Auschwitz głównym symbolem II wojny światowej

Agresja niemiecka na Polskę, jako pierwszy fakt historyczny związany z wojną, przychodzi na myśl 28% badanych. Powstanie Warszawskie wskazuje 13%, obronę Westerplatte - 12%, Katyń - 7%, agresję sowiecką 17 września 1939 r. - 5%, powstanie w getcie warszawskim - 3%, wyzwolenie Polski przez armię radziecką - 2%, bitwę o Monte Cassino - 1%.

Jak wynika z sondażu, słowo "Oświęcim" niemal powszechnie kojarzy się ankietowanym z obozem zagłady. 26% mówiąc o nim używa nazwy polskojęzycznej (21% mówi po prostu Oświęcim, 5% - obóz w Oświęcimiu). Niemieckojęzycznej nazwy używa 18% (15% mówi: KL Auschwitz, obóz Auschwitz, Auschwitz, a 3% - Auschwitz-Birkenau lub Birkenau-Auschwitz). 19% zamiast nazwy używa określeń opisowych: obóz zagłady, obóz zagłady ludzi, obóz masowej zagłady. 13% mówi - obóz koncentracyjny, 5% - obóz śmierci, a 5% - obóz.

Obóz Auschwitz-Birkenau to dla 95% badanych miejsce ludobójstwa, a dla 94% miejsce zagłady Żydów. Tyle samo (po 94%) ankietowanych podaje, że nazwa ta jest dla nich symbolem Holokaustu i miejscem śmierci wielu Polaków. Dla 92% to symbol męczeństwa narodu polskiego podczas II wojny światowej. 86% jest świadomych, że KL Auschwitz to obóz, gdzie dokonywano eksperymentów medycznych na więźniach; 86% - że to obóz koncentracyjny dla więźniów różnych narodowości, a 81% - że to obóz koncentracyjny dla więźniów polskich. 62% podało, że to miejsce zagłady Cyganów; 48% - że ginęli tam radzieccy jeńcy wojenni, a po 31% - że umieszczano tam Świadków Jehowy i homoseksualistów.

47% pytanych mówi, że słowo "Oświęcim" kojarzy się przede wszystkim z miejscem zagłady Żydów, a 39%, że przede wszystkim z miejscem męczeństwa narodu polskiego.

60% ankietowanych słyszało, że największą liczbę ofiar całego obozu oświęcimskiego stanowili Żydzi, a 24% - że przede wszystkim Polacy. Dla 11% narodowość ofiar nie ma znaczenia, wybrali oni odpowiedź: "nieważne, jaka grupa - ginęli po prostu ludzie".

Niespełna co dziesiąty badany (9%) zna uznawaną przez historyków za prawdziwą liczbę ofiar kompleksu obozowego Auschwitz (czyli 1,5 mln +/- 0,5 mln osób). Co czwarty (25%) przyznaje, że nie wie, a 12% mówi, że tak na prawdę trudno jest ustalić prawdę. Wśród pozostałych znacznie więcej osób (46%) przeszacowuje niż niedoszacowuje (4%) liczbę zamordowanych w KL Auschwitz.

61% respondentów uważa, że pamięć o Oświęcimiu jest ważna dla wszystkich, dla każdego człowieka, dla całego świata. 32% uważa, że dla wszystkich, którzy przeżyli Oświęcim lub inne prześladowania w czasie wojny, dla rodzin ofiar; 25% - że dla wszystkich Polaków, po 20% - że dla starszego pokolenia, które pamięta wojnę i dla Żydów.

Dla 52% ankietowanych źródłem informacji o obozie oświęcimskim są filmy dokumentalne, dla 49% - programy telewizyjne, a dla 45% - szkoła.

Blisko co drugi badany - 49% - był w Muzeum w Oświęcimiu, w tym 15% więcej niż raz.

Sondaż przeprowadzono w dniach 7-10 stycznia 2010 r. na ogólnopolskiej reprezentatywnej 1001-osobowej próbie mieszkańców Polski powyżej 15. roku życia.