Centrum kultury w fabryce Schindlera
Ruszył projekt przekształcenia dawnej fabryki
Oskara Schindlera w "fabrykę kultury". Przyczyni się to do
kulturalnej rewitalizacji krakowskiej dzielnicy Zabłocie, w której
znajduje się fabryka. Na terenie obiektu odbywają się już pierwsze
wystawy, ruszyły galerie i pracownie rzeźbiarskie.
Założona na początku 1940 r. przez Schindlera Fabryka Naczyń Emaliowanych była azylem, w którym zatrudniał on Żydów z likwidowanego krakowskiego getta i obozu w Płaszowie, a później także z obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Jesienią 1944 r. fabrykę ewakuowano do Bruennlitz na Morawach, gdzie robotnicy doczekali wyzwolenia. Dzięki temu ocalało 1099 osób. Steven Spielberg nakręcił na podstawie tych wydarzeń film.
O projekcie przekształcenia fabryki Schindlera w ośrodek kultury poinformował w czwartek podczas konferencji prasowej krakowski przedsiębiorca Grzegorz Hajdarowicz z firmy KCI SA. Pieniądze na zrealizowanie części planów ma zdobyć Fundacja im. Oskara Schindlera, której jedynym fundatorem jest KCI SA. Organizatorzy przewidują, że realizacja projektu zajmie im 15 lat.
W jednej z hal fabrycznych stypendystka ministra kultury Anna Syczewska pracuje nad projektem pt. "Armia Żeliwna", tworząc ponad 200 figur, które zostaną ustawione na polu bitwy pod Racławicami. Swoją pracownię umieścił także w schindlerowskiej fabryce Jerzy Brataniec, autor m.in. projektów wnętrz w Centrum Techniki i Sztuki Japońskiej Manggha.
Fundacja chciałaby także przyciągnąć szkoły wyższe i instytucje kulturalne, takie jak Muzeum Tadeusza Kantora.
Na Zabłociu już jesienią 2004 mają zostać otwarte nowe hale targowe Expo Center. Powstaje tam także campus Krakowskiej Szkoły Wyższej im. F. Modrzewskiego. "Chcemy stworzyć nowe miejsce w Krakowie; miejsce, które jest skazane na sukces, dlatego że znajduje się we wszystkich przewodnikach na świecie, tuż za Wawelem i Rynkiem Głównym" - powiedział Grzegorz Hajdarowicz.
Podkreślił, że utworzenie z fabryki Schindlera "fabryki kultury" jest sposobem na przywrócenie życia w historycznym miejscu. "Nie zapominajmy, że nie jest to miejsce martyrologii. To jest miejsce, w którym ratowano życie" - podkreślił.
Postać Oskara Schindlera utrwalił w książce pt. "Arka Schindlera" australijski pisarz Thomas Kenneally, a Spielberg w 1993 r. nakręcił według niej film pt. "Lista Schindlera", dzięki któremu historię ocalenia przez tytułowego bohatera krakowskich Żydów poznały miliony widzów na całym świecie. Za ratowanie Żydów Oskar Schindler został po wojnie nagrodzony tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.
W październiku zeszłego roku na budynku fabryki odsłonięto tablicę upamiętniającą Oskara Schindlera. Ufundowali ją studenci Albion College w USA oraz krakowska gmina żydowska. Na tablicy umieszczono cytat z Talmudu "Kto ratuje jedno życie, jakby świat cały ratował".
Codziennie pod fabrykę podjeżdżają autokary z turystami, którzy chcą zobaczyć miejsce, gdzie mieściła się fabryka Schindlera.