki tegorocznych badań świadczą o tym, że spowolnienie gospodarki nie wpłynęło negatywnie na kondycję finansową polskich rodzin, nie zahamowało również wzrostu ich zamożności.

Jak wynika z sondażu, jeśli chodzi o wyposażenie gospodarstw domowych, dobrem najbardziej powszechnym jest pralka automatyczna - niemal wszyscy Polacy (91%) mają to urządzenie w swoich domach. O braku pralki automatycznej częściej mówią respondenci najstarsi (powyżej 64. roku życia), najgorzej wykształceni i o najniższych dochodach, częściej też bezrobotni, emeryci i renciści, rolnicy oraz robotnicy niewykwalifikowani.

Drugim najczęstszym dobrem w polskich rodzinach jest telefon komórkowy - jego posiadanie deklaruje 84% respondentów i jest ich aż o 22 punkty procentowe więcej, niż mających telefony stacjonarne. Właścicielami telefonów komórkowych zdecydowanie częściej są ludzie młodzi, mieszkańcy dużych miast, respondenci z wyższym wykształceniem, dobrze sytuowani, a także ci, którzy zajmują kierownicze stanowiska w pracy. Komórkami dysponują wszyscy uczniowie i studenci uczestniczący w badaniu.

Niemal dwie trzecie badanych (63%) deklaruje posiadanie samochodu osobowego. Zdecydowanie częściej są to osoby lepiej wykształcone, bardziej zamożne, a także zajmujące wyższe stanowiska w hierarchii społeczno-zawodowej. 16% gospodarstw domowych ma więcej niż jeden samochód.

Komputer stacjonarny można znaleźć obecnie w co najmniej połowie domów (54%), komputer przenośny - w co trzecim (32%), natomiast dostęp do internetu ma 58% gospodarstw. Często w danym gospodarstwie można znaleźć oba rodzaje komputerów.

Posiadanie cyfrowego aparatu fotograficznego deklaruje 47% respondentów. Do właścicieli cyfrówek częściej należą osoby młode (do 34. roku życia), wykształcone, przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści z wyższym wykształceniem, ankietowani pracujący na własny rachunek, a także osoby najlepiej oceniające swoje warunki materialne. Nieco ponad jedna trzecia badanych (34%) deklaruje posiadanie telewizora plazmowego lub LCD. Niemal tyle samo osób (33%) chciałoby mieć taki telewizor, ale nie stać ich na to; ponad jedna czwarta ankietowanych (27%) nie interesuje się tego typu technologią.

Dobrami zdecydowanie najrzadziej będącymi w wyposażeniu gospodarstw domowych są zmywarki (ma je 16% respondentów) oraz działki rekreacyjne z domkiem letniskowym (13%).

Jeżeli przyjąć, iż wyznacznikiem zamożności Polaków są posiadane w ich gospodarstwach dobra i przedmioty, śmiało można powiedzieć, że nasze społeczeństwo się bogaci. Jedyne dobro, którego obecność w gospodarstwach domowych w ostatnich latach właściwie się nie zmieniła, stanowi działka rekreacyjna - dobro, którego posiadanie nie wiąże się z technologizacją społeczeństwa, lecz raczej ze stylem życia i możliwościami finansowymi.

Zwyczaj ofiarowywania rodzinie i znajomym prezentów gwiazdkowych, imieninowych lub urodzinowych podtrzymuje zdecydowana większość dorosłych Polaków (80%), jednak co siódmego (14%) nie stać na ich kupowanie.

Niemal dwie trzecie respondentów (64%) deklaruje, że przynajmniej raz na kwartał chodzi do fryzjera, co dziewiąty zaś (11%) przyznaje, że nie ma na to pieniędzy. Stosunkowo liczna grupa badanych (18%) nie odczuwa takiej potrzeby. Kobiety nieznacznie rzadziej niż mężczyźni korzystają z usług salonów fryzjerskich, natomiast ponad dwukrotnie częściej chciałyby chodzić do fryzjera, ale nie pozwala im na to sytuacja finansowa.

Ponad połowa dorosłych Polaków (54%) od czasu do czasu przyjmuje kogoś z rodziny lub przyjaciół w gościnę połączoną z noclegiem, a ponad dwie piąte (45%) deklaruje, że przynajmniej raz w miesiącu zaprasza rodzinę albo znajomych na obiad lub kolację. Co czwarty badany (25%) chciałby zapraszać gości, ale brakuje mu na to pieniędzy.

Dwie piąte respondentów (40%) nie może sobie pozwolić na coroczny wyjazd na urlop lub święta, a niemal co trzeci (31%) deklaruje, że co roku spędza urlop lub święta poza domem. Wyjazdy dotyczą głównie respondentów najbogatszych, najlepiej wykształconych i zajmujących najwyższe pozycje w hierarchii zawodowej.

Zdecydowanie najmniej osób (15%) spędza przynajmniej jeden wieczór tygodniowo w restauracji, kinie, teatrze czy na dyskotece. Ponad jedna trzecia respondentów (35%) nie chodzi tam, bo nie chce, ale tyle samo osób (35%) twierdzi, że ich na to nie stać. Ludzie młodzi częściej niż osoby w średnim wieku i starsze spędzają wolny czas poza domem. Wraz z wiekiem maleje skłonność do uczestniczenia w tego rodzaju imprezach - rośnie odsetek badanych, którzy tego nie robią, bo nie mają na to ochoty.

W ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie dwie piąte polskich rodzin nie mogło sobie pozwolić na wydatki związane z wypoczynkiem - urlopem lub wakacjami dzieci (41%), a także na zakup sprzętu i rzeczy do wyposażenia domu (41%). Na drugim miejscu znajdowały się wydatki związane z życiem kulturalnym, takie jak zakup książek, czasopism, biletów do teatru czy na koncert - w co czwartej rodzinie (26%) zabrakło w ciągu ostatniego roku pieniędzy na tego typu wydatki.

Niepokojący jest fakt, że w co czwartej rodzinie (25%) brakowało w ciągu ostatniego roku funduszy na wydatki związane z leczeniem. Na naukę i kształcenie nie starczało pieniędzy mniej więcej co ósmemu gospodarstwu domowemu (12%). Niemal tyle samo rodzin (13%) miało problemy z zakupem środków czystości i wydatkami na higienę osobistą. Zdobycie żywności stanowiło czasami kłopot dla 16% respondentów, natomiast z pokryciem świadczeń mieszkaniowych, takich jak stałe opłaty, czynsz czy koszty wynajmu, miało problem 18%gospodarstw domowych. Co piąta rodzina (21%) doświadczyła również braku pieniędzy na zakup ubrania i butów.

Badanie przeprowadzono w dniach 4-10 marca na liczącej 995 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.