Czy kultura może być cyfrowa?
Może! A nawet powinna. Argumentów "za" cyfrową kulturą jest bardzo dużo. Więcej ludzi może ją poznać. Osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności mogą jej doświadczyć. A w razie zniszczenia oryginału, pozostanie odtworzona cyfrowa kopia. Proces nadawania zasobom kultury wymiaru cyfrowego nazywa się digitalizacją. Fundusze unijne pomagają tego dokonać.
Szansa dla instytucji kultury
Finansowanie cyfryzacji różnych obszarów to zadanie Centrum Projektów Polska Cyfrowa (CPPC). We wrześniu ta instytucja ogłosiła konkurs na digitalizację zasobów kultury. O pieniądze unijne na ten cel mogą starać się m.in. państwowe instytucje kultury, archiwa, nadawcy radiowi i telewizyjni. Fundusze przewidziano także dla jednostek administracji oraz dla uczelni wyższych związanych z sektorem kultury. Jako partnerzy w projektach mogą wystąpić przedsiębiorcy albo organizacje pozarządowe.
Najważniejszy jest cel - otwarty dostęp i możliwość wykorzystania danych z zasobów kultury.
Skorzystają wszyscy
Taki cel projektów w konkursie oznacza, że z ich efektów skorzystamy wszyscy. Po pierwsze będziemy mieć szansę poznać różne dzieła bez wychodzenia z domu. Po drugie dane pochodzące z cyfrowych dzieł można wykorzystać do badań i analiz.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Katalog korzyści UE dla Polski. "My cały czas gonimy"
Bez pieniędzy unijnych większość z instytucji sektora kultury nie miałaby wystarczających funduszy na takie otwarcie swoich zasobów dla szerokiego grona odbiorców. Dzięki Programowi Fundusze Europejskie dla Rozwoju Cyfrowego (to w tym programie CPPC prowadzi konkurs na digitalizację) mogą natomiast w całości sfinansować swoje działania związane z cyfryzacją. Pieniędzy jest sporo - w trwającym naborze wniosków do podziału jest ponad 500 mln zł. Wnioski można składać do 29 listopada 2024 r.
Dobre praktyki
Digitalizacja w obszarze kultury trwa już wiele lat. Pieniądze na ten cel były dostępne w programie Polska Cyfrowa.
Ponad 42 mln zł z tego źródła otrzymała Telewizja Polska. Dzięki projektowi DIGI TVP mamy dostęp do unikatowych materiałów telewizyjnych, filmowych, dokumentalnych czy reportaży. W procesie cyfrowej rekonstrukcji zyskały one lepszą jakość i dopasowanie do współczesnych formatów obrazu. Warto zajrzeć na listę tytułów na stronie Cyfrowej TVP.
Miłośnicy muzyki mogą z kolei korzystać z efektów projektów realizowanych przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina (NIFC). Prawie 13,5 mln zł pozwoliło na digitalizację i udostępnienie w internecie muzyki, nagrań, rękopisów czy innych obiektów muzealnych. Najpierw NIFC zajął się zasobami związanymi z twórczością Fryderyka Chopina, a w drugim etapie stworzył bibliotekę poświęconą innym twórcom.
Narodowa Galeria Sztuki Zachęta ma z kolei coś dla zwolenników dzieł muzealnych. W projekcie "Otwarta Zachęta" poddano digitalizacji 640 dzieł z kolekcji galerii oraz ponad 2000 dodatkowych materiałów (katalogi wystaw, plakaty, fotografie, materiały edukacyjne, kroniki). Pozwoliło na to dofinansowanie o wartości ponad 6,5 mln zł. Jego efekty można zobaczyć w cyfrowym katalogu kolekcji Zachęty oraz mediatece.
Na podobne projekty czekamy w trwającym konkursie z Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Cyfrowego.
Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego