"Cmentarz Orląt nie zagraża ukraińskiemu Lwowowi"

Na Cmentarzu Orląt Lwowskich spoczywają Polacy polegli w walkach z Ukraińcami w latach 1918-1919 i w czasie wojny polsko-sowieckiej z 1920 roku. Jego otwarcie blokują radni Lwowa, z którymi Jeriomin polemizuje.

"Swoim poparciem dla pomarańczowej rewolucji Polacy wsparli Ukrainę i na zawsze potwierdzili, że bez względu na to, jak bardzo kochaliby Lwów i jakie miejsce zajmowałby on w ich sercach, miasto to na zawsze pozostanie ukraińskie" - wskazuje gazeta.

"Dla ukraińskiego prezydenta Wiktora Juszczenki otwarcie Cmentarza Orląt jest sprawą honoru. Czym jest ona dla nas samych?" - zastanawia się Askold Jeriomin.

Przypomina słowa Juszczenki, wypowiedziane niedawno w Warszawie, że sprawa nekropolii stanie się "symbolem nowych, polsko- ukraińskich stosunków. "Strona ukraińska powinna teraz udowodnić swą wysoką moralność, przypomnieć sobie wskazówki Jana Pawła II i udzielić godnej odpowiedzi" - powiedział prezydent.

"Prosząc lwowian o wyciągnięcie do Polaków ręki, Juszczenko wyliczył cztery nierozwiązane kwestie, z powodu których polskiego cmentarza we Lwowie dotychczas nie otwarto. Chodzi przede wszystkim o napis na Grobie Nieznanego Żołnierza (Polacy chcą, by napisać na nim o poległych bohaterską śmiercią), ustawienie kamiennych lwów, które niby to są symbolami polskości Lwowa, o miecz Szczerbiec, który niby to symbolizuje polską ekspansję na kresy wschodnie, oraz o pomniki amerykańskich lotników i francuskich piechurów" - czytamy w artykule.

Znalezienie argumentów za otwarciem cmentarza lub przeciw jest, według autora artykułu, bardzo proste, "pod warunkiem że obie strony (ściślej polska Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa i Rada Miejska Lwowa) przejawią choć odrobinę dobrej woli".

Jeriomin zapytuje, "czy w wojnie z Ukraińcami Polacy ginęli bohaterską śmiercią?". "Taki napis (według lwowskich radnych) jest niedopuszczalny, ponieważ była to niesprawiedliwa walka, której ofiarami byli Ukraińcy" - przypomina. Zauważa jednak, że "każde państwo ma prawo samodzielnie wyznaczać, w jaki sposób ginęli jego żołnierze". "Uznając, że przeciwnikami Ukraińców byli +bohaterowie+, podkreślamy wielkość ukraińskiego zrywu wojskowego; przecież z bohaterami mogą walczyć tylko bohaterowie!" - pisze.

Przypomina, że według radnych, "kamienne lwy zmienią cmentarz w panteon polskiego oręża". "We Lwowie jest tyle lwów, że dwóch następnych nikt nawet nie zauważy! Lew jest też w herbie miasta; dlaczego miałby nie symbolizować 'polskości Lwowa'?" - pyta publicysta.

Zdaniem radnych miecz, "wyszczerbiony kiedyś na kijowskich Złotych Wrotach jest symbolem zwycięstwa Polaków". Niemniej Jeriomin uważa, że na wojennym cmentarzu miecz powinien być - zresztą "kto wie, gdzie go wyszczerbiono".

Lwowscy radni argumentują, że "cmentarz nie jest galerią sztuki, więc pomniki są zbędne, a prochy Francuzów i Amerykanów ze Lwowa wywieziono". Jeriomin pyta jednak, "komu przeszkadzają figury piechurów i lotników, biorących udział w wojnie polsko- bolszewickiej, skoro nie walczyli oni przeciwko Ukraińcom?".

"Obawiam się, że jeśli dyskusja na temat Cmentarza Łyczakowskiego (którego częścią jest Cmentarz Orląt) ma się odbywać właśnie w taki sposób, sprawa honoru naszego prezydenta znowu zawiśnie w próżni. Tę rozmowę można prowadzić w nieskończoność. I każda ze stron będzie miała rację" - ocenia autor.

Według niego, Polacy i Ukraińcy powinni pójść na kompromis. Kto jednak uczyni pierwszy krok? - pyta Jeriomin.

Podkreśla, że Polska była z Ukrainą podczas "pomarańczowej rewolucji" nie z powodu Cmentarza Orląt. Polacy "zrozumieli, że my, tak jak i oni, chcemy żyć w demokratycznym państwie, zgodnie z europejskimi wartościami".

"Nie można zapominać też o wielkiej polityce. Ukraina, która rozpoczęła starania o członkostwo w UE, nie może i nie ma prawa psuć sobie stosunków z Polską! Warszawa jest naszym największym i, przyznajmy, na razie jedynym, europejskim adwokatem. Lwowianie dużo mówią o swym poparciu dla prezydenta Juszczenki. Europejski wybór jest dla niego nie mniej ważną kwestią honoru niż Cmentarz Orląt... Udowodnijmy, że dla nas również" - apeluje "Wysokyj Zamok".

Jarosław Junko