Życie z białaczką jest możliwe
Nowoczesne metody terapeutyczne pozwalają wielu chorym na białaczkę całymi latami prowadzić normalne życie. Polacy powinni jednak pamiętać, że warunkiem skutecznego leczenia białaczek, jest ich wczesne wykrywanie, a to umożliwia regularne wykonywanie morfologii krwi - mówili lekarze hematolodzy na piątkowej konferencji prasowej w Warszawie. Zorganizowano ją z okazji obchodzonego w Polsce po raz 6. Dnia Honorowego Dawcy Szpiku.
Jak przypomniał prof. Wiesław Wiktor Jędrzejczak, Konsultant Krajowy ds. Hematologii, białaczki są grupą ponad 100 chorób układu krwiotwórczego. W Polsce co roku wykrywa się 4 tys. nowych zachorowań na białaczkę. Ze względu na tempo rozwoju białaczki dzieli się na ostre i przewlekłe, natomiast ze względu na tkankę, z której się wywodzą - na szpikowe (ze szpiku kostnego) i limfoidalne (z tkanki limfoidalnej, czyli część układu krwionośnego odpowiedzialnego za odporność).
Jak ocenił prof. Jędrzejczak, przy obecnym stanie rozwoju medycyny wielu chorych z wykrytą białaczką może żyć normalnie przez długi czas. Na przykład jeszcze przed 1995 roku pacjenci z przewlekłą białaczką szpikową przeżywali 3-5 lat od momentu wykrycia choroby, a obecnie - kilkanaście lat i dłużej.
Jedna z przyczyn tego stanu rzeczy jest ogromny postęp, jaki dokonał się w dziedzinie przeszczepów szpiku. Ta grupa metod jest obecna na świecie od początku lat 70., a w Polsce - od połowy lat 80., ale ciągle się rozwija, a jednocześnie spada jej toksyczność dla pacjentów.
Według prof. Jerzego Hołowieckiego ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Konsultanta Regionalnego ds. Hematologii w Polsce rocznie wykonuje się średnio ponad 800 przeszczepów szpiku. Jest to ponad 130-krotny wzrost w ciągu ostatnich 17 lat - w 1989 roku takich przeszczepów wykonano 6, a w roku 2007 - 854. Pomimo tego, wskaźnik liczby transplantacji szpiku w Polsce jest jednak dwukrotnie niższy niż w przodujących krajach Europy. Zdaniem prof. Hołowieckiego, dobrze by było, gdyby w najbliższym czasie wzrósł on przynajmniej o połowę.
Tymczasem w ostatnich latach obserwuje się spowolnienie wzrostu liczby przeszczepów szpiku. Prof. Hołowiecki uważa, że jedną z istotnych przyczyn tego stanu rzeczy jest niezmienna od kilku lat wysokość funduszy, jakie Ministerstwo Zdrowia otrzymuje na ten cel. Na świecie rosną jednak ceny nowych technologii, leków oraz koszty pozyskiwania szpiku od dawców zagranicznych. Poza tym w ostatnim czasie obserwuje się odpływ hematologów wyspecjalizowanych w przeszczepach szpiku za granicę, głównie do Wielkiej Brytanii i Skandynawii. Ostatecznie, może to - zdaniem hematologa - doprowadzić do zwiększenia liczby pacjentów oczekujących na znalezienie dawcy.
Pozyskiwanie potencjalnych dawców szpiku jest jednym z podstawowych celów działalności Fundacji Urszuli Jaworskiej. Jak ocenia założycielka tej fundacji - Urszula Jaworska, która w 1997 roku z powodu białaczki jako pierwsza w Polsce przeszła przeszczep szpiku od niespokrewnionego dawcy, problemem nie jest pozyskiwanie ochotników do oddania szpiku, ale brak pieniędzy na przebadanie tych osób. Do tej pory fundacja znalazła 30 tys. ochotników, z czego przebadała 12 300, na przebadanie pozostałej grupy brakuje jej ok. 6,3 mln złotych.
Choć przeszczepianie szpiku może - w zależności od rodzaju białaczki i jej przebiegu - przedłużać remisję choroby, jak również dawać całkowite wyleczenie, nawet w przypadku 80% pacjentów, to nie wszyscy chorzy mogą korzystać z tej metody. Według prof. Jędrzejczaka, przeciwwskazaniem do tej transplantacji może być podeszły wiek, czy inne choroby towarzyszące. U części pacjentów alternatywą dla przeszczepów mogą być nowoczesne leki. Trzeba jednak pamiętać, że nie działają one u wszystkich chorych, ale bardzo specyficznie - zależnie od typu białaczki.
Jak podsumował prof. Jędrzejczak, aby leczenie białaczki przyniosło jak najlepsze efekty, choroba musi być wykryta wcześnie. Dlatego tak ważne jest wykonywanie regularnych badań krwi, podkreślił hematolog.
