Czy młodzi chemicy z Wrocławia podbiją Europę?

Do tej pory zdarzało się, że nad rozszyfrowaniem budowy jednego białka naukowcy pracowali latami. Chodzi o to, by ten proces przyspieszyć. Wykorzystujemy do tego mało znaną i słabo dotychczas opisaną metodę – wyjaśnia 19-letni Dominik Cysewski. Jaki jest tego praktyczny skutek? Dzięki temu biochemicy i farmaceuci mogą szybciej odkryć właściwe leki. Jakie choroby uda się dzięki temu leczyć? To jest właśnie najbardziej fascynujące. Nie ma tu bowiem ograniczeń – metoda jest uniwersalna i od pomysłowości naukowców zależy, do czego zostanie użyta.

Spotkali się kilka lat temu w laboratorium VII LO przy ul. Kruczej we Wrocławiu. Zrozpaczony nauczyciel zaprowadził ich tam, żeby nie rozbijali lekcji, prowadzonej zgodnie z programem nauczania. – Już w gimnazjum interesowały nas trochę inne zagadnienia, bo to, co było na lekcji już dawno przerobiliśmy – śmieje się 20-letni Paweł Gniewek, dziś student Uniwersytetu Warszawskiego. – Nauczyciel wiedział, że chemia to nasze życie i ufał, że nic głupiego tam nie zrobimy – dodaje. I nie zawiódł się, bo już w drugiej klasie liceum rozpoczęli prace nad badaniami, którymi dziś chcą podbić Europę. Padło na białka, z których zbudowane są wszystkie żywe organizmy. Naukowcy odkryli funkcje wielu z nich, ale do tej pory poznali budowę nielicznych.

– Pierwszy raz wyniki naszych badań doceniono na początku tego roku w Warszawie, podczas ogólnopolskiego finału Konkursu Prac Młodych Naukowców Unii Europejskiej – wspomina Paweł Gniewek. – Pierwsza nagroda uzmysłowiła nam, że temat jest obiecujący, bo wzbudził duże zainteresowanie jurorów – dodaje. Chłopcy skromnie podkreślają, że nie byli najlepiej przygotowani, jeżeli chodzi o prezentację swojego tematu. – Można to było zrobić lepiej i mam wrażenie, że pierwszą nagrodę przyznano nam przede wszystkim za tak zwaną wartość merytoryczną pomysłu, przymykając nieco oko na część artystyczną – żartuje Dominik Cysewski.

Teraz dla młodych wrocławian pora zmierzyć się z równie zdolnymi rówieśnikami z Europy. Twórcy trzech najlepszych prac w Polsce, w tym młodzi chemicy z Wrocławia, już 14 września zmierzą się w finale europejskim, rozgrywanym w tym roku w Walencji. Warunkiem uczestnictwa są sukcesy na krajowym podwórku i wiek uczestników, który nie może przekroczyć 21 lat. Co roku w tej rywalizacji na wiedzę uczestniczy około 30 tysięcy młodych naukowców.

– Znacznie poprawiliśmy naszą prezentację. Wyciągnęliśmy wnioski i wiemy, że nie wystarczy sama praca i pomysł. Trzeba jeszcze umieć atrakcyjnie go sprzedać. Teraz jesteśmy na to przygotowani i na pewno nie przestraszymy się konkurencji – deklarują wrocławianie. Na pytanie o sukcesy młodych chemików, prof. Zbigniew Szewczuk z Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego uśmiecha się znacząco. – To prawdziwi pasjonaci, ludzie zakochani w nauce i posiadający olbrzymią wiedzę jak na swój wiek. Rzuceni na głęboką wodę, poradzili sobie i uczestniczyli w badaniach prowadzonych przez zespół naszych naukowców – opowiada prof. Zbigniew Szewczuk. Razem z doktorem Piotrem Stefanowiczem zaufali młodym wrocławianom już dwa lata temu. Otworzyli przed nimi laboratoria Wydziału Chemii, dali do dyspozycji uniwersytecki sprzęt.

– Od wielu lat inwestujemy w bardzo młodych, zdolnych ludzi i nigdy się na tym nie zawiedliśmy. Wyniki badań Pawła i Dominika są obiecujące i wierzę, że przy umiejętnej ich prezentacji, mają szansę na sukces, nawet w skali Europy – deklaruje prof. Zbigniew Szewczuk. Podkreśla, że do zakończenia badań nad nową metodą potrzeba jeszcze wielu eksperymentów. – Na pewno będziemy chcieli to doprowadzić do końca i opublikować wyniki w naukowym czasopiśmie. A później zająć się innymi, nie mniej fascynującymi problemami – zapewniają młodzi chemicy.

Jerzy Wójcik