Imagines Potestatis - królewska wystawa

[

]( http://wiadomosci.wp.pl/imagines-potestatis-8211-krolewska-wystawa-6038636312630401g )[

]( http://wiadomosci.wp.pl/imagines-potestatis-8211-krolewska-wystawa-6038636312630401g )
Imagines Potestatis - królewska wystawa

Na dzień otwarcia wystawy przypada 550. rocznica przejęcia krzyżackiej twierdzy przez króla Kazimierza Jagiellończyka i jego triumfalnego wjazdu na zamek. Prezentacja insygniów władzy polskich królów w murach pokrzyżackiego zamku odzwierciedla fakt, że zamek znalazł się w granicach Rzeczypospolitej na 315 lat, stając się jedną z jej najważniejszych twierdz i czasową rezydencją polskich monarchów.

Wystawa „Imagines Potestatis – insygnia i znaki władzy w Królestwie Polskim i Zakonie Niemieckim” jest gigantycznym przedsięwzięciem wystawienniczym o randze międzynarodowej – składa się na nią niemal 600 obiektów pochodzących ze zbiorów z 10 krajów (m.in. Niemcy, Szwecja, Austria i USA).

Po raz pierwszy do Polski przyjadą najcenniejsze przedmioty ze skarbca zakonu krzyżackiego w Wiedniu jak również obiekty wywiezione z Polski przez Szwedów w czasie „Potopu”. Wśród zaprezentowanych eksponatów znajdą się wizerunki władców, insygnia i znaki władzy, stroje koronacyjne, dworskie i reprezentacyjne, herby, symbolika władzy na monetach i pieczęciach, obiekty związane z reprezentacją i ceremoniałem sprawowania władzy oraz wizerunki świętych i patronów.

Do najciekawszych eksponatów zaliczyć można insygnia władzy i stroje wielkich mistrzów ze skarbca i archiwum Zakonu Niemieckiego w Wiedniu modlitewniki króla Zygmunta I Starego i jego małżonki Bony Sforzy z kolekcji British Library w Londynie, zbroję konną Zygmunta Augusta ze Zbrojowni Królewskiej w Sztokholmie czy portrety Wazów z Kunsthistorisches Museum w Wiedniu.

Wielkim wydarzeniem towarzyszącym wystawie będzie ponowne otwarcie Wielkiego Refektarza – największej i najpiękniejszej gotyckiej sali na Pomorzu – po trwających od początku lat 90-tych skomplikowanych pracach remontowych i konserwatorskich.

Organizatorzy chcą skierować uwagę publiczności na Muzeum Zamkowe jako prestiżowy ośrodek wystawienniczy o randze międzynarodowej. Szacuje się że wystawę przypadająca na szczyt sezonu turystycznego obejrzy ponad pół miliona gości.

Honorowy patronat nad wydarzeniem objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Kazimierz Michał Ujazdowski.

Komitet honorowy wystawy Imagines Potestatis:
abp Stanisław Dziwsz metropolita krakowski,
abp Tadeusz Gocłowski , metropolita gdański,
prof. Andrzej Rottermund, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie

Zbroja konna Zygmunta Augusta
Kunz Lochner, Norymberga, lata 50. XVI w.
Stal, emalia, złocenia
Sztokholm, Livrustkammaren LRK 26042-71
Z przedstawianych najciekawszych i najcenniejszych obiektów, jakie udało się pozyskać na wystawę prezentujemy wybitne dzieło norymberskiego złotnika Kunza Lochnera. Zbroja datowana jest na lata pięćdziesiąte XVI w. i wykonana została z pozłacanej stali. Była własnością króla Zygmunta Augusta. Po jego śmierci zbroja przeszła na własność jego siostry Anny Jagiellonki a ta darowała ją swojemu szwagrowi Janowi III. Wspaniałe wykonanie zabytku współgra z rozmiarami. Sam koń ma ponad 2 m. wysokości. Z tego względu zachodziła obawa, że obiekt nie zmieści się w otworze drzwiowym Wielkiego Refektarza, gdzie ma być eksponowany. Demontaż konia nie chodzi w grę, bo on sam jest też już zabytkowy. Wykonany został w XVII w. Operacja wstawienia konia będzie dość karkołomna, ale powinna się udać. Na szczęście zbroja jeźdźca przyjedzie do Malborka osobno.

Krzyżacki pierścień intronizacyjny
Niemcy, XV w.
Złoto, 2 diamenty i 1 rubin
Śred. 2, 2 cm.
Schatzkammer des DO (Skarbiec Zakonu Niemieckiego), Wiedeń, Inv. Nr. I-003
Według nieznanej tradycji pierścień wręczył Hermanowi von Salza papież Honoriusz III. Podobnej klasy, unikalnym obiektem, jaki znajdzie swoje miejsce na ekspozycji jest pierścień intronizacyjny wielkich mistrzów – jedyny zachowany egzemplarz na świecie. W średniowieczu wielcy mistrzowie po wyborze na swój urząd otrzymywali pierścień i pieczęć (tłok pieczętny wielkiej pieczęci zakonu). Tłoki pieczęci zakonnej nie zachowały się do naszych czasów, a pierścień zachował się jeden. Wykonany jest ze złota i zdobiony dwoma diamentami oraz rubinem, pochodzi z XV lub początku XVI wieku. Po raz pierwszy został odnotowany w krzyżackim inwentarzu w 1619 roku. Co ciekawe znajduje się tam adnotacja, że był własnością króla Polski – Zygmunta Starego. Od 1780 roku używany w Zakonie jako pierścień intronizacyjny. Z tego względu negocjacje w sprawie wypożyczenia były niesłychanie trudne. Zakończone zostały powodzeniem i pierścień zobaczymy w czerwcu w Malborku.

Wilkom Bobenhausena
Paulus Dullner, Norymberga, ok. 1572 (?)
Srebro
28,3 cm wys., 18,4 cm szeroki
Wiedeń, Schatzkammer, Nr. G-020
Ze skarbca krzyżackiego przyjedzie do Malborka ekskluzywny wilkom wielkiego mistrza Heinricha von Bobenhausena (1572-1590). Jest to dzieło mistrza z Norymbergii Paulusa Dullnera z ok. 1572 r. Wykonany ze srebra, przedstawia siedzącego lisa, trzymającego w paszczy gęś. Głowa odkręcana. Wilkom stanowi bardzo plastyczne przedstawienie herbu rodowego wielkiego mistrza Heinricha von Bobenhausena.

Krzyż na szyję wielkiego mistrza Ok. 1600
Złoto, emalia
7,5 x 4 cm
Wiedeń, Schatzkammer des DO, Nr. I-007.

Modlitewnik Bony Sforzy
Florencja, 1492
Pergamin, papier, tempera, złoto, 256 k., oprawa srebrna
17,5 x 13 cm
Warszawa, Zamek Królewski, nr inw. ZKW/1512
Jest dziełem mistrzów florenckich. Godzinki są dziełem pracującego m.in. dla Medyceuszy słynnego skryby Sigismonda de Sigismondi. Najpewniej należał do Bony. W czasie wojny wywieziony z Polski i dołączony do zdeponowanych w Kanadzie skarbów wawelskich. Zdobiony herbami w scenach Zwiastowania (k. 14) i Marii z dzieciątkiem (k. 15). Herby także na okładce.

O tym świadectwie pobożności królewskiej tamtych czasów napisać można w samych superlatywach. Na wyróżnienie zasługuje słynny skryba, pracujący m.in. dla Medyceuszy – Sigismondo de Sigismondi. Na wystawie, podobnie jak modlitewnik króla Zygmunta I, ilustrować będzie pobożność królewską, w tym wypadku charyzmatycznej władczyni Polski. Warto wspomnieć, że obiekt ma za sobą efektowną epopeję wojenną. W wrześniu 1939 roku wywieziony został przez Rumunię, Francję, Anglię do Kanady skąd wrócił ze skarbami wawelskimi w 1959 r. do Polski. To wielkie wyróżnienie, że przyjedzie także do Malborka.

Wystawa jest obsługiwana przez audio-przewodniki firmy iGUIDE KULTURAUFNAHME GMBH. Wystawa potrwa do 30 września 2007.