Dworzec w Krośnie nie straszy pustką. Powstała tam lokalna perełka
Dworce kolejowe w większych polskich miastach straszą niewykorzystaną przestrzenią, a PKP planuje wyburzyć niektóre z nieruchomości. Inaczej jest w Krośnie, gdzie w zabytkowym budynku utworzono siedzibę Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej. Tak na Podkarpaciu powstała lokalna perełka.
Dworce kolejowe w obecnych czasach to nie tylko miejsca, w których podróżni mogą wsiąść w pociąg i wyjechać w dowolnym kierunku. To także duże obiekty, gdzie znajdują się placówki handlowe czy gastronomiczne. Z kolei w budynku dworca kolejowego w Krośnie postawiono na kulturę. W realizacji tego założenia pomogły fundusze europejskie.
Projekt "Modernizacja zabytkowego dworca PKP na potrzeby funkcjonowania Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej" otrzymał ponad 13,3 mln złotych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Celem była ochrona i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego Krosna dla rozwoju oferty kulturalno-edukacyjnej.
Lokalna perełka w budynku dworca
Krośnianie szczycą się tym, że tego rodzaju instytucja kultury powstała w budynku zabytkowego dworca. Od tradycyjnego muzeum różni się tym, że nie zamyka eksponatów w gablotach, tylko pozwala je poznawać. Wszystkie nazwy i wyposażenie sal nawiązują do życia na wsi.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Czym jest Etnocentrum? - To instytucja hybryda - na co dzień łączy w sobie dwie funkcje. Jest to po części muzeum, ze ścieżką zwiedzania naszpikowaną multimediami, które w nowoczesnej formie pokazują dawne życie mieszkańców regionu. Budynek Etnocentrum można zwiedzić na dwa sposoby - samodzielnie (z audioprzewodnikiem) lub z przewodnikiem, który snuje opowieść o dawnych zwyczajach i chętnie odpowie na dodatkowe pytania - powiedziała Wirtualnej Polsce Joanna Jagieła z Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej.
- To podróż w tradycję: odwiedziny u gospodarza na podworcu, odpoczynek na pasterniku, przymierzanie ludowych strojów regionalnych w wirtualnej przymierzalni, projektowanie wzoru haftu na specjalnym stole z dotykowym ekranem, podróż wozem drabiniastym w świat krośnieńskich legend lub pociągiem wirtualnym po atrakcjach okolic Krosna. To wszystko okraszone jest sporą dawką muzyki tradycyjnej i grami multimedialnymi, w specjalnie do tego zaaranżowanej przestrzeni - dodała Jagieła.
W trakcie prac całkowicie zmodernizowano zabytkowy budynek dworca kolejowego. Przygotowano go na potrzeby nowej instytucji kultury, w której prezentowane jest lokalne dziedzictwo kulturalne. Budynek wyposażono w odpowiednią infrastrukturę, w tym sprzęty wykorzystywane do tradycyjnego lokalnego rzemiosła. Są też nowoczesne multimedialne narzędzia prezentacji. Na potrzeby Etnocentrum zaadaptowano piwnice i strych. Niewielka część parteru budynku nadal służy jako dworzec.
- Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej funkcjonuje też po części jak ośrodek kultury, organizując wiele różnych warsztatów - dla dorosłych, dzieci, dla grup zorganizowanych. Wszystko po to, aby odwiedzający mieli okazję uczestniczyć w kulturze tradycyjnej regionu. Cyklicznie organizowane są więc warsztaty robótek ręcznych - szydełkowania, robienia na drutach czy bibułkarstwa, plastyki obrzędowej, malowania na drewnie, a także warsztaty tkackie, snycerskie i wreszcie kulinarne - powiedziała Jagieła.
Pokazują tradycyjną kulturę regionu
Budynek wyposażono w tradycyjne rekwizyty wykonane zgodnie z wzornictwem i technologią, jaką przed laty wykorzystywano w Krośnie. Są tam: atrapa wozu, ruchome zabawki, rzeźby, obrazy, tradycyjny piec chlebowy, drewniane ławy, stoły, krzesła, meble, gliniane misy, skrzynie, kamionkowe garnki, zabytkowy warsztat tkacki, instrumenty muzyczne, systemy ekspozycyjne. Część ekspozycji prezentowana jest na ekranach multimedialnych.
- Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej cieszy się dużym zainteresowaniem nie tylko wśród mieszkańców Krosna. Krośnianie odwiedzają instytucje przede wszystkim podczas wydarzeń cyklicznych: jarmarków staroci i rękodzieła, pracowni rękodzielniczych i kulinarnych, koncertów muzyki tradycyjnej i ludowej, potańcówek z kapelą grającą muzykę na żywo - dodała Jagieła
W Etnocentrum jest też sala legend, która mieści się w podziemiach. Znajduje się tam ruchomy wóz, który zabiera zwiedzających w podróż do świata legend krośnieńskich. We wnętrzach można posłuchać oryginalnych pieśni, a w scenerii dawnego peronu kolejowego pokazywane są stare zdjęcia, na których pokazano ślady historii regionu. Jest też specjalna sala gier, gdzie można poznać proces powstawania chleba. Nie brakuje też gier planszowych. Zwiedzający mają do dyspozycji także wirtualną przymierzalnie strojów ludowych. W lustrze można przejrzeć się w tradycyjnym stroju Łemkini, Pogórzanki czy Krakowiaka.
W ten sposób krośnieńskiemu dworcowi kolejowemu nadano nowe życie. Obiekt cieszy się dużym zainteresowaniem wśród turystów, a do tego nadal pełni dotychczasową funkcję. - Bez środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej prawdopodobnie, w takiej formie, by nie powstało - zakończyła rozmowę z Wirtualną Polską Jagieła.
