Abp Henryk Hoser: w naszym kręgu kulturowym mamy kryzys rodziny

Zgodnie z decyzją papieża Franciszka w przypadającą 19 marca uroczystość św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny zainaugurowany zostanie Rok Rodziny poświęcony głębszej refleksji nad adhortacją apostolską "Amoris laetitia". Tego dnia minie piąta rocznica od jej wydania.

- Jesteśmy powołani do ponownego odkrycia wychowawczej wartości rodziny - powiedział papież Franciszek 27 grudnia, ogłaszając Rok Rodziny. Zwrócił wówczas uwagę, że "musi być ona oparta na miłości, która nieustannie odnawia relacje".

W ocenie abp. Henryka Hosera SAC, współzałożyciela Federacji Afrykańskiej Akcji Rodzinnej, Rok Rodziny będzie doskonałą okazją, by w Kościele nie tylko mówić o rodzinie, ale także pochylić się nad tym, jak ją konkretnie wspierać.

Podkreślił, że "rodzina jest modelowa dla życia społecznego i dla sukcesji pokoleń". - Trudności rodziny i postępujący zanik, w wyniku atomizacji społeczeństwa, w którym coraz bardziej dominuje kultura ludzi żyjących samotnie, czyli tzw. singli - jest zjawiskiem szkodliwym - powiedział hierarcha.

Zwrócił uwagę, że "większość ludzi jest dziś nieprzygotowana do wejścia w związek małżeński i wzięcia odpowiedzialności za drugą osobę oraz dzieci, które się pojawią". - Nie mają świadomości, czym jest rodzina, jaki jest sens małżeństwa. Nie są przekonani, co do dozgonnej wartości wierności małżeńskiej. Poza tym, jest ogromna degradacja relacji małżeńskich i rodzinnych. W związku z tym, stoi przed nami niezwykle ważne zadanie rehabilitacji relacji małżeńskich oraz miejsca, znaczenia rodziny jako cennego dobra społecznego - powiedział abp Hoser.

Wskazał na narastający spadek zawierania małżeństw sakramentalnych i formalnych oraz wzrost liczby rozwodów.

Z danych przekazanych PAP przez Krajowy Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin wynika, że w ostatnich latach spadła liczba zawieranych małżeństw w Kościele katolickim. "W roku 2016 - 136 tys. 348 par zawarło sakramentalny związek małżeński, w roku 2017 - 133 tys. 586 par, w 2018 roku – 122 tys. 500 par., a w roku 2019 – 122 tys. 794 par" - wskazano.

Według Głównego Urzędu Statystycznego w procesach tworzenia rodzin mamy do czynienia z niekorzystnym trendem – liczba nowo zawieranych małżeństw pozostaje od 2013 r. na poziomie poniżej 200 tys., w 2019 r. zarejestrowano 183 tys. nowych związków (najwięcej w bieżącym stuleciu – 258 tys. – odnotowano w 2008 r.). Co roku orzekanych jest średnio ok. 65 tys. rozwodów (po szczycie w 2006 r., kiedy było ich prawie 72 tys.) i dodatkowo, w przypadku kolejnych ok. 2 tys. małżeństw rocznie – sąd orzeka separację (w 2019 r. orzeczeń takich było 1,2 tys.) - wynika z badań.

"Od 2011 r. maleje liczba istniejących małżeństw, to znaczy, że każdego roku liczba nowopowstałych związków małżeńskich jest niższa od liczby małżeństw rozwiązanych przez śmierć współmałżonka lub przez rozwód. W końcu 2019 r. w Polsce istniało 8856 tys. małżeństw – o ponad 42 tys. mniej niż rok wcześniej" - podał GUS.

Zwrócono uwagę, że "w latach 90. ubiegłego oraz na początku bieżącego wieku rozwody stanowiły przyczynę 1/5 rozwiązywanych rocznie małżeństw, obecnie jest to już prawie 30 proc.".

- Dane te świadczą o kryzysie rodziny w naszym kręgu kulturowym - powiedział abp Hoser.

Przyznał, że jest wiele czynników, które doprowadziły do takich przemian. Wymienił m.in. brak umiejętności, komunikacji, osobistą niedojrzałość, oraz błędne pojmowanie ludzkiej miłości, którą "większość identyfikuje tylko z przeżyciami afektywnymi ze szkodą ogromną do postaw wolitywnych i rozumowanych". - Trudno jednak sobie wyobrazić, żeby rodzina mogła przeżyć wszystkie kryzysy, które ją czekają tylko w oparciu o działania afektywne. To jest niewystarczające - powiedział abp Hoser.

Podkreślił, że barometrem miłości małżeńskiej jest wierność. - Powinna być ona odporna na trudne sytuacje, które wpisane są w związek dwóch osób. Poza tym zawsze mogą mieć miejsce wypadki losowe takie jak choroba dziecka, czy choroba współmałżonka - zauważył.

Zaznaczył, że ważne jest "właściwe wychowanie do życia rodzinnego". - Powinno ono w pierwszej kolejności uświadomić ludziom, kim są, jaka jest ich tożsamość, oraz do czego są powołani - powiedział duchowny. Zwrócił jednocześnie uwagę, że "mamy dziś ogromną zapaść antropologii, wielu ludzi nie ma świadomości, kim jest, jako mężczyzna, kim jest, jako kobieta, a co za tym idzie, jakie siły potencjalne w nich istnieją, które powinien rozwijać".

Pytany o adhortację apostolską "Amoris laetitia" powiedział, że "atutem dokumentu jest opis sytuacji, swego rodzaju diagnoza postawiona w szerokiej skali". - Dotyczy, na bowiem nie tylko krajów rozwiniętych, czy rozwijających się, ale także rejonów, gdzie panuje ubóstwo materialne. To jest podstawą wypracowania konkretnych działania, które będą korzystne dla pozytywnego rozwoju opisanych sytuacji - powiedział.

Abp Hoser zwrócił uwagę, że dokument porusza między innymi kwestie związków niesakramentalnych. - W tej chwili powoli rozwija się duszpasterstwo takich związków, zwłaszcza w dużych miastach. Trzeba tym ludziom pomagać - zaznaczył. Dodał, że "innym wielkim wyzwaniem jest tworzenie poradni rodzinnych, które w sposób profesjonalny mógłby odpowiedzieć na problemy, z którymi borykają się współczesne małżeństwa".

Ogłoszony przez papieża Rok Rodziny zakończy się obchodami X Światowego Spotkania Rodzin, które odbędzie się w Rzymie w czerwcu 2022 roku.