13 kolejnych Polaków - Sprawiedliwi wśród Narodów

Aż 9 z 13 osób zostało odznaczonych medalem pośmiertnie, w ich imieniu medale przyjęli członkowie rodzin. Odznaczenia wręczał ambasador Izraela w Polsce, David Peleg. Słowo bohater to za mało, żeby opisać postawę tych ludzi. Uratowaliście nie tylko żydowskie życie, ale i duszę całego żydowskiego narodu - powiedział podczas uroczystości Michael Schudrich, naczelny rabin Polski.

Każde z tych odznaczeń to oddzielna historia, materiał na osobną książkę. Odznaczone we wtorek siostry - Krystyna Wiśniewska i Helena Gaszyńska - przez trzy lata wraz z resztą swojej rodziny opiekowały się malutkim żydowskim chłopczykiem wyniesionym z warszawskiego getta - Michałem Hochbergiem. Chłopiec miał zaledwie trzy lata, gdy trafił pod ich dach, podczas okupacji zginęła cała jego rodzina.

Genowefa i Aleksander Górzyńscy z małej wioski niedaleko Siedlec przyjęli do swojego domu błąkającą się po okolicy 10-letnią Leę Grunblatt. Dziewczynka traktowała ich jak swoich rodziców, długo po wojnie utrzymywali bliski i serdeczny kontakt.

Z rodziny Krepskich odznaczono rodziców Marię i Kazimierza oraz dzieci: Apolonię, Kazimierza i Michała. Ocalili oni ich przedwojennego przyjaciela, krawca Szymona Kantorowicza, przechowując go w piwnicy. Medal odebrała ostatnia żyjąca z odznaczonych - Apolonia Zajączkowska.

Pośmiertnie uhonorowano rodzeństwo Gustawa i Marię Szczepkowskich. W swoim domu w Grodzisku Mazowieckim przyjęli oni uciekinierów z warszawskiego getta, trzyosobową rodzinę Stanisława Wizla. Także pośmiertnie uhonorowano Władysława Złotkowskiego, który wraz z rodziną przechował przez dwa lata w schowku w oborze 7-osobową rodzinę Chazenów.

Jadwiga Gawrych otrzymała medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata oraz honorowe obywatelstwo Izraela. We wtorek 18 marca przypadła 65. rocznica śmierci jej ojca, który został zamordowany przez gestapo za ukrywanie grupki Żydów.

Mieszkaliśmy w leśniczówce niedaleko Mińska Mazowieckiego. Wielu Żydów szukało schronienia w lesie, kilku trafiło do naszego domu, gdzie rodzice serdecznie ich przyjmowali. Pewnego wieczora dom został zaatakowany przez gestapo. Nam - dzieciom i matce - udało się uciec, ojciec zginął kilka dni później - opowiadała Jadwiga Gawrych. Na ceremonii była obecna także Fryde Aronson - jedna z grupki Żydów uratowanych przez rodzinę Gawrychów.

Odznaczenie Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata zostało ustanowione w 1963 roku przez Instytut Yad Vashem w Izraelu, dla uczczenia nie-Żydów, którzy ryzykowali swoje życie, aby ratować Żydów z holokaustu. Polacy stanowią największą grupę wśród około 20 tys. dotychczas uhonorowanych tym odznaczeniem.