Apel polskich intelektualistów w sprawie zbrodni
Naukowcy i intelektualiści apelują do polskich władz o podjęcie działań, które doprowadzą do ujawnienia listy ofiar obławy augustowskiej. Sugerują też uhonorowanie polskich bohaterów zamordowanych przez Sowietów.
Autorzy apelu przypominają, że w lipcu 1945 roku Sowieci przeprowadzili na obszarze dzisiejszej północno-wschodniej Polski ogromną operację, której cele - oprócz wyłapania osób mających związki z konspiracją niepodległościową - nie są do końca jasne. Aresztowano wówczas ponad 7 tysięcy osób. Ostatecznie nigdy nie odnalazło się ponad tysiąc polskich obywateli.
Sygnatariusze wezwania wskazują, że nowe światło na obławę augustowską rzuciły publikacje historyka rosyjskiego, Nikity Pietrowa - zwłaszcza ujawnienie szyfrogramu generała Abakumowa. Ten zbrodniarz, szef kontrwywiadu wojskowego napisał do szefa NKWD Berii list, z którego wynika, iż zaginieni bez wieści obywatele polscy zostali zapewne zamordowani gdzieś na byłych terenach niemieckich w Prusach Wschodnich.
Autorzy apelu podkreślają, że jedyną "zbrodnią" zamordowanych była miłość do własnej Ojczyzny i chęć pozostania wolnym człowiekiem. Ofiary te nie weszły do narodowego panteonu, a ich rodziny nie doczekały się moralnej satysfakcji. Dlatego też sygnatariusze listu do władz polskich apelują o podjęcie działań na najwyższym szczeblu zmierzających przynajmniej do ujawnienia przez Rosję pełnej listy Ofiar i miejsca Ich spoczynku.
Sygnatariusze zaznaczają, że chodzi o przekonanie naszych sąsiadów, iż taki gest i poszukiwanie prawdy nie są obliczone na psucie stosunków polsko-rosyjskich, lecz na ich poprawę. Przychylenie się Rosjan do apelu zbuduje korzystny dla Rosji wizerunek - i w Polsce, i w Europie. Intelektualiści sugerują też, że warto, aby pod patronatem prezydenta powstał centralny pomnik upamiętniający te ofiary.
Z inicjatywą apelu wystąpiła dyrekcja i kadra profesorska Instytutu Studiów Politycznych PAN. Pod listem podpisali się między innymi Zbigniew Bujak, profesorowie Norman Davies, Antoni Dudek, Jerzy Holzer, Marcin Kula, Zdzisław Najder, Andrzej Nowak, Wojciech Roszkowski, Aleksander Smolar, Jadwiga Staniszkis, Dariusz Stola i Edmund Wnuk-Lipiński, a także Małgorzata Niezabitowska i Agnieszka Romaszewska-Guzy.