Zełenski z nowym planem pokojowym. Co jest "kluczowym warunkiem"?

"Było 28 punktów, teraz jest 20. Wyrównaliśmy ten kierunek i, szczerze mówiąc, punkty nieprzychylne Ukrainie zostały usunięte. Amerykanie są zasadniczo nastawieni na znalezienie kompromisu. Oczywiście są trudne kwestie dotyczące terytorium. W tej sprawie nie znaleziono jeszcze kompromisu" — powiedział Zełenski w poniedziałek.

To odpowiedź na słowa prezydenta USA Donald Trumpa. W niedzielę wyraził swoje niezadowolenie na brak reakcji Wołodymyra Zełenskiego na propozycję planu pokojowego dotyczącego wojny w Ukrainie. Trump podkreślił, że Rosja zaakceptowała wypracowaną propozycję, natomiast ukraiński przywódca wciąż jej nie przeanalizował.

"Rozmawialiśmy z prezydentem Władimirem Putinem i z ukraińskimi przywódcami, w tym z prezydentem Zełenskim. Muszę powiedzieć, że jestem trochę rozczarowany tym, że prezydent Zełenski jeszcze nie przeczytał propozycji" – mówił w weekend Donald Trump.

"Doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego (NSA) będą pracować nad ostatnią wersją planu, którą przywiózł Umierow. We wtorek plan będzie gotowy. Wieczorem, mniej więcej o tej porze. Jeszcze raz go przejrzymy i wyślemy do Stanów Zjednoczonych Ameryki" -zapowiedział Zełenski w poniedziałek wieczorem po spotkaniu ze Starmerem, Macronem i Scholzem w Londynie.

W ocenie płk rez. Piotra Lewandowskiego, jeżeli Kijów nie zgodzi się na oddanie Donbasu, nie dojdzie do rozmów.

- Powiem brutalnie. To kluczowy warunek. Po prostu. Najzwyczajniej w świecie. Wszystkie kombinacje, te warianty, propozycje możemy wyrzucić do kosza – mówi WP płk rez. Piotr Lewandowski, były dowódca bazy wojskowej w Redzikowie.

W jego ocenie USA nie mają żadnej karty przetargowej w rozmowach z Kremlem.

- Tylko biznes. Do takich negocjacji potrzeba "mistrzów dyplomacji". A kto pojechał na rozmowę z Putinem, który po latach władzy jest wytrawnym graczem politycznym? Steve Witkoff, handlowiec. Proszę zwrócić uwagę, że po spotkaniu - choć oficjalnie nie padły żadne konkrety – doradca Putina Jurij Uszakow był ewidentnie zadowolony. Oni rozgrywają Amerykanów. Kolejny raz. Widać było po nim satysfakcję, że po prostu nimi manipulują – uważa były wojskowy.

Z kolei dr Wojciech Jakóbik z Kolegium Europy Wschodniej przypomina, że Rosjanie nie ustąpili w żadnej sprawie dotyczącej Ukrainy.

- Dlatego też nie ma przestrzeni do dialogu między Kijowem a Moskwą. Z tego punktu widzenia, patronat Donalda Trumpa nad jakimkolwiek planem pokojowym jest niemożliwy do realizacji. Ukraina, chcąc pokazać postawę konstruktywną, deklaruje swoje pomysły. Natomiast, żeby była jasność - one nie uwzględniają ustępstw terytorialnych na rzecz Rosji, ponieważ Ukraina nie może się na nie zgodzić – mówi dr Wojciech Jakóbik.

I jak podkreśla, wiele można sobie wyobrazić, natomiast nie będzie zgody na Ukrainie na plan, który jest tylko i wyłącznie po myśli Putina.

- Dlatego Zełenski tak intensywnie teraz rozmawia z europejskimi sojusznikami. Zdaje sobie sprawę, że w polityce Donalda Trumpa jest zbyt dużo spontaniczności. A duża część administracji Białego Domu za wszelką cenę chce zakończenia wojny jak najszybciej. Ale nawet koncyliacyjny Zełenski na to nie pójdzie – mówi WP dr Wojciech Jakóbik.

W jego ocenie, wobec nadchodzącej zimy na froncie, która może zatrzymać walki albo je ograniczyć, nie opłaca się dochodzić do porozumienia teraz, tylko już na wiosnę.

- W nowych warunkach Ukraina może liczyć na to, że jej pozycja będzie lepsza. Rosjanie oczywiście też mogą próbować polepszyć swoją pozycję. Dlatego tak ważny jest temat zamrożonych aktywów rosyjskich i tego czy będą finansować zbrojenia Ukrainy w drugim kwartale 2026 r. roku i później. To jest priorytet – uważa ekspert.

Według portalu Axios, presja na Wołodymyra Zełenskiego w ostatnich dniach znacząco wzrosła. Po spotkaniu wysłanników Donalda Trumpa z Władimirem Putinem na Kremlu, oferta pokojowa Stanów Zjednoczonych stała się dla Kijowa znacznie trudniejsza do "przełknięcia".

"Administracja USA znacząco zmieniła swoje podejście do władz w Kijowie. Waszyngton oczekuje od prezydenta Zełenskiego szybkiej zgody na plan, który w ostatnich dniach uległ radykalnym zmianom - na niekorzyść Ukrainy" - czytamy w portalu.

Axios twierdzi, że dla Wołodymyra Zełenskiego nadchodzą decydujące dni. "Musi balansować między rosnącą presją sojusznika zza oceanu a koniecznością obrony suwerenności państwa, które nie chce oddać agresorowi więcej, niż to absolutnie konieczne. Skomplikowana gra toczy się już nie tylko bezpośrednio o terytoria, ale o przyszły kształt bezpieczeństwa całej Europy Wschodniej" - czytamy w analizie Axios.

Sylwester Ruszkiewicz, dziennikarz Wirtualnej Polski