760 tysięcy osób w rosyjskich więzieniach
Byli szefowie koncernu naftowego Jukos, Michaił
Chodorkowski i Płaton Lebiediew, na mocy wyroku Sądu Miejskiego w
Moskwie mają spędzić dziewięć lat w kolonii karnej (obozie pracy).
Obecnie w Rosji przebywa w miejscach odosobnienia o rozmaitym
rygorze 763 tysiące osób, w tym 44,8 tysiąca kobiet.
Największa liczba więźniów, w czasach stalinowskiego terroru, to 2,76 miliona ludzi w roku 1950 - dane te podał w specjalnym raporcie tygodnik "Włast".
W Rosji od połowy XVI wieku zaczęto zamykać przestępców w więzieniach. Wcześniej stosowano trzy 3 rodzaje kar: grzywny, kary fizyczne, karę śmierci.
Z roku 1605 pochodzi pierwsza wzmianka o pracy więźniów. Mieli oni brać udział w budowie carskiej winnicy w Astrachaniu. W kodeksie z 1649 roku przewidywano kary więzienia od kilku - kilkunastu dni do czasu nieokreślonego, "jak pan ukarze". Przewidziano też m.in. zsyłki w odległe regiony carskiego państwa, pobyt w cytadelach.
Od początku XVIII wieku rozpowszechniała się zsyłka więźniów do prac katorżniczych czy na galery. Przyjęte w 1903 roku prawo przewidywało takie kary jak katorga, zsyłka, uwięzienie w twierdzy, areszt. Po obaleniu caratu podstawami polityki penitencjarnej stały się samoopłacalność i całkowite "wychowanie" więźniów "po nowemu".
W czasach Związku Radzieckiego powstał też GUŁAG - Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy, wydział sowieckich organów odpowiedzialny od 1924 roku za kierowanie i administrowanie kompleksem obozów pracy przymusowej - łagrów.
Obecnie w Rosji funkcjonuje ponad tysiąc placówek odosobnienia, od aresztów śledczych, więzień, kolonii o ogólnym i zaostrzonym rygorze - w 760 tego typu placówkach przebywa obecnie nieco ponad 600 tysięcy osób - po zakłady dla więźniów skazanych na wyroki dożywotnie (są cztery takie zakłady).
Wiele z tych obiektów ma wartość zabytkową. Więzienie w Czystopolu (Tatarstan) zbudowano w 1856 roku, areszt w Jarosławiu rozpoczął pracę w 1810 roku, moskiewskie więzienie "Butyrki" zbudowano w 1771 roku.
Obecnie więźniowie w Rosji, w zależności od reżimu zakładu, w którym odbywają karę, mogą korzystać na przykład z czterogodzinnych widzeń od 2 do 6 razy w roku, mogą otrzymywać od jednej do sześciu paczek rocznie, skorzystać z prawa do nie mniej niż sześciu rozmów telefonicznych rocznie.
Krzysztof Klinkosz
