Ekspert o zestrzeleniu samolotu: zrobił to ktoś, kto nie ma kontroli nad obszarem

"Myślę, że zrobił to ktoś, kto nie do końca dysponuje systemem obrony powietrznej nad obszarem. Uważam tak dlatego, bo loty pasażerskie nad krajami odbywają się w określonych korytarzach powietrznych i o wyznaczonych porach. Oczywiście zdarzają się też takie loty, które nie są planowe, np. czartery w rzadko używanych korytarzach. Każdy przelot jest jednak zgłaszany i obserwowany przez właściwe służby nadzoru powietrznego - albo wojennego albo cywilnego.

Jeśli zorganizowane siły zbrojne miały informację, kto leci, o której godzinie i na jakiej wysokości, to tutaj można powiedzieć, że ci, którzy strzelali, nie mieli pełnego dostępu do nadzoru ruchu oraz do kodów pozwalających na identyfikację swój-obcy. Gdyby system identyfikacji działał, na ziemi dostaliby informację, że leci samolot pasażerski, w systemie pokojowym. Strzelali, choć nie wiedzieli, do czego. Gdyby to było zestrzelenie dokonywane przez regularne siły zbrojne, musiałoby być zatwierdzane, i to na wysokim szczeblu. Ten, kto się zgodził na użycie takiego sprzętu, jest współsprawcą, ponosi współodpowiedzialność za całe zdarzenie.

Rodzi się pytanie: jaki byłby cel zestrzelenia tego samolotu przez Ukraińców? Jednak oni w swoim postępowaniu starają się nawiązywać do cywilizowanych norm. Wskazują na to ich dotychczasowe działania bojowe, w których starają się oszczędzać cywilów. Gdyby to oni zrobili, to chyba tylko w wyniku fatalnej pomyłki. Świadczyłoby to, że ukraiński system nadzoru ruchu powietrznego nie jest poukładany jak trzeba.

Myślę, że jest bardzo prawdopodobne, że w ramach sprzętu przesyłanego separatystom, sprowadzono tam też wyrzutnie typu BUK. Teoretycznie możliwe są też lżejsze wyrzutnie, ale na pewno nie jakieś ręczne, które - jak to ktoś powiedział - 'można kupić w każdym sklepie'. Do tak dużego samolotu, jak ten zestrzelony pasażerski, rakieta nie musi być taka duża, jak BUK, ale i tak to jest duży sprzęt. Takie wyrzutnie są przewożone na transporterach gąsienicowych. Aby ją wystrzelić, trzeba przejść przeszkolenie, ale gdy już się to umie - a tamci ludzie z pewnością są przeszkoleni - to nie trzeba wielu osób, żeby taki zestaw obsłużyć.

Kiedy rakieta eksploduje, to nie jest tak, że nic z niej nie zostaje, bo ona się rozlatuje, ale duża jej część - zwana ołówkiem - odpada i spada na ziemię. Jeśli uda się tę część znaleźć, to na niej widnieją ważne informacje i oznaczenia - skąd pochodzi, kto jej używał, można też ustalić producenta, a po numerze partii zbadać, komu została sprzedana. Wszystko to - a także szczątki samolotu oraz ciała pasażerów - powinna przebadać międzynarodowa komisja - niezależna od Ukraińców, od Rosjan i od tych rebeliantów. Możliwy jest udział ich przedstawicieli, ale bez możliwości dokonywania przez nich wiążących ustaleń, bo wiadomo, że będą przerzucać się odpowiedzialnością. Teren powinien zostać wyłączony z działań wojennych i przeszukany.

Zastanawiałem się, czy mogło tu dojść do pomyłki, przypadkowego trafienia. Ale myślę, że pomyłka polegała na tym, że separatyści sądzili, że strzelają do czego innego - nie do pasażerskiego samolotu z Malezji, lecz do ukraińskiego transportowego samolotu An-26, o czym zresztą początkowo powiedział przywódca ukraińskich separatystów płk Striełkow. Widoczne z radaru gabaryty tego samolotu są podobne do boeinga.

Cała ta operacja wygląda mi na próbę dokonania przez separatystów tzw. izolacji rejonu, czyli działanie z ziemi nakierowane na to, aby w dany obszar nie mogły wlatywać bojowe statki powietrzne. Robią tak zapewne dlatego, że wiedzą, że tylko z powietrza można się do nich dobrać. Wtedy oni będą mogli swobodnie przemieszczać sprzęt, ludzi i zapasy, bo nie ma nad tym obszarem panowania.

A pamiętajmy, że wszystko dzieje się w obszarze zurbanizowanym zamieszkiwanym przez cywilów, co oni bezczelnie wykorzystują. Z punktu widzenia wojskowego jest to pogwałcenie prawa wojennego, bo z obszaru działań cywilów należy ewakuować. Dlatego armia ukraińska ma związane ręce, bo musi się do nich dobierać w bardzo precyzyjny sposób, celując tylko bezpośrednio w przeciwnika i jego punkty oporu. A do tego jest potrzebna swoboda w powietrzu, której separatyści chcą Ukraińców pozbawić, bo sami chcą mieć tę swobodę.

Zapewne dlatego też w tym rejonie znalazły się wyrzutnie rakiet. Zauważmy, że wcześniej Ukraińcy latali na niższych pułapach, śmigłowcami. Gdy doszło do zestrzelenia śmigłowca, loty były już powyżej 5 tys. metrów i też nastąpiło zestrzelenie. Teraz mamy zestrzelenie na pułapie 10 tys. metrów. Oznacza to tyle, że w rejonie pojawiają się nowe środki, będące odpowiedzią na coraz wyższe loty".

Wypowiedź płk. w st. spocz. Mariana Wojciechowskiego dla Polskiej Agencji Prasowej