62. rocznica zbrodni katyńskiej
Katyń - podczas uroczystości rocznicowych w 1989 r. (AFP)
W 62. rocznicę zbrodni katyńskiej pod pomnikiem Poległych i Pomordowanych na Wschodzie w Warszawie złożono w środę kwiaty oraz modlono się za zamordowanych Polaków.
Według Wiesława Wysockiego, prezesa Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, lista zbrodni wojennych Rosji zaczyna się na długo przed zbrodnią katyńską. W latach trzydziestych zabito 150 tys. osób podejrzanych o polskość - powiedział Wysocki. Dodał, że kilkadziesiąt lat po wojnie Polacy żyli w oficjalnym kłamstwie, natomiast przełom 1989 r. doprowadził tylko do ujawnienia półprawdy o tym wydarzeniu.
W uroczystości przed pomnikiem wzięli udział m.in. kombatanci, przedstawiciele władz Warszawy, Ministerstwa Obrony Narodowej, Urzędu ds. Kombatantów, Andrzej Przewoźnik - sekretarz generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Witold Kulesza z Instytutu Pamięci Narodowej oraz Rzecznik Interesu Publicznego Bogusław Nizieński.
Decyzję o wymordowaniu polskich oficerów, wziętych do niewoli po agresji na Polskę 17 września 1939 r., podjęły najwyższe władze ZSRR. 15 tys. oficerów Wojska Polskiego, policjantów, funkcjonariuszy ochrony pogranicza, straży granicznej oraz więziennej - przebywających w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie - rozstrzeliwano od kwietnia do maja 1940 roku w Katyniu, Charkowie oraz Twerze.
Pierwszy transport oficerów z obozu w Kozielsku wyruszył do Katynia 3 kwietnia 1940 r. Zbrodnię katyńską ujawnili Niemcy 13 kwietnia 1943 r.
W Katyniu pochowano oficerów WP z obozu w Kozielsku, jeńcy ze Starobielska pochowani są w Charkowie, a z Ostaszkowa - w Miednoje. Nadal jednak poszukuje się grobów prawie 7 tys. oficerów i urzędników polskich.
Władze ZSRR dopiero w kwietniu 1990 r. oficjalnie przyznały, że polskich oficerów w Katyniu zamordowało NKWD. Władze polskie podjęły wówczas starania, aby w Lesie Katyńskim zbudować cmentarz oficerów polskich. Akt erekcyjny wmurował w czerwcu 1995 roku prezydent Lech Wałęsa.
Cmentarz w Charkowie otwarto 28 lipca 2000 r. Zajmuje on obszar 1,4 ha. Zawiera 6 dużych grobów zbiorowych ze szczątkami oficerów i dwie mogiły generałów. Groby leżą po dwóch stronach alei cmentarza, wiodącej do zespołu ołtarzowego z podziemnym dzwonem. Wokół cmentarza biegnie aleja, wzdłuż której umieszczono tabliczki z nazwiskami zamordowanych. (miz)
