Dlaczego Mickiewicz pojechał do Istambułu
26 listopada 1855 roku w Istambule zmarł Adam Mickiewicz. Przyczyna jego śmierci nie jest do końca znana, ale najprawdopodobniej był to atak cholery.
26.11.2004 07:00
Do Turcji pojechał, by swoim autorytetem wesprzeć akcję formowania tutaj oddziałów tzw. kozaków otomańskich, którzy mieli wziąć udział w walce z Rosją. Dowódcą tej formacji był romantyczny powieściopisarz Michał Czajkowski (Sadyk Pasza). Śmierć Adama Mickiewicza wywołała ogromną konsternację i żałobę wśród Polaków i nietylko, swego duchowego przywódcę dostrzegali w nim także: Białorusini, Ukraińcy i Litwini.
Po upływie kilku miesięcy zwłoki poety przewieziono do Paryża i złożono na cmentarzu polskim w Montmorency. W roku 1890 sprowadzono je na Wawel. Dzieło poety stało się trwałą częścią naszej świadomości narodowej. Jego utwory towarzyszą wszystkim pokoleniom Polaków od samego dzieciństwa. Nieustannie wznawiane i komentowane, przełożone zostały niemalże na wszystkie języki świata. W Nowogródku, Wilnie, Paryżu, Istambule, Śmiełowie i Warszawie otwarto także muzea lub stałe ekspozycje poświęcone jego twórczości i postaci.
Sto lat po jego śmierci, Jan Lechoń napisał utwór poświęcony tamtym dniom
Gdy przyszli, by jak co dzień odebrać rozkazy,
Zaszli drogę im ludzie, co umarłych strzegą,
I rzekli: "Nie możemy wpuścić was do niego,
Bo ten człowiek umiera od strasznej zarazy".
Więc wtedy oni płakać zaczęli jak dzieci
I szeptali z przestrachem: "Przed nami noc ciemna!
Ten księżyc, który teraz nad Stambułem świeci
Patrzcie, jaki jest inny niż ten nasz znad Niemna".
A on w tej samej chwili myślał: "Jak to blisko!
Słyszę pieśń, co śpiewano nad moją kołyską,
Widzę zioła i kwiaty nad Świtezi tonią,
I jeszcze tylko chwila, a dotknę je dłonią".
Jan Lechoń, "Śmierć Mickiewicza"(1954)(jp)
Na podstawie: www.mickiewicz.art.pl
