Dramatycznie spada liczba duchownych

Z tej okazji w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela odprawiona zostanie przez metropolitę warszawskiego kard. Kazimierza Nycza uroczysta msza św., podczas której osoby konsekrowane odnowią swe śluby zakonne. Hasło przewodnie tegorocznego Dnia Życia Konsekrowanego to: "W komunii z Bogiem".

W tym roku, po raz siódmy w Dniu Życia Konsekrowanego, po mszach św., odbędzie się zbiórka pieniędzy na rzecz klasztorów klauzurowych. Datki będzie można składać do specjalnych puszek we wszystkich kościołach lub wpłacać na konto bankowe. W Polsce są 83 klasztory kontemplacyjne, w których żyje niemal 1400 mniszek. Co trzecia zakonnica klauzurowa należy do zakonu karmelitanek bosych.

Wiele klasztorów przeżywa trudności materialne spowodowane wzrostem kosztów utrzymania oraz remontów zabytkowych klasztorów. Wspólnoty te można wesprzeć darami rzeczowymi lub finansowymi.

Przewodniczący Komisji Konferencji Episkopatu Polski ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, bp Kazimierz Gurda powiedział, że najważniejszym zadaniem osób życia konsekrowanego "jest ukazywanie Bożej miłości". Przypomniał, że siostry i bracia zakonni służą najuboższym i najbardziej potrzebującym: w szpitalach, placówkach opieki społecznej, w przytułkach i schroniskach, w domach samotnej matki, w noclegowniach i jadłodajniach dla bezdomnych.

Według najnowszych danych Komisji Konferencji Episkopatu Polski ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, na terenie Polski w 239 instytutach i zgromadzeniach zakonnych żyje ok. 40 tys. osób konsekrowanych. Ponadto około tysiąca osób jest członkami 35 instytutów świeckich - "najmłodszej" formy życia konsekrowanego.

Analizy, przeprowadzone w poszczególnych instytutach w ciągu ostatnich sześciu lat, wykazały niewielką tendencję spadkową liczebności zgromadzeń męskich i wyraźny kryzys pod tym względem w zgromadzeniach żeńskich.

Według najnowszych statystyk, opracowanych przez Krajową Radę Duszpasterstwa Powołań, o ile w roku 2000 nowicjat rozpoczęło 550 kobiet, to obecnie jest ich o ponad połowę mniej - bo 209. - Spadek jest wyraźny, jeśli porównuje się dane między rokiem 2000 a 2010, natomiast jeśli odnosi się do statystyk z roku poprzedniego, to jest on stosunkowo niewielki - zauważa przewodniczący Rady bp Wiesław Lechowicz.

Liczebność wspólnot męskich, jak np. dominikanie, franciszkanie czy karmelici bosi, utrzymuje się w ostatnich latach na podobnym poziomie. Natomiast wyraźny spadek uwidacznia się w instytutach żeńskich, np. liczba elżbietanek z 1345 spadła do 1251, a szarytek z 1202 do 1061. Tendencja ta omija żeńskie zakony kontemplacyjne, np. liczba karmelitanek bosych wzrosła w ciągu ostatnich czterech lat z 406 do 464.

Polska, znana z dużej liczby powołań, jest atrakcyjnym krajem dla nowych instytutów życia konsekrowanego. Dlatego zakładają one u nas placówki, licząc na nowych członków. W ciągu ostatnich lat swe domy otworzyło w Polsce ok. 60 nowych instytutów życia konsekrowanego (w ciągu ostatnich 5 lat - 26), wśród nich tak znane jak misjonarki miłości Matki Teresy z Kalkuty, a także całkiem egzotyczne jak kanosjanki, misjonarki, klaretynki czy guanellianie. Powstają też instytuty rodzime, jak zawierzanki czy jadwiżanki wawelskie.

Obecnie na terenie Polski znajduje się 149 żeńskich instytutów życia konsekrowanego, z czego 16 to zakony klauzurowe - w 83 klasztorach.

Najstarsze wspólnoty żeńskie zakonne w Polsce pochodzą z XI wieku, wtedy to swój pierwszy dom założyły benedyktynki, najmłodsze - Zgromadzenie Sióstr Miłości Naszej Pani Dobrej i Nieustającej Pomocy - powstało w 1995 r. w Krakowie. Rodzimych żeńskich instytutów mamy w Polsce 67, a aż 16 z nich założył bł. Honorat Koźmiński.

Instytuty świeckie są nową formą życia konsekrowanego. Jej oficjalnego zatwierdzenia dokonał Pius XII w konstytucji apostolskiej "Provida Mater Ecclesia" 2 lutego 1947 r. Członkowie instytutów świeckich podobnie jak zakonnicy składają śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. Nie żyją jednak w odosobnieniu, pracują we wszystkich dostępnych dziedzinach, mogą też się udzielać politycznie.