CBOS: dla 61% Polaków demokracja to najlepszy sposób rządzenia

Podobnie jak w poprzednich latach zwolennicy demokracji przeważają nad jej przeciwnikami. Według najnowszych badań CBOS, 61% Polaków uważa, że demokracja ma przewagę nad innymi formami rządzenia, a 15% jest przeciwnego zdania. Najlepsze notowania demokracja miała w czerwcu 2000 r. (wówczas 71% ankietowanych przez CBOS uznało, że ma przewagę nad innymi sposobami sprawowania władzy). Z kolei liczba osób, które nie dostrzegają przewagi demokracji nad innymi rządami, od 14 lat nie przekroczyła 20% (najwyższa była w marcu 1999 r. i wyniosła 19%).

Wśród zalet demokracji Polacy najczęściej wymieniają: wolność słowa (32%), wolność polityczną, w tym wolne wybory i możliwość wpływu na władzę (17%), swobody obywatelskie (14%), równość i równouprawnienie (11%). Rzadziej badani wskazywali na: wolność wyznania i przekonań (5%), możliwość decydowania o swoim losie (5%), swobodę poruszania się po świecie (3%) i wolność gospodarczą (3%). 26% ankietowanych nie wskazało żadnej konkretnej zalety systemu demokratycznego.

Najczęściej wymienianą wadą demokracji jest zły sposób rządzenia, w tym niewłaściwi ludzie u władzy i skłócenie partii politycznych (11%). 10% respondentów uznało, że wolność w Polsce jest nadużywana, a ludzie nie potrafią korzystać z demokracji. Tyle samo badanych uważa, że wadą demokracji jest bezrobocie.

Inne negatywne aspekty systemu demokratycznego to: rozwarstwienie społeczne (8%), patologie władzy rozumiane jako m.in. korupcja, układy (8%), bieda (6%). Po 2% badanych uznało, że państwo nie interesuje się zwykłymi ludźmi, a prawo jest nieskuteczne. 35% ankietowanych nie potrafiło wymienić wad systemu demokratycznego.

Nic złego w demokracji nie dostrzegło 12% badanych; prawie tyle samo - 11% - nie dostrzegło w niej nic dobrego.

Niezadowolenie ze sposobu funkcjonowania demokracji w Polsce wyraziło 46% badanych; przy czym 35% jest "raczej niezadowolonych", a 11% jest "bardzo niezadowolonych". Formę realizowania demokracji w naszym kraju pozytywnie ocenia 40% Polaków (38% uznało, że jest "raczej zadowolonych" z polskiej demokracji, a 2% jest "bardzo zadowolonych").

Co trzeci Polak uważa, że obecna sytuacja polityczna (CBOS pytał o sytuację po ostatnich wyborach parlamentarnych i prezydenckich) stwarza tyle samo szans i zagrożeń dla demokracji. Z kolei 27% dostrzega więcej zagrożeń dla prawidłowego rozwoju demokracji, a niemal tyle samo - 26% - widzi przewagę szans.

Jednocześnie większość Polaków (72%) jest zdania, że demokracja pasuje do politycznej tradycji i kultury społeczeństwa polskiego. Nie zgadza się z tym 12% badanych.

Oceniając zaawansowanie polskich przemian, 40% respondentów uznało, że Polska znajduje się "bliżej gospodarki rynkowej"; 27% uważa, że w połowie drogi między wolnym rynkiem, a gospodarką socjalistyczną, a 17% ocenia, że nadal Polsce bliżej jest do gospodarki socjalistycznej.