Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach

Specjaliści zwracają uwagę, że pacjenci często leczą się na własną rękę. Nadużywają antybiotyków, mimo iż są one dostępne wyłącznie na receptę, bowiem zażywają te, które pozostały im z poprzedniej kuracji. Często nie przyjmują tych leków w odpowiedniej dawce, o określonej porze i przez zalecany okres. Błędnie traktują ustąpienie objawów jako wyleczenie choroby i przerywają leczenie. Wtedy drobnoustroje, które nie zostały zniszczone, zaczynają się intensywnie namnażać i może dojść do nawrotu objawów, przy czym te bakterie które przeżyły, stają się oporne na lek.

Nie bez znaczenia jest też fakt, iż lekarze często ulegają naciskom pacjentów, domagających się skutecznego antybiotyku. W efekcie leki te są w wielu przypadkach przepisywane niepotrzebnie, choćby na zakażenia wirusowe, na które nie działają, na przykład przeziębienie, grypę, czy zapalenie gardła. Przykładowo w ostatnich latach antybiotyk był przepisywany 60 procentom pacjentów, którzy zgłosili się z powodu dolegliwości związanych z bólem gardła, podczas gdy rzeczywiście lek taki powinno otrzymać zaledwie 10 procent z nich. Edukacyjny wymiar obchodów Dnia Wiedzy o Antybiotykach dotyczy zatem nie tylko pacjentów, ale również lekarzy.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, jeśli nie zostaną podjęte konkretne działania zapobiegające nadużywaniu tej grupy leków, grozi nam powrót do ery przedantybiotykowej, w której niemożliwe będzie wykonywanie wielu zabiegów takich jak operacje ortopedyczne, czy przeszczepy narządów.

Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach został ustanowiony w 2008 roku przez Komisję Europejską na wniosek Europejskiego Centrum do spraw Zapobiegania i Kontroli Chorób. Antybiotyki to grupa leków, mających zdolność niszczenia bakterii lub hamowania ich wzrostu. Antybiotyki nie działają - lub działają w znikomy sposób - na zdrowe komórki organizmu. Początkowo otrzymywane były z hodowli grzybów czy bakterii, obecnie wiele z nich wytwarza się sztucznie.

Pierwsze antybiotyki powstały na bazie penicyliny, odkrytej 1928 przez Alexandra Fleminga. Od tego czasu naukowcy opracowali ponad 150 antybiotyków, które uratowały życie setek milionów ludzi i drastycznie ograniczyły liczbę zgonów na skutek zapalenia płuc, zapalenia jelit, biegunki, błonicy i wielu innych infekcji.

Mechanizm działania tych leków jest różny: niektóre uszkadzają błonę komórkową bakterii, powodując rozpad komórki, na przykład penicylina, inne hamują syntezę białka przez bakterię i tym samym uniemożliwiają jej wzrost i podział, na przykład tetracykliny, makrolidy.