Dożywotni obowiązek alimentacyjny dla małżonka winnego rozkładu pożycia
Sąd ma prawo obciążyć dożywotnim obowiązkiem alimentacyjnym małżonka, wyłącznie winnego rozkładu pożycia, o ile drugi z małżonków nie wstąpił ponownie w związek małżeński - uznał Trybunał Konstytucyjny. Trybunał orzekł, że regulujące tę sprawę przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego są zgodne z konstytucją.
11.04.2006 14:35
Z samego założenia małżeństwo jest stosunkiem prawnym o nieograniczonym czasie trwania. Niezależnie od instytucji rozwodu i separacji, a także zmian obyczajowych i towarzyszących im zmian w świadomości społecznej, zasadniczą przyczyną ustania małżeństwa pozostaje śmierć jednego z małżonków - stwierdził Trybunał Konstytucyjny.
W ocenie Trybunału, "uzasadnione jest stanowisko, że pewne formy roszczeń majątkowych wobec współmałżonka mogą nie tylko trwać nadal mimo rozwodu, ale mieć charakter z założenia dożywotni". TK rozpoznawał skargę Andrzeja H., od którego Sąd Okręgowy w Krakowie po 19 latach od rozwodu zasądził alimenty na rzecz jego byłej żony - Anny W.
Sąd uznał, że Anna W. znajdowała się w bardzo trudnej sytuacji życiowej i finansowej - zachorowała bowiem na chorobę nowotworową (obecnie utrzymuje się z renty w wysokości 570 zł netto). Sąd Okręgowy zasądził na jej rzecz 500 zł alimentów od byłego męża. (Anna W. wnosiła o 1 tys. zł).
Zdaniem Andrzeja H., wyrok sądu (w oparciu o przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) stanowił nadmierną ingerencję w konstytucyjnie zagwarantowane prawo własności i był sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Trybunał nie podzielił tej argumentacji. Trybunał zaznaczył, że ocenia tylko zgodność istniejących przepisów z konstytucją.
Andrzej H. - emerytowany lekarz w skardze do Trybunału podnosił, że przez wiele lat nie był w żaden sposób związany z byłą żoną, żyli oddzielnie. Podkreślał, że pracował w instytucjach naukowych, także zagranicznych. Dochody przez niego osiągane były wyższe od średniej emerytury.
Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że zawarcie małżeństwa nakłada na małżonków obowiązek wzajemnej pomocy, także materialnej. Ochrona roszczeń rozwiedzionego małżonka o dostarczenie mu przez drugiego z małżonków środków utrzymania wynika z charakteru małżeństwa, jako instytucji objętej ochroną konstytucyjną - podkreślił Trybunał.
Trybunał zaznaczył, że obciążenie obowiązkiem alimentacyjnym nie może być traktowane przez osobę winną rozkładowi pożycia jako kara - na co wskazywał skarżący, gdyż mogą istnieć sytuacje, w których to drugi z małżonków będzie zobowiązany do alimentacji.
