Dieta stulatków
Tłoczona na zimno oliwa z oliwek, nazywana przez Homera złotym płynem, była uważana w starożytnej Grecji za lekarstwo. Południowoamerykańscy Majowie już w 600 r. p.n.e. przypisywali właściwości magiczne naparowi z kakao (o nazwie xococalt). W Europie czekoladę uważano za zdrową dla serca, wątroby i przewodu pokarmowego - pisze Jan Stradowski w tygodniku "Wprost".
Japończycy bardzo cenią soję, która zawiera fitohormony chroniące przed rakiem piersi i prostaty oraz tzw. glukozyloceramid zapobiegający rakowi jelita grubego. Soja kryje w sobie nie zidentyfikowane do tej pory składniki działające przeciwzapalnie oraz obniżające poziom LDL, czyli złego cholesterolu
Odpowiednio dobrana dieta nie tylko zapewnia lepsze zdrowie, ale nawet wydłuża życie - wykazała analiza 750 badań dotyczących zdrowego odżywiania się, przeprowadzona przez dr. Oscara Franco z Erasmus Medisch Centrum w Rotterdamie. Jego zdaniem, zdrowe jedzenie chroni przed chorobami równie skutecznie jak leki. Oliwa z oliwek zawiera kwas oleinowy działający podobnie jak lek na raka piersi o nazwie Herceptyna. Gorące kakao bije na głowę czerwone wino pod względem zawartości przeciwutleniaczy chroniących przed rakiem i miażdżycą, a zawarta w czekoladzie teobromina łagodzi kaszel lepiej niż kodeina (lek będący pochodną morfiny). Tłuste ryby, podobnie jak aspiryna, łagodzą stany zapalne, szczególnie występujące w tętnicach wieńcowych, grożące zawałem serca.
Pasztet francuski
Gorzka czekolada, oliwa z oliwek, soja i tłuste ryby są głównymi składnikami tzw. multidiety obniżającej ryzyko choroby wieńcowej o 76% i wydłużającej życie mężczyzn o ponad sześć lat, a kobiet - o pięć lat. Dr Franco przyznaje, że inspiracją dla niego była multipigułka, czyli zestaw sześciu leków obniżających ryzyko zachorowania na serce i nowotwory, który wkrótce ma trafić do aptek. Składniki pigułki mogą być jednak niebezpieczne - aspiryna zwiększa ryzyko choroby wrzodowej i krwawienia, statyny obniżające poziom cholesterolu mogą uszkadzać mięśnie, a leki przeciw nadciśnieniu w większych ilościach prowadzą do zaburzeń pracy serca.
Multidietę trudno przedawkować, bo zawarte w niej składniki szybko dają poczucie sytości. Dietetycy nie namawiają już do niewolniczego trzymania się jednego wzorca żywienia, lecz jedynie do uwzględnienia w jadłospisie najważniejszych grup pokarmów. Przykładem może być tzw. francuski paradoks - Francuzi jedzą tłuste pasztety, sery i czerwone mięso, a mimo to rzadko chorują na serce. - Dzieje się tak, ponieważ tym mniej zdrowym produktom zawsze towarzyszą zdrowe, takie jak sałata, bakłażany czy pomidory, i często to właśnie one stanowią większą część posiłku - tłumaczy prof. Marek Naruszewicz, prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą.
Każdy z narodów zamieszkujących wybrzeże Morza Śródziemnego wypracował własny typ diety, ale w każdej z nich najważniejsze są owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, ryby, nabiał, orzechy i wino. Żaden z tych produktów z osobna nie wywiera wielkiego wpływu na zdrowie. Dopiero ich połączenie daje znaczące wydłużenie życia i chroni przed chorobami. Dużą rolę odgrywają interakcje między składnikami tych produktów. Dlatego multidietę należy wzbogacić o inne produkty.
Badania przeprowadzone na University of Toronto wykazały, że odpowiednio dobrany jadłospis jest równie skuteczny jak leki z grupy statyn. U pacjentów zażywających lowastatynę poziom cholesterolu LDL spadł o 30,9%, a u tych, których jedynym "lekarstwem" była dieta wegetariańska - o 29%. Podstawą przeciwcholesterolowego menu są produkty sojowe, migdały, płatki owsiane, kasza jęczmienna, bakłażany, a także margaryna wzbogacana o sterole roślinne. Ta ostatnia, dostępna także w Polsce pod nazwami Benecol i Flora Pro.active, hamuje wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego i obniża LDL nawet o 20%.
Wino zawiera nie tylko polifenole chroniące tętnice przed miażdżycą, ale także działające podobnie do steroli roślinnych saponiny. Te związki chemiczne znajdują się w skórce winogron, dlatego największa ich ilość występuje w czerwonym winie. Z kolei zawarty w rybim tłuszczu kwas dokozaheksaenowy - poza korzystnym oddziaływaniem na serce - jest też bardzo ważny dla funkcjonowania układu nerwowego. U dzieci jest niezbędny do prawidłowego rozwoju mózgu, u kobiet zapobiega depresji poporodowej, a u osób starszych - chorobie Alzheimera. Ryby są podstawowym składnikiem diety m.in. supermodelki Cindy Crawford, która uwielbia japońskie sushi - pisze Jan Stradowski w tygodniku "Wprost".