Żałoby narodowe w III RP 

Prezydent Bronisław Komorowski ogłosił dwa dni żałoby narodowej (5 i 6 marca) po katastrofie kolejowej w Szczekocinach. To 14 żałoba narodowa ogłoszona w III RP i pierwsza od czasu katastrofy smoleńskiej.

W latach 90-tych władze państwowe tylko raz ogłosiły tę formę żałoby, po powodzi w 1997 roku. W następnej dekadzie rządzący chętniej sięgali do żałoby, ogłaszając ją aż 12 razy. Czy we wszystkich przypadkach żałoba narodowa była uzasadniona? Zobacz tragiczne wydarzenia, po których narodowe flagi opuszczano do połowy masztu.

(mb)

Lato 1997 roku było tragiczne dla tysięcy mieszkańców południowej Polski. Powódź określana mianem "powodzi tysiąclecia" spowodowała 55 ofiar śmiertelnych i zniszczyła dobytek całego życia wielu rodzin. Fala powodziowa objęła m.in. część Wrocławia. Dniem żałoby narodowej był 18 lipca.

Na zdjęciu: 13 lipca 1997 roku we Wrocławiu.

Od 12 do 14 września 2001 roku trwała w Polsce żałoba narodowa po zamachu na World Trade Center i Pentagon. Zginęło w nich ponad 2,7 tys. osób, w tym Polacy. Zamach stał się główną przyczyną trwającej do dziś interwencji wojsk NATO w Afganistanie.

Dokładnie dwa i pół roku po zamachu na World Trade Center, 11 marca 2004 roku bomby na dworcu kolejowym w Madrycie zabiły 191 osób i raniły niemal 1,9 tys. Wśród ofiar byli Polacy. Żałoba narodowa po tym wydarzeniu trwała w Polsce przez dwa dni - 12 i 13 marca. Do zamachów przyznało się kilka grup islamskich fanatyków. Atak przeprowadzono na trzy dni przed wyborami parlamentarnymi w Hiszpanii, wygrała je Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza Jose Zapatero, która obiecywała m.in. wycofanie hiszpańskich żołnierzy z Iraku.

Niemal 300 tys. osób zginęło w wyniku ogromnych fal tsunami, które powstały po trzęsieniu ziemi pod Oceanem Indyjskim. Z tego powodu 5 stycznia 2005 roku był w Polsce dniem żałoby narodowej.

Na zdjęciu: ofiary tsunami w Sri Lance. Tsunami spowodowało w tym kraju 30 tys. ofiar śmiertelnych.

Najdłuższa od końca PRL i ogłoszona po raz pierwszy po śmierci jednego człowieka żałoba narodowa została wyznaczona na 3-8 kwietnia 2005 roku. Polska pogrążyła się w smutku po śmierci papieża Jana Pawła II. Wcześniej tak długą żałobę ogłaszano tylko po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego, po śmierci gen. Władysława Sikorskiego, po upadku Powstania Warszawskiego, a w PRL po śmierci prezydenta Bolesława Bieruta.

Powodem trzeciej z kolei żałoby narodowej ogłoszonej w 2005 roku był zamach w londyńskim metrze. Dniem żałoby był 14 lipca. 7 lipca eksplozje w metrze i w autobusie miejskim zabiły 52 osoby, w tym trzy Polki. Rannych zostało ok. 700 osób.

28 stycznia 2006 roku, podczas wystawy gołębi pocztowych, zawalił się dach hali Międzynarodowych Targów Katowickich. W katastrofie zginęło 65 osób, a 170 zostało rannych. Prezydent Lech Kaczyński ogłosił dni od 29 stycznia do 1 lutego dniami żałoby narodowej.

Przyczyną tragedii był nadmiar śniegu zalegającego na dachu hali, do katastrofy mogły przyczynić się również błędy konstrukcyjne oraz wcześniejsze uszkodzenia budynku.

Również w 2006 roku doszło do eksplozji pyłu węglowego w kopalni Halemba w Rudzie Śląskiej. W katastrofie zginęło 23 górników. Żałoba po tym tragicznym wydarzeniu trwała przez trzy dni - od 23 do 25 listopada.

Od 23 do 25 lipca 2007 roku trwała żałoba narodowa po wypadku polskiego autobusu w miejscowości Vizille, na południu Francji. Zginęły w nim 26 osób, a 24 zostały ranne. Pasażerowie byli uczestnikami wyjazdu, którego celem była m.in. Fatima.

20 osób, w tym 19 oficerów i jeden podoficer, zginęło 23 stycznia 2008 roku w katastrofie wojskowego samolotu CASA, który rozbił się w Mirosławcu. Samolot uderzył w ziemię przy próbie podchodzenia do lądowania. Nikt nie przeżył upadku. Żałoba narodowa po tym wydarzeniu trwała od 24 do 26 stycznia.

Trzy dni żałoby narodowej ogłoszono również po pożarze hotelu socjalnego w Kamieniu Pomorskim. Zginęły wtedy 23 osoby. Pożar szybko objął cały budynek, co odcięło mieszkańcom drogę ucieczki. Żałoba trwała od 14 do 16 kwietnia.

21 i 22 września 2009 roku były dniami żałoby narodowej po katastrofie w kopalni "Wujek", która wydarzyła się 18 września w Rudzie Śląskiej. W pożarze na głębokości 1050 metrów zginęło 20 górników, obrażenia odniosło kolejnych 36 osób.

Ostatnią i jednocześnie najdłuższą w III RP była żałoba narodowa ogłoszona po śmierci pary prezydenckiej - Lecha i Marii Kaczyńskich oraz 94 pasażerów prezydenckiego samolotu. Pod Smoleńskiem zginęła część najważniejszych urzędników państwowych i dowództwa wojskowego oraz politycy reprezentujący wszystkie partie polskiego parlamentu. Żałoba narodowa trwała od 10 do 18 kwietnia. W tym czasie uroczystości upamiętniające ofiary katastrofy odbywały się w całej Polsce. Aby wpisać się do ksiąg kondolencyjnych w Pałacu Prezydenckim, trzeba było stać w kolejce przez kilkanaście godzin.

Na zdjęciu: znicze pod Pałacem Prezydenckim w Warszawie.

(mb)