10 mln dolarów dla SpaceShipOne
SpaceShipOne, pierwszy prywatny statek kosmiczny z pilotem, wzniósł się na wysokość ponad 112 km i bezpiecznie wylądował. Dzięki temu twórcy przedsięwzięcia zdobyli X-Prize - nagrodę w wysokości 10 mln
dolarów, przeznaczoną dla inicjatorów komercyjnych lotów w kosmos.
Pilotowany przez Briana Binnie statek przekroczył umowną granicę atmosfery, osiągając trzykrotną prędkość dźwięku i na kilka minut znalazł się w przestrzeni kosmicznej, po czym wylądował. Przeprowadzenie w odstępie kilku dni drugiego już lotu w kosmos umożliwiło zdobycie nagrody Ansari X Prize w wysokości 10 mln dolarów. Nagroda ta ma - w założeniu - dać impuls rozwojowi komercyjnych lotów w kosmos.
Warunkiem sięgnięcia po nagrodę było wyniesienie na umowną wysokość 100 km trzech osób (lub odpowiadającego ich wadze balastu) statkiem kosmicznym, powstałym bez udziału funduszy rządowych, i powrót na Ziemię, a następnie powtórzenie lotu po dwóch tygodniach.
Pierwszy z dwóch lotów odbył się 29 września. Statek pilotowany był przez 62-letniego Mike'a Melville'a, Amerykanina pochodzącego z RPA.
Statek ten został skonstruowany w kalifornijskiej firmie Scale Composites. Twórcy całego przedsięwzięcia to ekspert w dziedzinie lotnictwa i zarazem projektant statku Burt Rutan oraz miliarder, współzałożyciel Microsoftu Paul Allen.
Statek składa się z dwóch modułów: Białego Rycerza (White Knight), czyli odrzutowego samolotu, który na wysokość 15 km wyniósł drugi moduł, SpaceShipOne (SS1) - samolot o ostrym dziobie z okrągłymi oknami, zdolny pomieścić w kabinie trzech pasażerów.
Na określonej wysokości SS1 odłączył się od Białego Rycerza i za pomocą własnych silników - z prędkością trzykrotnie przekraczającą prędkość dźwięku - wzniósł się jeszcze wyżej, na wysokość ponad 100 km, by na chwilę "wyskoczyć" poza atmosferę naszej planety.
Burt Rutan, główny konstruktor statku, od lat projektuje lekkie kompozytowe samoloty. W roku 1982 założył firmę Scaled Composites, współpracującą m.in. z NASA. Jego głównym osiągnięciem jest samolot Voyager, który w roku 1986 okrążył kulę ziemską bez lądowania i uzupełniania paliwa.
Powodzenie SpaceShipOne może zapoczątkować erę komercyjnych, turystycznych lotów w kosmos. Brytyjczyk Richard Branson już planuje płatne loty na początek 2007 roku.
To prawdziwa granica transportu - powiedziała agencji Associated Press obserwująca lot na pustyni Mojave Marion C.Blakey, dyrektor Federal Aviation Administration.
Na miejscu był również Peter Diamandis, fundator Nagrody Ansari X- Prize. "Z dumą oznajmiamy, że SpaceShipOne dokonał dwóch lotów na wysokość 100 kilometrów i zdobył X-Prize" - powiedział.
Pilot Brian Binnie nie krył entuzjazmu. Pozwólcie mi powiedzieć, że dziękuję Bogu, iż żyję w kraju, gdzie takie rzeczy są możliwe - podkreślał.
