Film o Polce-gwieździe brytyjskiego wywiadu
Niewielka kanadyjska wytwórnia filmowa Queen Fine Arts zakupiła prawa do sfilmowania książkowej biografii Polki Krystyny Skarbek (Christine Granville), brawurowej agentki brytyjskiej służby SOE, powołanej przez Churchilla do dywersji na tyłach wroga - donosi brytyjska prasa.
19.10.2004 17:10
Prawa do filmu odsprzedała za 57 tys. funtów 92-letnia Madeleine Masson - autorka książki "The Search for Christine Granville" ("W poszukiwaniu Christine Granville"), wydanej po raz pierwszy w 1975 roku.
Skarbkównę zagra w filmie polska aktorka Liliana Komorowska.
Masson, która w czasie wojny przez rok działała we francuskim ruchu oporu, przypadkowo spotkała po wojnie Granville (przybrane nazwisko Krystyny Skarbek), która opowiedziała jej swoje losy. Masson skontaktowała się też z partnerem Granville, Andrzejem Kowerskim (Andrew Kennedy), który uzupełnił jej relację.
Na niecały rok przed wojną Krystyna, córka hrabiego Jerzego Skarbka, poślubiła Jerzego Giżyckiego. 1 września znajdowali się oboje w Addis Abebie w Afryce, skąd wyjechali do Anglii. Krystyna przedostała się następnie na Węgry z zamiarem podjęcia pracy konspiracyjnej. W działalność tę zaangażowała się wraz z Kowerskim - przyjacielem jeszcze z lat międzywojennych.
Oboje zajmowali się m.in. organizowaniem ucieczek internowanych w obozach Polaków do dalszej służby w polskich siłach zbrojnych. Krystyna trzykrotnie odbyła podróż do okupowanej Polski konspiracyjnym szlakiem przez Słowację jako kurierka tatrzańska. Według źródeł brytyjskich, dostarczone przez nią informacje pomogły Winstonowi Churchillowi w uściśleniu przewidywanego terminu niemieckiej inwazji na ZSRR.
Skarbkówna i Kowerski przedostali się potem do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymali formalny status agentów Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE). W lipcu 1944 roku Krystynę zrzucono na spadochronie w południowej Francji, gdzie m.in. zorganizowała wykupienie z rąk gestapo dwóch aresztowanych szefów siatki sabotażowo-dywersyjnej "Jockey".
Zdemobilizowana po wojnie, Krystyna pracowała jako telefonistka, sprzedawczyni w londyńskim domu towarowym Harrods i wreszcie jako stewardesa na statkach pasażerskich. 15 czerwca 1952 roku kolega, steward George Muldowney, zabił ją ciosem noża w serce, ponieważ nie chciała odwzajemnić jego afektu miłosnego. Zabójca został skazany na śmierć i powieszony. Z Kowerskim, który był jej dozgonnym towarzyszem życia od czasów węgierskich, Krystyna nigdy nie wzięła ślubu.
Christine miała więcej wstążek z odznaczeniami niż generał. Cechowała ją jakaś niezwykła magia, która odróżniała ją od innych osób, które spotkałam. Jej osobowość wydzielała jakąś magnetyczną siłę. Jest bardzo ważne, by zachować jej pamięć (...), była żywym ucieleśnieniem odwagi - cytuje Masson "The Guardian".
SOE (skrót od Special Operations Executive, w tłumaczeniu Kierownictwo Operacji Specjalnych) było tajną organizacją, powołaną przez Brytyjczyków po upadku Francji dla prowadzenia działalności dywersyjnej i wywiadowczej w krajach okupowanych przez Niemcy.
W Polsce SOE nie działało (z wyjątkiem misji łącznikowej, zrzuconej niedaleko Radomska już po upadku Powstania Warszawskiego), bo nie było takiej potrzeby z uwagi na współpracę Brytyjczyków z Armią Krajową za pośrednictwem polskich władz w Londynie.
