Saddam Husajn

Przerażona twarz mężczyzny, włosy w nieładzie, bardzo długa, siwa broda, zakrwawiona skroń - takie zdjęcie z tytułem "Mamy go!" obiegło w 2003 roku niemal wszystkie gazety na świecie. Przedstawiało irackiego dyktatora Saddama Husajna. Gdy 16 lipca 1979 roku zostawał prezydentem Iraku, nikt nie przypuszczał, że taki będzie koniec jego władzy.

Jako prezydent Husajn zawsze pozował na silnego przywódcę. Jego znakami rozpoznawczymi były czarny wąs i wojskowy mundur lub dobrze skrojony garnitur. Jego nazwisko otwierało w kraju wszystkie drzwi, ale budziło też ogromny strach. W czasie rządów Husajna Irak był uwikłany w wojnę z Iranem, a potem z Kuwejtem, po którego stronie stanęły USA. Gdy w 2003 r. amerykańscy żołnierze stanęli na irackiej ziemi, był to początek końca władzy Saddama Husajna. Po ośmiu miesiącach poszukiwań został odnaleziony w ziemiance niedaleko rodzinnego Tikritu. W 2006 roku został skazany na śmierć i powieszony.

Zobacz, jaka była droga Saddama Husajna do władzy i jej tragiczny finał.

(wp.pl/tbe)

Przyszły prezydent Iraku urodził się 28 kwietnia 1937 roku w małej wiosce niedaleko położonego na północy kraju Tikritu. Ojca nigdy nie poznał, gdyż szybko opuścił rodzinę. Dziecku nadano niespotykane w owych czasach imię Saddam - "ten, który walczy".

Matka Husajna wkrótce ponownie wyszła za mąż - ojczym był dla małego Saddama bardzo surowy, bił go i poniżał. Chłopiec w wieku 10 lat uciekł z domu i trafił pod skrzydła wuja, który posłał go do szkoły w Bagdadzie.

Na zdjęciu: Saddam Husajn około roku 1940.

Młody Saddam kontynuował naukę w szkole prawniczej, ale porzucił ją dla działalności partyjnej. W 1957 roku wstąpił do marksistowskiej Partii Baas, której celem było zjednoczenie całego świata arabskiego. Polityka wciągnęła go tak bardzo, że dwa lata później wziął udział w zamachu na premiera Abd al-Karima Kasima. Zamach się nie powiódł, a Husajn musiał uciekać z kraju.

Najpierw uciekł do Syrii, stamtąd zaś do Egiptu, gdzie podjął studia prawnicze, których nigdy nie ukończył. W tym samym czasie w Iraku został zaocznie skazany na śmierć. Nie zrezygnował jednak z działalności partyjnej, ponieważ panarabska Partia Baas istniała i miała silną pozycję również nad Nilem.

Do Iraku Husajn wrócił w 1964 roku, został jednak aresztowany i osadzony w więzieniu. Trzy lata później zbiegł zza krat i będąc świetnym organizatorem, poświęcił się pracy na rzecz partii.

W 1968 roku Husajn u boku lidera Partii Baas Ahmeda Hassana al-Bakra wziął udział w bezkrwawym zamachu stanu, który obalił ówczesnego prezydenta Iraku Abdula Rahmana Arifa. Bakr został nową głową państwa, a Husajn stał się jednym z jego najbliższych zauszników i wiceprzewodniczącym Rady Dowództwa Rewolucji, a w połowie lat 70. - generałem irackich sił zbrojnych.

Na zdjęciu: Saddam Husajn w czasie oficjalnej wizyty we Francji w 1975 roku.

Husajn systematycznie budował swoją pozycję i szybko został osobą numer dwa w Iraku. W 1979 roku poczuł się na tyle silny, że zmusił Bakra do zrezygnowania z urzędu. 16 lipca sam zasiadł na fotelu prezydenta Iraku.

Na zdjęciu: Saddam Husajn i Ahmed Hassan al-Bakr w 1978 roku.

Dzięki dochodom z ropy naftowej, Husjan chciał z Iraku uczynić regionalną potęgę i lidera świata arabskiego. Rozpoczął forsowną rozbudowę armii, a w 1980 roku zaatakował Iran, chcąc zagarnąć pola naftowe w granicznej prowincji Chuzestan. Krwawe zmagania trwały osiem lat, pochłonęły życie setek tysięcy ludzi i kosztowały Irak kilkaset miliardów dolarów. Wojna nie przyniosła żadnego rozstrzygnięcia.

Na zdjęciu: Husajn z ręcznym granatnikiem przeciwpancernym, 1980 rok.

Irak w czasie wojny z Iranem masowo używał swego chemicznego arsenału. W 1987 roku Husajn nakazał wykorzystanie broni chemicznej również przeciwko domagającym się niepodległości Kurdom. Szacuje się, że w całej kampanii przeciwko rebeliantom zginęło 200 tys. cywilów.

Na zdjęciu: Saddam Husajn w 1987 roku.

W 1990 roku niepohamowany apetyt Husajna odczuł na sobie Kuwejt. Dyktator rozkazał armii siłą przyłączyć mały emirat do Iraku. Spotkało się to ze zdecydowaną reakcją społeczności międzynarodowej ze Stanami Zjednoczonymi na czele. Interwencja zbrojna znana jako Pustynna Burza rozbiła w pył irackie wojska i zmusiła do wycofania się z Kuwejtu. Saddam Husajn nie został jednak obalony.

Na zdjęciu: Iracki dyktator ze współpracownikami w czasie wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku.

Niedatowana fotografia Saddama Husajna z rodziną. W niebieskiej sukni w górnym rzędzie córka dyktatora Raghad, dalej synowie Udaj i Kusaj oraz mąż Raghad gen. Husajn Kamel Hasan. Obok irackiego prezydenta jego małżonka oraz brat Watban.

Husajn rządził Irakiem twardą ręką, wszelkie przejawy sprzeciwu były brutalnie tłumione. Opozycjoniści byli prześladowani i wsadzani do więzień lub po prostu mordowani. Służby bezpieczeństwa terroryzowały społeczeństwo i często sięgały po tortury. Dyktator krwawo rozprawiał się również z powstaniami Kurdów i szyitów. Sam przetrwał wiele zamachów stanu oraz ataków na swoje życie.

Na zdjęciu: Iracki dyktator w 2002 roku.

To, co Amerykanie zaczęli w 1991 roku podczas Pustynnej Burzy, dokończyli 12 lat później. W 2003 roku siły zbrojne USA najechały Irak i obaliły Saddama Husajna. Pozbawiony władzy dyktator zapadł się jednak pod ziemię.

Na zdjęciu: Pomnik Husajna w Bagdadzie niszczony przez żołnierzy.

Po ośmiu miesiącach poszukiwań Saddam Husajn został w grudniu 2003 roku pojmany przez amerykańskich żołnierzy w kryjówce niedaleko rodzinnego Tikritu. Dyktator stanął przed irackim wymiarem sprawiedliwości i został skazany na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano 31 grudnia 2006 roku.

(wp.pl/tbe)