Jak polscy matematycy walczyli z hitlerowcami?
Złamanie kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigmy przez polskich matematyków przyspieszyło zwycięstwo aliantów nad Niemcami w II wojnie światowej. Polscy kryptolodzy pomogli złamać Brytyjczykom nie tylko szyfry niemieckie, ale także sowieckie - mówili naukowcy na konferencji w Warszawie.
26.09.2005 | aktual.: 26.09.2005 15:14
W tym roku mija setna rocznica urodzin Mariana Rejewskiego - jednego z trójki polskich matematyków, którzy złamali Enigmę. Z tej okazji na Wojskowej Akademii Technicznej odbyła się konferencja naukowa poświęcona kryptologii.
Dokonania Rejewskiego i jego kolegów zmieniły bieg historii świata. Polacy powinni być z nich dumni - podkreślił prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Kryptologicznych (IACR) Andrew Clark.
Według niego, także dzisiaj polscy kryptolodzy są cenieni na świecie. Polacy biorą udział w ogólnoeuropejskich projektach badawczych, takich jak "Ecrypt", które mają na celu zabezpieczenie przesyłanych informacji - wyjaśnił.
Historyk dr Grzegorz Nowik, autor książki "Zanim złamano Enigmę", podkreślił, że polscy kryptolodzy pracujący u boku Brytyjczyków w czasie II wojny światowej złamali nie tylko niemieckie, ale i sowieckie szyfry. Nad rozszyfrowaniem przechwyconych sowieckich meldunków pracował w Anglii specjalny zespół polskich kryptologów ds. rosyjskich - podkreślił dr Nowik.
Zastrzegł, że Polacy nie złamaliby Enigmy bez sukcesu polskiej kryptografii z wojny polsko-bolszewickiej. W latach 1919-1920 kryptolodzy, m.in. matematyk i lingwista porucznik Jan Kowalewski, złamali szyfry Armii Czerwonej. Polacy jako pierwsi w 1920 r. zastosowali matematyczne metody łamania szyfrów, podczas gdy inne wywiady stosowały metody lingwistyczne - wyjaśnił.
Rozwiązania niemieckiego systemu szyfru maszynowego Enigma na przełomie lat 1932-1933 dokonało trzech polskich, młodych matematyków: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski.
W lipcu 1939 r., na sześć tygodni przed wybuchem wojny, polski wywiad zdecydował się przekazać Francuzom i Brytyjczykom wiedzę polskich kryptologów o niemieckim systemie szyfrowym Enigma wraz z precyzyjnym duplikatem maszyny szyfrującej. Dzięki temu wywiad radiowy państw koalicji antyhitlerowskiej znał plany niemieckie, co pozwoliło przygotować zwycięską inwazję aliantów w Normandii w 1944 r.
Prawdę o złamaniu Enigmy i roli Polaków świat poznał dopiero w 1973 r. dzięki książce Gustave Bertranda.
Pomnik Mariana Rejewskiego odsłonięto w tym roku w jego rodzinnej Bydgoszczy. Istnieje tam też ulica Mariana Rejewskiego, a na domu, w którym mieszkał, widnieje pamiątkowa tablica.
