Zaćmienie Słońca nad Polską

Za nami zaćmienie Słońca, jakie w Polsce mamy okazje oglądać bardzo rzadko. Rozpoczęło się o godz. 9.39 w południowo-zachodniej części kraju i trwało do godz. 12.12 w północno-wschodniej jego części.

Następne będziemy mogli oglądać w sierpniu 2026 roku, jednak efekt nie będzie tak spektakularny, jak dziś, bo zaćmienie rozpocznie się po godzinie 19. Na całkowite zaćmienie Słońca widoczne z Polski będzie trzeba poczekać 120 lat. Do października 2135 roku.

Zdjęcia: Łukasz Szełemej (Szczecin), Andrzej Hulimka (Warszawa). *
(WP, TVN24, *oprac: mg)

Do obserwacji zaćmienia Słońca nie jest potrzebny teleskop, ani żaden profesjonalny sprzęt. To zjawisko jest widoczne gołym okiem.

Jak pisał etnograf Kazimierz Moszyński, wielką wagę do zaćmień przywiązywali także Słowianie. Uznawano je m.in. za czas, kiedy z kryjówek wychodzą złe moce i aby je odpędzić, najczęściej czyniono w obejściu hałas.

Najkorzystniejszymi miejscami do obserwacji zaćmienia w Polsce były Szczecin i Świnoujście - skąd widać było tarczę słoneczną przesłoniętą przez Księżyc aż w 75 procentach. W Gdańsku fani astronomii mogli zobaczyć 73 procent zaćmienia, a w Warszawie 66. Całkowite zaćmienie Słońca widać było m.in. z Wysp Owczych i Spitsbergenu.

Należy jednak zadbać o zabezpieczenie oczu i użycie specjalnych filtrów, które ochronią przed szkodliwym promieniowaniem pochodzącym ze Słońca.

Nie wolno patrzeć na Słońce przez lornetkę lub teleskop nieprzystosowany do tego celu, bo grozi to poważnym uszkodzeniem. A nawet utratą wzroku.

W sklepach ze sprzętem astronomicznym oraz optycznym można kupić okulary do obserwacji zaćmienia, a także specjalne filtry - folie Baader Planetarium.

Zaćmienie Słońca to jednak nie tyko efektowne zjawisko. Okazuje się, że na kilka godzin może obniżyć moc elektrowni słonecznych w Europie o ponad 1/3. A nawet wywołać spadki napięcia w europejskiej sieci energetycznej.

Z orbity okołoziemskiej zjawisko zaćmienia Słońca obserwują satelity Europejskiej Agencji Kosmicznej.

W ciągu roku w skali całej planety można zobaczyć od dwóch do pięciu zaćmień Słońca, z czego maksymalnie trzy mogą być zaćmieniami całkowitymi.

Następne zaćmienie Słońca w Polsce dopiero w sierpniu 2026 roku, jednak efekt nie będzie wówczas tak spektakularny, bo rozpocznie się ono niedługo po godzinie 19.

Na całkowite zaćmienie Słońca widoczne z terytorium Polski będzie trzeba poczekać 120 lat do października 2135 roku.

Zaćmienie całkowite Słońca po raz pierwszy sfotografował w 1860 roku w Rivabellosie w Hiszpanii brytyjski astronom chemik i pionier astrofotografii Warren De la Rue.