Alarmujące doniesienia o gwałtach. Dane odsłaniają skalę przestępstw w Polsce

Przypomnijmy, w nocy z 27 na 28 lipca pod Warszawą pięciu obcokrajowców dokonało zbiorowego gwałtu na 23-letniej kobiecie. Z jej zeznań wynika, że jednego z mężczyzn poznała w warszawskim klubie. Kiedy postanowiła wrócić do domu, on zaproponował jej odwiezienie, a kiedy ocknęła się w samochodzie, było tam już kilku mężczyzn. Podejrzani zostali zatrzymani przez policję, a decyzją sądu aresztowani na 3 miesiące.

Dzień później 13-letnia dziewczynka została napadnięta w Parku Sybiraków w Rzeszowie przez mężczyznę, który dopuścił się na niej brutalnego gwałtu. Śledczy dopadli podejrzanego w Kielcach. To 29-letni Paweł M. Sąd aresztował go na trzy miesiące. Teraz grozi mu kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż pięć lat albo nawet kara dożywotniego więzienia.

Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że w lipcu br. doszło do 43 potwierdzonych gwałtów. W okresie od stycznia do końca lipca 2024 r. to już 596 takich czynów. W poprzednich latach, w lipcu 2022 r. odnotowano 58 gwałtów (od stycznia do lipca 612), a w lipcu 2023 r. 44 (od stycznia do lipca 591).  Z danych wynika też, że wykrywalność przez policję tego przestępstwa w 2022 r. była na poziomie 88 proc., w 2023 r. - 89,6 proc.

Rzeczniczka prasowa Komendanta Głównego Policji, mł. insp. Katarzyna Nowak zwraca uwagę na jeden aspekt, którego w statystykach nie ma.

- Zgwałcenie to jest jedna z tych kategorii, jeśli nie najwyższa, która ma tzw. ciemną liczbę obejmująca czyny, które nie są zgłaszane organom ścigania. Z prostego powodu – napiętnowanie społeczne ofiar zgwałceń. Nadal w polskim społeczeństwie pokutuje stereotyp kobiety, która rzekomo była ubrana wyzywająco i miała wyzywający makijaż, więc na seks musiała się na pewno zgodzić. Ofiary się obawiają, że po tym jak zostały zgwałcone, będą jeszcze wytykane palcami – mówi Wirtualnej Polsce mł. insp. Katarzyna Nowak.

I jak podkreśla, wiele tych spraw nie jest zgłaszanych, bo ofiary mają fałszywy obraz postępowania w takich sprawach. - Dzisiaj nikt z policjantów nie ma prawa pytać o sam przebieg zgwałcenia. Policjant musi zapytać o okoliczności sprawy, np. gdzie przebywała, dlaczego, czy z kimś się wcześniej kontaktowała itd. Dzisiaj ofiara zgwałcenia jest przesłuchiwana przed sądem, w obecności biegłego psychologa. I nie powinna obawiać się pracy służb w ściganiu sprawcy – przekonuje rzeczniczka KGP.

W tych trzech latach 2022-2024, z danych KGP wynika, że najwięcej przestępstw popełnianych z art. 197 kodeksu karnego dochodzi w czerwcu, czyli w okresie, kiedy mamy już w Polsce letnią pogodę. W 2022 r. doszło wówczas do 145 zgwałceń, w 2023 r. do 187, a w obecnym 166.

– W przypadku tego przestępstwa nie możemy mówić w ogóle o wzrostowych czy spadkowych trendach - mówi nam anonimowo jeden z oficerów policji. - Sprawcą może być nieoczywisty podejrzany, ale też taki, który na koncie miał już wcześniej wyroki za podobne lub inne przestępstwa – dodaje nasz rozmówca.

W Rzeszowie, jak ujawnił "Fakt", 29-letni Paweł C. przyjechał autobusem z Kielc szukać pracy na budowie, ale nic jednak nie znalazł. Wieczorem, będąc pod wpływem alkoholu, dokonał przestępstwa. Mężczyzna już wcześniej przewijał się w kryminalnych kartotekach. Był karany za włamanie, jazdę po alkoholu, zniszczenie mienia.

Potrzebujesz pomocy?

Przemoc seksualna to każdy niechciany kontakt seksualny. Z danych UNICEF wynika, że na całym świecie tego rodzaju przemocy doświadczyło około 15 milionów nastolatek między 15. a 19. rokiem życia, ale tylko 1 procent nastolatek zwraca się z prośbą o pomoc do profesjonalisty. Badania wskazują, że u 80 proc. ofiar gwałtu rozwija się zespół stresu pourazowego (PTSD).

Jeżeli jesteś ofiarą przemocy seksualnej, pomoc możesz uzyskać, dzwoniąc np. do Poradni Telefonicznej "Niebieska Linia" - 22 668 70 00 (7 dni w tygodniu, w godzinach 8:00-20:00) lub na całodobowy telefon interwencyjny Centrum Praw Kobiet - 600 070 717.

Sylwester Ruszkiewicz, dziennikarz Wirtualna Polska