Inscenizacja manifestacji z czerwca '76 w Płocku
Inscenizację manifestacji robotników i mieszkańców miasta z czerwca 1976 roku zorganizowano w Płocku. Jak 30 lat temu, spod bramy nr 2 PKN Orlen, wówczas Mazowieckich Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych, wyruszył pochód, który przeszedł pod dawną siedzibę Komitetu Wojewódzkiego (KW) PZPR, obecnie Książnicy Miejskiej.
W przemarszu wzięli udział uczestnicy historycznej manifestacji, niosąc jak wtedy transparent z napisem: "Chcemy chleba". W pochodzie, który początkowo liczył około 150 osób, szli m.in. przedstawiciele NSZZ "Solidarność" i płockiego samorządu. W trakcie przemarszu do idących dołączały kolejne osoby, w tym ludzie młodzi.
Ta rekonstrukcja manifestacji wyglądała dokładnie tak, jak 30 lat temu. Wtedy także liczba uczestników pochodu rosła w miarę, gdy zbliżał się on do centrum miasta. Do maszerujących przyłączali się przechodnie, ludzie wychodzili ze swych domów, by być razem i wyrazić swój sprzeciw wobec ówczesnej władzy- powiedział dziennikarzom Jacek Pawłowicz, historyk Instytutu Pamięci Narodowej, badający tamte wydarzenia.
Dodał, że jednym z dramatycznych momentów manifestacji była chwila, gdy do maszerujących podjechały radiowozy z uzbrojonymi milicjantami - idący wtedy zatrzymali się w obawie, iż funkcjonariusze mogą użyć broni, po chwili jednak, na hasło: "a niech strzelają, idziemy", ruszyli dalej, wtedy radiowozy odjechały.
Powinniśmy być wdzięczni ludziom, którzy wówczas mieli odwagę wyjść na ulice i zaprotestować. To oni byli iskierką, która spowodowała, że powstała zorganizowana opozycja, i że komunizm w Polsce upadł - podkreślił Pawłowicz.
Na zakończenie inscenizacji manifestacji z czerwca 1976 roku pod gmachem dawnego KW PZPR aktorzy płockiego Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego przedstawili rekonstrukcję protestu oraz jego pacyfikacji przez oddziały ZOMO.
Odczytano m.in. fragmenty oryginalnych dokumentów Służby Bezpieczeństwa relacjonujących ówczesne wydarzenia, a także wyroki sądu grodzkiego, przed którym stawali uczestnicy protestu. Spektakl, który oglądało kilkaset osób, przyjęto kilkuminutowymi brawami.
Do wystąpień robotników i mieszkańców Płocka na ulicach miasta doszło 25 czerwca 1976 roku, na wieść o podwyżkach cen żywności oraz robotniczych protestach w Ursusie i Radomiu.
W wiecu, a następnie w starciach z milicją i jednostkami ZOMO, uczestniczyło około 3 tys. osób. Zajścia trwały do późnego wieczora. Budynek KW PZPR obrzucono kamieniami, wybito w nim szyby. Kilkadziesiąt osób aresztowano - wobec 18 z nich zapadły wyroki od 2 do 5 lat więzienia. Wielu spośród protestujących represjonowano, np. zwalniając z pracy.