Tematy maturalne z polskiego - cz. II

1. "Gdzież jest miejsce dla ciebie w tym wieku zamętu, książko mądra, spokojna..." (Czesław Miłosz) . Które z utworów literackich mają szansę ocalenia w świecie zdominowanym przez media? Uzasadnij wybór.

1. "Polsko, jaka jesteś?" Literackie wizje ojczyzny w konfrontacji z rzeczywistością. Rozwiń temat na podstawie wybranych utworów z różnych epok.

1. Wielkość i upadek - odwieczne wyznaczniki ludzkiego losu. Rozważania inspirowane literaturą i historią.

1. Interpretacja do wyboru: 4a. tekstu poetyckiego - Ewa Lipska "Kraj podobny do innych" lub tekstu prozatorskiego - Bruno Schulz "Martwy sezon" 4b. tekstu prozatorskiego z zadaniami - Leszek Kołakowski "O sławie".

woj. lubelskie:

1. "Podwaja swoje życie, kto przeszłość rozważa" (W. Syrokomla). Przedstaw, jaką funkcję pełnią wspomnienia w różnych utworach literackich.

1. Miłość, nienawiść, zazdrość, gniew... Zaprezentuj bohaterów literackich, którzy znaleźli się we władzy namiętności.

1. Albert Camus twierdził, że pisarz współczesny powinien przemawiać "w imieniu tych wszystkich, którzy cierpią". Wykorzystując utwory literatury polskiej i obcej XX wieku, rozważ, w jaki sposób pisarze realizowali to przesłanie.

1. Wiersz Wisławy Szymborskiej "Zamiast felietonu" odczytaj jako refleksję na temat iluzoryczności świata kreowanego przez współczesne media.

1. To nie autor, lecz czytelnik nadaje lekturze jakieś znaczenie, otwiera przestrzenie (G. Leszczyński). Skomentuj słowa współczesnego krytyka przywołując lektury szkolne i książki czytane z własnego wyboru.

1. Jakie wartości polskiej literatury ostaną się na zawsze - niezależnie od gustów, mód i zmieniającej się koniunktury politycznej - omów problem analizując wybrane utwory.

1. Szlachetny - występny - okaleczony... Jaki obraz człowieka odnajdujesz w literaturze powojennej XX wieku. Rozważ problem odwołując się do różnych utworów.

1. Interpretacja tekstów: 4a. Zbigniew Herbert: "Dom" Józef Baran: "Apokalipsa domowa" 4b. Adam Mickiewicz "Dziady część III" (fragment)

1. "Szczęście i nieszczęście człowieka jest po większej części jego własnym dziełem". Odwołując się do wybranych tekstów literackich, rozważ myśl Johna Locke'a.

1. Odchodzili, a jednak wracali. Dlaczego? Zaprezentuj tych bohaterów literackich, w których biografii odnajdujesz sytuacje odejścia i powrotu. Zinterpretuj je.

1. Bezradność, odwaga, heroizm... Jakie postawy człowieka wobec zła otaczającego świata odnajdujesz w literaturze XX wieku. Możesz się odwołać również do innych tekstów kultury (film, teatr, malarstwo).

1. Zinterpretuj wiersz Zbigniew Herberta "Głos wewnętrzny" jako refleksję o moralności współczesnego człowieka.

1. Wolność - odwieczne pragnienie człowieka. Rozwiń temat na przykładach wybranych utworów literackich.

1. "Bo coś w szaleństwach jest młodości..." (Leopold Staff). Przedstaw fascynujące - twoim zdaniem - wizerunki młodych w wybranych utworach literackich.

1. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy: Jarosława Iwaszkiewicza "Odwiedziny miejsc ulubionych w młodości" i Czesława Miłosza "Dwór". Albo analiza i interpretacja wiersza Jarosława Iwaszkiewicza "Odwiedziny miejsc ulubionych w młodości".

1. Refleksje o zaufaniu (Jacek Woźniakowski "O zaufaniu"). Czytanie ze zrozumieniem i pisanie własnego tekstu.

1. "Gdziekolwiek się jest, byle się było człowiekiem. Dźwiga się razem z wszystkimi losy świata". Rozważania o istocie prawdziwego człowieczeństwa, w kontekście słów pisarki Marii Dąbrowskiej, trzech wybranych tekstów literackich i własnych refleksji.

1. Różne sposoby pisania o czasach nieludzkich. Zaprezentuj trzy utwory konfrontując ich kształt literacki oraz wizje świata i człowieka.

1. Analiza tekstu Wernera, pt. "Obraz Polaka, a może i człowieka w kinie polskim lat 90-tych" i pisanie własnego tekstu na jeden z podanych tematów.

1. Analiza porównawcza sonetu Adama Mickiewcza "Ajudah" i wiersza Jarosława Marka Rymkiewicza pt. "Ogród w Milanówku -poezja brzóz i kotów", lub analiza i interpretacja wiersza Rymkiewicza "Ogród w Milanówku - poezja brzóz i kotów".

1. "Krzepić serca" i "rozdrapywać rany" - dwa wielkie tematy w literaturze polskiej i dwa sposoby uczestnictwa twórców w losie narodu. Zinterpretuj utwory literackie podejmujące te wątki.

1. Poezja jako lustro uczuć i refleksji człowieka. Podejmij tę myśl, interpretując liryki, które są dla Ciebie źródłem wzruszeń i przemyśleń na temat kondycji ludzkiej.

1. Utwory, które potwierdzają europejską tożsamość Polaków. Zinterpretuj przywołane przykłady, wyjaśniając, z jakich postaw i przekonań wyrasta poczucie wspólnoty.

1. Analizując i interpretując wiersz Bolesława Leśmiana "Z lat dziecięcych" zwróć uwagę na sposób rozwijania przez poetę motywu Arkadii dzieciństwa.

1. "Człowiek coraz bardziej bytuje w lęku" Jan Paweł II. Zastanów się nad słusznością powyższego sądu. W swoich rozważaniach posłuż się przykładami z literatury i codziennego życia.

1. "Śmiech jest bronią błazna" Aleksander Bocheński. Wskazując na wybrane przykłady określ rolę śmiechu, humoru i satyry w literaturze.

1. Prawda, dobro, piękno. Czy dzisiejsza literatura realizuje te wartości. Swoje rozważania poprzyj przykładami z literatury XX i XXI wieku.

1. Analiza i interpretacja wiersza Czesława Miłosza "Ogrodnik".

(Profil humanistyczny:)

1. "Człowiek nie może być raz niewolnikiem, raz wolnym. Jest wolny całkowicie i na zawsze lub nie jest wolny wcale" J.P.Sartre. Powołując się na przykłady literatury i sztuki zastanów się nad obliczem wolności, jej istotą i rolą w ludzkiej egzystencji.

1. Jak rolę odgrywają społeczności: lokalne, narodowe i światowe w kształtowaniu tożsamości jednostki. Podejmij próbę odpowiedzi na to pytanie obrazując swój sąd przykładami z literatury i kultury XX i XXI wieku.

1. "Jestem obywatelem Ziemi, dziedzicem nie tylko Greków i Rzymian, ale prawie nieskończoności", Zbigniew Herbert. Zastanów się nad testamentem wieków, jaki odziedziczyła współczesność, jakie odzwierciedlenie powyższe słowa znajdują w dzisiejszej literaturze i sztuce.

1. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy "Życie na poczekaniu" Wisławy Szymborskiej i "Toast" Antoniego Słonimskiego. (reb)

Zobacz także: Tematy maturalne z polskiego - część I