CBOS: Polacy oczekują od państwa przede wszystkim poczucia bezpieczeństwa
Poczucie bezpieczeństwa, poszanowanie własności prywatnej i minimalny dochód - tego, jak podają badania CBOS, przede wszystkim oczekują Polacy od państwa. Bardzo ważna jest też dla nas bezpłatna opieka medyczna i darmowa edukacja. Z drugiej strony, czujemy się w obowiązku, by dbać o dobre imię kraju. Najbardziej zmalał odsetek osób zaliczających służbę wojskową mężczyzn do powinności obywatelskich.
Oczekiwania Polaków wobec państwa są duże. Niemal wszyscy uważają, że powinno ono zapewnić każdemu obywatelowi bezpieczeństwo (99%) oraz poszanowanie jego własności prywatnej (98%). Powszechna jest także opinia, że rolą państwa jest zapewnienie każdemu obywatelowi minimalnego dochodu (95%) oraz bezpłatnej opieki lekarskiej (95%).
Niewiele mniej osób (88%) uważa, że obywatele powinni mieć prawo do bezpłatnej nauki na studniach wyższych. Zdecydowana większość badanych (84%) oczekuje, że państwo zagwarantuje każdemu obywatelowi jakieś mieszkanie, schronienie, dach na głową, a także pracę zgodną z kwalifikacjami (81%) lub jakąkolwiek pracę (80%). Mniej osób wyraża pogląd, że państwo powinno zapewnić każdemu obywatelowi dobrobyt (53%).
Większe znaczenie niż kilkanaście lat temu ma dziś kwestia gwarancji wolności politycznych. Zdecydowana większość badanych (88%, o 9 punktów więcej niż w 1999 roku) podkreśla, że państwo powinno dać każdemu możliwość publicznego głoszenia swoich poglądów politycznych oraz zapewnić dzieciom każdego obywatela, który tego zechce, naukę religii w szkole (81%).
Z drugiej strony, powszechne jest też przekonanie, że powinnością obywatela jest dbanie o dobre imię kraju (wyraża je 94% badanych). Nadal ogromna większość badanych (88%) uważa, że obowiązkiem obywateli jest, o ile to możliwe, pomoc policji w schwytaniu przestępcy.
Od grudnia 1999 roku znacząco (z 87% do 76%) zmniejszył się odsetek respondentów przekonanych, że obowiązkiem obywatela jest płacenie podatków od dochodów osobistych; istotnie zmalał odsetek badanych zaliczających do obywatelskich obowiązków udział w wyborach (z 87% do 76%) i referendach (z 84% do 72%); mniej osób (spadek z 73% do 63%) uważa, że obywatel powinien sprawować obowiązki publiczne, np. funkcję ławnika w sądzie; najbardziej zmalał (z 83% do 60%) odsetek osób zaliczających służbę wojskową mężczyzn do powinności obywatelskich.
Badanie CBOS „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono w dniach 6–12 czerwca 2013 roku na liczącej 1010 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.